Dolar bazında zirve 180.000

Borsa İstanbul yılbaşından bu yana yüzde 37 yükseldi. Dünyada Nijerya Borsası’ndan sonra en fazla kazandıran ikinci borsa oldu. 78.000’lerden 108 binlere borsayı taşıyan ise yüzde 62’den yüzde 65’e çıkan yabancı payı ve piyasaya giren 3 milyar dolar oldu. Fakat borsa hâlâ dolar bazında zirvesi olan 51.382 seviyesinin yüzde 40 altında.

Peki, dolar bazında 51.382 seviyesine yani 180 bine tırmanmak hayal mi? Teknik verilere baktığımız zaman aslında hiç de hayal değil. Beşinci ve en güçlü dalganın içerisindeyiz. Borsada oluşan 4 yıllık ayı piyasası sonrasında yaşanan yükseliş devam ediyor. Yüzde 65 olan yabancı payı yine daha önce test edilen yüzde 70’lere tırmanır ve borsaya 4 milyar dolarlık para girişi olursa neden olmasın?

Tabii bunun gerçekleşmesi endeks üzerinde ağırlığı yüksek olan hisse senetlerinin hareketleri ile mümkün. Bu da bankacılık sektörünün hareketlenmesine bağlı. Banka sektör endeksi teknik formasyon olarak endeks ile benzer bir seyirde. Yılbaşından bu yana BIST Banka sektör endeksi yüzde 40 değer kazandı. 2016 yılında yüzde 8 değer kazanan banka sektörü hisselerinde yaşanan bu güçlü çıkış borsada rekorları da peş peşe getirdi. Banka sektör endeksindeki hisselerin dolar bazındaki zirvelerinin yüzde 57 altında olması bu hisselerde getirilerin artabileceği yönünde umut vaad ediyor.

Grafiklere bakıldığında borsa önümüzdeki 1-1,5 yıl içerisinde zirvede dalgalı bir seyir geçirecek. Yatırımcıların sürekli olarak hisseler primli mi diye sorguladıkları, aynı zamanda yükseliş trendinin korunduğu ancak arada kâr realizasyonlarının da yaşandığı dönemler yaşanabilecek. Borsanın 78.000-108.000 hareketindeki ivmeli çıkış yerini biraz daha zorlu bir yükselişe bırakabilir. Fakat hedef dolar bazında zirve olacaktır.

Yabancı hisse stoku

Yabancı yatırımcılar yılbaşından bu yana net 2,6 milyar dolar yaklaşık 3 milyar dolarlık alım gerçekleştirdi. Hisse senetlerindeki yükseliş ve kur hareketi ile birlikte yabancıların hisse senetlerindeki stoku yılbaşından bu yana 17 milyar dolar artış gösterdi. Yıl başında 35 milyar dolarlık hisse stoku bulunan yabancıların 28 Temmuz haftasında hisse stoku 52 milyar 681 milyon TL’ye çıktı.

28 Temmuz haftasındaki yabancıların hareketlerine ve yabancı payının seyrine baktığımızda temmuz ayında bir miktar realizasyona gittiklerini görüyoruz. Hisse senetlerinde net hareketlerde 12,7 milyon dolarlık bir azalma gözlenirken yabancı payının ise yüzde 65,36’dan yüzde 65,29’a gerilediğini görüyoruz. Yüzde 65,36’dan yüzde 65,29’a gerileme yani 0.07 puanlık düşüş çok düşük bir gerileme gibi görülebilir.

Fakat sadece 3 puanlık yabancı payındaki artışla borsanın TL bazında rekorlar kırdığı düşünülürse bu küçük realizasyonun bile etkisi görülecektir.

Bilanço beklentisi

Borsadaki yukarı hareketi destekleyen önemli etkilerden birisi de bilançolar. Borsa şirketleri yılın ikinci çeyreğine ait bilançolarını açıklamaya başladı. Açıklanan şirket bilançolarına baktığımız zaman Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu Tüpraş, 25 milyar TL’lik ciro açıkladı ve şirketin net satışları yüzde 70,7 oranında büyüdü. Ford Otosan, 11,6 milyar TL’lik ciro açıkladı ve satışları yüzde 32,4 oranında büyüdü. Beyaz eşya sektörünün lider şirketlerinden olan Arçelik 9,6 milyar TL ciro açıladı ve net satışları yüzde 29,5 oranında büyüdü. Böylesine büyük şirketlerin cirolarındaki bu güçlü artışlar ister istemez fiyat hareketleri üzerinde de etkisini gösteriyor.

Rekor demek zor!

Borsada hisse senedi alıp bekleyen yatırımcılar için dolar bazında zirve aşılmadığı sürece TL bazında kırılan rekorlar çok büyük bir anlam içermiyor. Şirketlerin büyüme potansiyelleri, yatırımları, atılımları, krizlere karşı dayanıklılıkları, pazardaki konumları değerlendirilerek yapılan analizlerde dünya standartlarında üretim gerçekleştiren büyük sanayi kuruluşlarının hâlâ zirve seviyelerinin çok altında olduğu görülüyor.

Son 20 yılda zirvedeki 6 şirket

Borsada son 20 yılda borsadaki 6 şirket, piyasa değerinde dolar bazında zirveden inmedi. 1997-2007-2017 döneminde piyasa değeri en yüksek 10 şirket sıralamasında Tüpraş, Ford Otosan, Ereğli Demir Çelik, Arçelik ve Tofaş Oto Fabrika en yüksek piyasa değerli 10 şirket arasında yer almayı başardı. Piyasa değerinde 1997 yılında ilk 10 şirket arasında yer alan Şişe Cam ve Trakya Cam, 2007 ve 2017 yıllarında ilk 10 şirket arasına girmeyi başaramadı.

Migros’un yerine BİM

Son 20 yılda piyasa değerinde Migros 1997 ve 2007 yıllarında zirvedeki ilk 10 şirket arasında yer almayı başarırken, 2017 yılına geldiğimizde Migros’un yerine aynı sektörde yer alan BİM yerleşti. BİM 5,9 milyar dolarlık piyasa değeri ile sanayi ve hizmet sektöründeki en büyükler listesinde 7. şirket oldu

Ereğli’nin yükselişi

Ereğli, 1997 yılında 995 milyon dolarlık piyasa değerine sahipken, 2017 yılına gelindiğinde piyasa değeri 8,1 milyar TL’ye çıktı. Şirketin piyasa değeri dolar bazında 8’e katlandı. Türkiye’nin en büyük çelik üreticisi Erdemir Grubu, tüm dünyada demir-çelik sektörü zorlu bir dönem geçirirken yatırımlarını ve atılımlarını sürdürdü. Otomotiv, beyaz eşya ve boru profil sektörlerine yönelik satışlarındaki artışla birlikte hızlı bir büyüme sağladı.

Cam ve içecek geriye düştü

Piyasa değerinde 1997 yılında ilk sıralarda olan cam sektörü hisseleri, 2007 ve 2017’ye gelindiğinde ilk 10 içerisindeki yerlerini koruyamadı. Şişe Cam ve Trakya Cam, ilerleyen dönemlerde arka sıralara düştü. İçecek sektörü ise 2007 yılında piyasa değerinde ilk 10 şirket arasına girmeyi başarırken, 2017’de bu listede kalmayı başaramadı.

Telekomünikasyon

Telekom şirketleri Turkcell ve Türk Telekom ise, 2017’de zirveye yerleşenlerden. Her iki şirket de piyasa değerinde ilk sıralarda yer almayı başarırken, ilk 10 listesindeki liderliklerini koruyor.