Ajan krizi tırmanıyor

İngiltere’de zehirli gazla suikast girişimine uğrayan eski ajanla ilgili olarak Rusya’ya yönelik tepki büyüyor. Eski ajan Sergey Skripal ve kızının İngiltere’de zehirlenmesinin ardından yaşanan krizle ilgili İngiltere, Fransa, Almanya ve ABD ortak açıklama yaptı. Londra’nın, olayda sorumluluğu olduğunu iddia ettiği Rusya’nın 23 diplomatını sınır dışı etme kararı almasının ardından, İngiltere, Fransa, Almanya ve ABD ortak bir açıklama yayımlayarak bu ülkeyi hedef aldı. Rusya’nın geçmişteki “sorumsuz davranış kalıplarının” da Skripal olayıyla ilgili kaygıları artırdığı belirtilen açıklamada, “Rusya’ya Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyesi olarak uluslararası barış ve güvenliği sağlamadaki sorumluluklarını yerine getirme çağrısı yapıyoruz” ifadesi kullanıldı.

Savaştan beri ilk

Rusya tarafından geliştirilen tipte, askeri nitelikte, sinir sistemi üzerinde etkili kimyasal maddenin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’da ilk kez kullanıldığı belirtilen açıklamada, “Bu, İngiltere’nin egemenliğine bir saldırıdır ve bir devletin bu türden bir kullanımı Kimyasal Silahlar Sözleşmesini ve uluslararası hukuku ihlaldir. Hepimizin güvenliğini tehdit eder” değerlendirmesinde bulunuldu. İngiltere’nin, saldırıda Rusya’nın dahlinin kuvvetle muhtemel olduğu yönünde müttefiklerini bilgilendirdiği kaydedilen açıklamada, “İngiltere’nin bu konuda başka bir makul açıklama olmadığı değerlendirmesini paylaşıyoruz” ifadesi kullanıldı.

Rusya’nın, İngiltere’nin talep ettiği açıklamayı sağlamamasının da olaydaki sorumluluğunu gösterdiği savunulan açıklamada, “Rusya’ya Salisbury saldırısına ilişkin bütün soruları yanıtlama çağrısı yapıyoruz. Rusya Noviçok programının ayrıntılarını Kimyasal Silahları Yasaklama Örgütüne (OPCW) sunmalıdır” ifadeleri kullanıldı. Öte yandan İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, sinir gazı Noviçok’a ait numunelerin OPCW’ye verileceğini açıkladı.

ABD’den yeni yaptırım kararı

İngiltere’de Rus casus Sergey Skripal ile kızının sinir gazı ile zehirlenmesinin ardından başlayan gerginlik ABD’nin yeni yaptırım hamlesiyle yeni bir seviyeye geldi. Rusya’ya yaptırımlarının kapsamını genişleten ABD Hazine Bakanlığı, Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) ve Dış İstihbarat Servisi’nden (GRU) yeni isimleri yaptırım listesine dahil etti. Yaptırım kararı, İngiltere, Fransa, Almanya ve ABD’nin Rusya’ya yönelik ortak açıklamasının ardından geldi. Amerikan basını, yeni yaptırım dalgasını, “Trump yönetimin Rusya’ya yönelik bugüne kadarki en önemli tepkisi” diye değerlendirdi.

Rusya’dan misilleme

İngiltere’nin Rusya’ya karşı yaptırım uygulama ve 23 Rus diplomatın sınır dışı edilmesi kararına Rusya’dan da benzer bir yanıt geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İngiltere’nin sınır dışı kararının ardından kendilerinin de “yakında” İngiliz diplomatları sınır dışı edeceğini açıkladı.

Lavrov, “Bazı İngiliz diplomatları mutlaka sınır dışı edeceğiz. Kararı yakında alacağız” dedi. Bunun ardından İngiltere Savunma Bakanı Gavin Williamson, ülkesinin 23 Rus diplomatı sınır dışı etme kararına misilleme olarak Rusya’nın da bazı İngiliz diplomatları sınır dışı edeceği açıklamasına ilişkin, “Rusya bizden uzak dursun ve sesini kessin” dedi. “Savaş halinin değişen karakterine ayak uydurma” kapsamında bir dizi yeni önlem alacalarını duyuran Williamson, “ülkesinin Rusya ile yeni bir Soğuk Savaşa hazırlanıp hazırlanmadığı” yönündeki soruyu, “İlişkiler iyi değil. Rusya benim gözümde yaptığı eylemle, İngiltere’ye saldırarak kasıtlı bir siyasi karara vardı” diye cevapladı.