Ödüllü akademisyenler

Kimi yapay zekâ kullanarak yangın algılama sistemi tasarladı, kimi mikro tıbbi robotlar üzerinde çalışıyor, kimi de bulanık mantık teorisini endüstri mühendisliğine uyarladı. Türk akademisyenler, gerek yurt içinde gerekse de yurt dışında aldıkları ödüllerle adlarından söz ettiriyorlar. Bu akademisyenlerden biri de İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İşletme Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Kahraman. Endüstri mühendisliği alanında bulanık mantık teori ve uygulamaları konularındaki uluslararası düzeyde üstün nitelikli çalışmalarıyla Prof. Dr. Cengiz Kahraman, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından verilen “TÜBİTAK Bilim, Özel, Hizmet ve Teşvik Ödülleri” kapsamında Bilim Ödülü’ne değer görüldü.

Bilime yön veriyor

1965’te İstanbul’da doğan Kahraman, 1983’te Kuleli Askeri Lisesi’nden mezun oldu. 1988’de İTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü’nü bitirdikten sonra 1990’da İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği’nde yüksek lisans, 1996’da doktora derecelerini aldı. 1998’de doçent, 2003’te profesör unvanlarını alan Kahraman’ın çalışmaları, bulanık küme teorisinde yaptığı yenilikler ve endüstri mühendisliği alanında bunların uygulamaya dönüştürülmesinden oluşuyor.

Kahraman’ın 240’dan fazla uluslararası indeksli makalesi; 160’tan fazla uluslararası bildirisi; 80’den fazla uluslararası kitap içi bölümü var. 2004-2007 yılları arasında İTÜ İşletme Fakültesi Dekan Yardımcılığı; 2007-2010 yılları arasında İTÜ Endüstri Mühendisliği Bölüm Başkanlığı yaptı. Turkishtime dergisi tarafından yayımlanan araştırma sonuçlarına göre bilim dünyasına yön veren ilk 100 Türk arasında 40. sırada. Computer Science and Electronics Bilim Adamları Dünya H-indeksi sıralamasında ise 808. sırada yer alıyor.

‘Çalışmalarımın meyvesi’

TÜBİTAK Bilim Ödülü’ne değer görülen bulanık kümeler teorisinde olayların doğruluklarının dereceler halinde ifade edildiğini belirten Kahraman, araştırmalarıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Hiçbir şey tam olarak doğru veya yanlış olmak zorunda değildir. İnsan düşünce ve algılarını oldukça başarılı şekilde modelleyebilen bu teori, zamanla üyelik fonksiyonlarının daha detaylı ele alınmasıyla genişlemiştir ve genişlemektedir. Çalışmalarım, bu yeniliklerin takip edilmesi, hatta bir adım önde gitme gayretinin sonuçlarıdır.”

Bilimsel çalışmanın ilkelerini İTÜ’deki hocalarından aldığını vurgulayan Kahraman, “Bunlar arasında, Prof. Dr. Ataç Soysal, Prof. Dr. Ahmet Fahri Özok, Prof. Dr. Haluk Erkut, Prof. Dr. M. Nahit Serarslan ve rahmetli hocam Prof. Dr. Coşkun Külür’ü saymadan geçemem. Yüksek lisans ve doktora tezleri danışman hocam, Galatasaray Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Ethem Tolga’nın desteğini unutamam” dedi.

Kahraman, ödülle ilgili duygularını ise şöyle paylaştı: “TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü almak beni onurlandırmış ve gururlandırmıştır. Akademik alanda ödülü, herhangi bir karşılık beklemeden yaptığımız çalışmaların uzun vadede ortaya çıkan bir meyvesi olarak görüyorum. Bu sonuç, ilerlediğim yolda daha fazla motive olmamı sağlayacak; çalışmalarıma hız kazandıracak.”

ULUSLARARASI ARENADA

TÜBİTAK’ın Bilim Ödülü’ne layık görülen Prof. Dr. Cengiz Kahraman, yurt dışındaki bir yayıneviyle uluslararası yeni bir bilimsel dergi çıkarmak üzere anlaşma sürecinde; bu derginin baş editörü olmaya hazırlanıyor. Daha önce editörlüğünü yaptığı Springer Yayınevi’ne ait 15 kitaba ek olarak Kahraman, İnsansı Robotlarda Bulanık Teknolojiler, Küresel Bulanık Kümeler ve Zeki Ürün Tasarımı gibi başlıklı 3 Springer kitabının editörlüğünü yapıyor. 23-25 Temmuz 2019’da İstanbul’da düzenleyecekleri INFUS 2019 Konferansı’nın önemli bir proje olduğunu kaydeden Kahraman, konferans başkanı olduğu organizasyona, dünyaca ünlü bulanık mantık teorisyenleri Prof. Vicenc Torra, Prof. Janusz Kacprzyk ve Prof. Oscar Castillo’yu davet ettiklerini belirtti. Kahraman SCI-E indeksli uluslararası dergiler ile özel sayılarını bu projeye ayırmaları için anlaşma yaptıklarını söyledi.

RAHMİ M. KOÇ BİLİM MADALYASI PROF. DR. METİN SİTTİ’NİN

Koç Üniversitesi tarafından evrensel bilgi birikimine katkıda bulunan başarılı ve öncü bilim insanlarını ödüllendirmek ve bilimin gelişmesini teşvik etmek amacıyla başlatılan “Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası”nın bu yılki sahibi, mikro ve nano biyomedikal robotik teknolojilerine öncü ve üstün katkıları nedeniyle Prof. Dr. Metin Sitti oldu.

Almanya’daki Max Planck Topluluğu’nun tek Türk üyesi olan Prof. Dr. Metin Sitti, Carnegie Mellon Üniversitesi’nde seçkin profesör ve Stuttgart Üniversitesi’nde onursal profesör unvanlarına sahip.

Japonya’dan ABD’ye bilimin, eğitimin farklı pratik edildiği birçok coğrafyada bulunduğunu söyleyen Metin Sitti, araştırmalarıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Şimdi Koç Üniversitesi’nde yarı zamanlı olarak çalışmalarımı yürütüyorum. Tokyo Üniversitesi’nde ilk gittiğimde akıllı robotlar üzerine çalışıyordum; beni küçük robotlarla çalışmaya yönelttiler. Akıllı robotlar güzel bir konuydu ama küçük robotlar daha da meydan okuyucu bir konu. Berkeley’de bütün robotları küçültecek çok ilginç bir proje karşıma çıktı. O zamanlar mekanik olarak uçan sinek boyutunda bir robot düşünmek bile akıllara gelmeyecek kadar yeni ve olmayan bir şeydi. Sonra Berkeley’de araştırmacı olarak 3 yıl bu proje ve değişik projelerde ABD’de çalıştım.” Yeni hedefinin tıbbi robotlar olduğu belirten Sitti, “Çünkü bence küçük robotların hem bilimsel hem de toplumsal olarak en önemli uygulaması tıp alanında olacak. Hâlâ insan içinde ulaşamadığımız noktalar var. İnsanı içeriden izleyecek, henüz insan hasta olmadan bunu dışarıya bildirebilecek robotlar yapmak en büyük hayallerimden biri. Doğadan esinlenen küçük robotlar üzerinde de çalışıyoruz” dedi.

ÇİN’DEN ALTIN MADALYA

Özyeğin Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Zeynep Başaran Bundur ile İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Sevil Yazıcı, patent başvuruları yapılmış buluşları için China Association of Inventions (CAI) tarafından Çin’in Foshan kentinde düzenlenen “10. Uluslararası Buluş Fuarı ve 3. İnovasyon Forumu IEI & WIIF 2018” etkinliğinde altın madalyayla ödüllendirildiler. 61 ülkeden yaklaşık 4 bin buluşun sergilendiği ve farklı kategorilerde 300 madalyanın verildiği “Inventions Make Dreams Come True, Innovation Leads the Trends for Tomorrow” temalı etkinlikte Bundur, “Cement-Based Compositions with Improved Rheological Properties and Methods for Production Thereof” adlı çalışmasıyla, Yazıcı ise “Design and Manufacturing Method for a Building System in Regards to Structural and Environmental Factors” ismini verdikleri buluşlarıyla ödül aldı. 2 altın madalyanın takdimi İstanbul’da düzenlenen 3. İstanbul Buluş Fuarı’nda, Çin’deki jüri değerlendirmesini yapan komite üyelerinden China Association of Inventions Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Zengpei Xuan tarafından gerçekleştirildi.

YAŞARLI AKADEMİSYEN TÜRKİYE 1.’Sİ

Yaşar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Araştırma Görevlisi Mert Nakıp, yapay zekâ kullanarak tasarladığı yangın algılama sistemiyle TÜBİTAK’ın düzenlediği “2241 Özel Sektöre Yönelik Lisans Bitirme Tezleri Yarışması”nda Türkiye birincisi oldu. Ürün Geliştirme Kategorisinde birinciliği elde eden Mert Nakıp, ödülünü TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’dan aldı.

Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Cüneyt Güzeliş danışmanlığındaki bitirme projesi olarak prototipini ürettiği yangın algılama sistemi hakkında bilgi veren Nakıp, piyasadaki yangın alarm sistemlerinin neredeyse tamamının yalnızca duman veya alevi algıladığını belirterek şunları söyledi: “EDS şirketinin danışmanlığında tasarladığım üründe, çeşitli sensörlerle gazları, dumanı, sıcaklığı, nemi algılayan ve bu verileri yapay zekâ ile işleyip doğruluğu ve yangına tepki hızı daha yüksek bir yangın algılama sistemi oluşturmayı hedefledik.”