MİT’e TSK içinde araştırma yetkisi

Sabaha karşı çıkarılan kanun hükmünde kararname (KHK) ile Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve devletin istihbarat faaliyetleri konusunda çarpıcı değişiklikler yapıldı. MİT ve istihbarat alanındaki düzenlemeler özetle şöyle:
MİT, Başbakanlık’a değil Cumhurbaşkanlığı’na bağlı faaliyet yürütecek.
MİT, TSK ve bakanlıklar ile personelleri hakkında kıta ve kurum içinde ya da dışında her tür araştırmayı yapabilecek. Buna ilişkin yönetmelik MİT tarafından hazırlanıp Cumhurbaşkanı’nca onaylanarak yürürlüğe girecek.
MİT’in kuruluş görev yetki ve sorumluluklarını düzenleyen madedde “merkez ve taşra” ibareleri kaldırıldı. MİT teşkilatı ihtiyaca göre yeni çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
MİT, dış güvenlik, terörle mücadele ve milli güvenliğe ilişkin konularda da Bakanlar Kurulu yerine Cumhurbaşkanı’nca verilen görevleri yerine getirecek.
İstihbaratın tek elden değerlendirilmesi için daha önce oluşturulan Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu’na (MİKK) MİT Müsteşarı yerine Cumhurbaşkanı başkanlık edecek.
Cumhurbaşkanı atayacak
MİT’in her tür istihbari faaliyeti, dinleme, izleme, teknik takip gibi çeşitli yetkilerini düzenleyen maddede yapılan değişiklikle, kurumun faaliyetlerinin denetimi Başbakanlık teftiş elemanları yerine Devlet Denetleme Kurulu tarafından yapılacak.
MİT Müsteşarı, MİT Kanunu’nda yazılı görevlerin yerine getirilmesinden dolayı Başbakan yerine Cumhurbaşkanı’na karşı sorumlu olacak. Başka herhangi bir kişi veya makama karşı sorumlu tutulamayacak.
Değişiklikle, askerin devreye girdiği sıkıyönetim hali de ilgili maddeden kaldırıldı.
MİT’te görevlendirilecek askerlerin rütbe, unvan ve miktarı her yıl ihtiyaca göre Genelkurmay Başkanlığı yerine ilgili kurumlar ve MİT Müsteşarlığı’nca müştereken tespit edilecek. Görevlendirmeye sadece MİT Müsteşarlığı karar verecek.
MİT personelinin kimliğinin gizlenmesi esas olacak.
MİT Müsteşarı, Milli Güvenlik Kurulu’nda görüşülmeden ve Başbakan onay vermeden doğrudan Cumhurbaşkanı’nca atanacak.
MİT’in giderleri Cumhurbaşkanlığı bütçesinden karşılanacak.
657’ye MİT düzenlemesi
657 sayılı Kanun’da MİT personeline yönelik iş ve işlemlerde talimat verme yetkisi Başbakan’dan Cumhurbaşkanı’na devredildi. MİT Müsteşarlığı emrinde çalışanların özlük hakları ve disiplin hükümleri ile ilgili yetkilerin kullanılmasının düzenlenmesi Cumhurbaşkanı’na ait olacak.
MİT mensuplarının bilgilerini artırmak üzere yabancı ülkelere gönderilme esasları, Cumhurbaşkanı’nca onaylanacak bir talimatla belirlenecek.

Soruşturma izni Cumhurbaşkanı’nda

MİT mensupları ve Müsteşarı ile MİT’in görevlendirdiği kişiler hakkında soruşturma açılıp açılmayacağına artık Cumhurbaşkanı izin verecek.
MİT Müsteşarı’na soruşturma izni verilmesi kararına karşı 10 gün içinde Danıştay 1. Dairesi’nde itiraz edilebilecek. İtiraz en geç üç ay içinde karara bağlanacak. Verilen kararlar kesin olacak. İzin verilmesi durumunda soruşturmayı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı yapacak.
Türk vatandaşları hariç tutuklu veya hükümlü bulunanlar Dışişleri Bakanı’nın talebi üzerine Adalet Bakanı’nın teklifi ve Cumhurbaşkanı onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilecek veya başka bir ülkede tutuklu ya da hükümlü bulunanlar ile takas edilebilecek.
MİT Müsteşarının tanıklığı Başbakan yerine Cumhurbaşkanı iznine bağlı olacak. MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın 15 Temmuz soruşturmalarında tanıklık yapıp yapmayacağı tartışma konusu olmuştu. Buna göre Fidan mahkemeye çağrılsa bile Cumhurbaşkanı izni olmadan gidemeyecek.
MİT mensuplarının makam, görev ve faaliyetlerini ifşa edenler de 3 yıldan 7 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.