Uzun zamandır konuşulan video yardımcı hakem (İngilizce kısaltmasıyla VAR, Türkçe kısaltmasıyla VYH) uygulaması hâlihazırda Seri A ve Bundesliga’da hayata geçti, bizde de son hafta 3 Süper Lig karşılamasında uygulandı. Fifa başkanı Infantino’nun şiddetle arkasında durduğu bu sistemi beğenenler olduğu kadar ona karşı olanlar da var. Değerlendirmeye geçmeden önce sistemin tam olarak nasıl çalıştığını bilmekte fayda var.
Her şeyden önce şunu bilmek gerek ki bu uygulamada maçın hakeminin başvurusu şart. Hakem, sadece ihtiyaç duyduğu durumlarda, havaya eliyle bir ekran çizip VYH’ye başvuracak ve maçı zaten baştan sona izleyen yardımcı hakem, hakemin istediği pozisyonu tekrar tekrar izleyerek kararını hakeme iletecek. VYH’nin normal şartlarda hakemi dürtmesi söz konusu değil fakat çok bariz pozisyonlar için hakemden kendisine başvurmasını isteyebilecek.
Bu arada VYH’nin düşünüldüğü gibi hemen stadın dışındaki yayın arabasında olması gibi bir durum söz konusu değil. Gerekli araçlar olduğu sürece VYH o an evinde, stüdyoda veya bu iş için kullanılan bir merkezde olabilir. Örneğin Almanya’da, VYH’ler tüm maçları Köln’deki bir merkezden takip ediyor.
İyi mi kötü mü?
Video yardımcı hakem uygulamasına karşı olanların en güçlü iddiası, bu işin futbolun alışılagelmiş akışını bozacağından endişe etmeleri. Aslına bakılırsa çok da haksız değiller, zira artık atılan hiçbir golden emin olamayacağız; en azından bir süreliğine.
Fakat ben uygulamanın destekçilerindenim. Bu uygulama her ne kadar işi biraz robotlaştırsa da, hepimiz yeri geldiğinde hakem hatalarından rahatsız olmuyor muyuz; özellikle de çok bariz olanlardan? Umuyorum ki VYH bu durumu en aza indirecek; umuyorum!
Toplum olarak hakem hatalarını konuşmayı pek seviyoruz, bu konu kendimizi rahatlatma araçlarının başında geliyor. Düşünsenize maçı kaybetmişiz ve çok bariz bir penaltımız verilmemiş veya yediğimiz ilk gol çok açık ofsayt. Maçtan sonra kimi suçlayacağız? Bu nedenle, ortada VYH de olsa, bu silahı o kadar kolay bırakacağımızı sanmıyorum. Bu kez de, hakem hangi kararı VYH’ye sordu veya sormadı, VYH hangi pozisyon için hakemi uyardı veya uyarmadı tartışmaları baş gösterecek. İşin VYH doğru karar verdi mi vermedi mi tartışmasına hiç girmiyorum bile.
VYH ligimizde uygulansa da, bu maçlarda kendisine fazla iş düşmediği için henüz onu hissetmedik. Hissetmeyi mi dilemeliyiz yoksa hissetmemeyi bilmiyorum ama umarım bu uygulama futbolun adalet ile bağlantısını biraz daha güçlendirir.
can.nizamoglu@gmail.com
