‘Ulusal acil durum’ kıyamet kopartacak!

ABD Başkanı Donald Trump, Meksika sınırına yapmak istediği ve bu sebeple Kongre’den fon talep ettiği duvar yüzünden ülkede yeni bir siyasi krizin kopmasına neden oldu. Trump, Kongre’de istediği fonu içermeyen bir bütçede uzlaşmaya varılmasının ardından, Meksika sınırında yaşanan “şiddet olaylarını” gerekçe göstererek “ulusal acil durum” ilan ettiğini duyurdu.

Başkan Trump, Beyaz Saray’da dün yaptığı açıklamada, Meksika sınırına inşa edilmesi planlanan duvar için “ulusal acil durum” ilanını imzalayacağını belirterek, duvarın maliyetinin acil durum fonundan sağlanacağını belirtti. Trump, “Acil durum kararnamesini imzalayacağım, bu yapılması gereken büyük bir iş” ifadelerini kullandı. Trump’ın, Demokratlar ve Cumhuriyetçiler’den oluşan komisyonun üzerinde uzlaştığı bütçe tasarısını da imzalayacağı ifade edilirken, söz konusu tasarının, duvar planı için yaklaşık 1.4 milyar dolar ödenek içerdiği kaydediliyor.

Meksika sınırına duvar projesi için daha önce Kongre’den 5.7 milyar dolar ödenek talep eden Başkan Trump, duvar projesi için paranın geri kalanını ulusal acil durum sonrası Savunma Bakanlığı ve İç Güvenlik Bakanlığı bütçelerinden gelecek takviye kaynaklardan karşılamayı düşünüyor. Trump, ulusal acil durum ilanıyla birlikte duvar inşası için 8 milyar dolara yakın kaynak bulunacağını söyledi.

Tartışma başladı

Ulusal acil durum ile ilgili tartışma, Trump’ın son açıklaması öncesinde başlamıştı. Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve Demokratların Senato’daki lideri Chuck Schumer, bu adımın “kanunsuz” olacağını ve başkanlık güçlerinin suistimal edilmesi anlamına geldiğini söyledi. Bazı uzmanlar da, Trump’ın tartışmalı bir konuda acil durum ilan etmesinin, anayasal olarak sorunlu olduğunu iddia ediyor. Trump’ın acil durum ilan edip Kongre’yi devre dışı bırakacak adım atması, bugüne kadar sistemi ve anayasal düzeni “esnetme” yönündeki en büyük girişimi olarak değerlendiriliyor. Bununla birlikte Trump’ın duvar masrafları için, uyuşturucu karteli El Chapo’nun 14 milyar dolar olduğu tahmin edilen servetinin kullanılması fikri bile tartışmalarda gündeme gelen parlak fikirler arasında...

Yeni süreç başlar

Trump’ın bu adımıyla çok uzun bir hukuki sürecin başlaması ve duvar projesinin daha da gecikmesi bekleniyor. Ülkede insan hakları savunucuları, avukatlar, aktivistler, Trump’ın duvar için acil durum yetkisi kullanması durumunda hukuki bir mücadele başlatacaklarını duyurmuştu. Daha önce böyle bir durum hiç yaşanmamış olsa da, Trump’ın bu adımına bir yargıç tarafından müdahale edilebileceği de iddialar arasında. Trump yönetimi, ordunun, acil durum hallerinde “Milli savunma için hayati değerdeki sivil savunma projeleri, askeri inşaatlar ve izinli sivil çalışmalarda” destek vermesini öngören yasayı koz olarak kullanıyor. Demokratlar ise ülkede bir ulusal kriz yaşanmadığını ve “Trump tarafından üretilen” bir durum olduğunu savunuyor. Daha önce Barack Obama 13, George W. Bush ise 12 kez acil durum ilan etmişti. Eğer Trump bu adımı atarsa, kendi yönetiminde 4. kez olacak.

Hükümet 35 gün kapalı kaldı

Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders, Trump’ırn açıklaması öncesinde “Başkan Trump, daha önce de dile getirdiği gibi hükümet bütçe yasasını imzalayacak, ancak sınırımızdaki ulusal güvenlik ve insani krizi durdurduğumuzdan emin olmak için ulusal acil durum da dahil gerekli başkanlık tedbirlerini alacaktır” açıklamasını yapmıştı. Federal hükümet, Başkan Trump’ın, ABD-Meksika sınırına 5.7 milyar dolar bütçe gerektiren bir duvar örülmesini istemesi ve Kongre’deki Demokratların da buna izin vermemesi üzerine 22 Aralık 2018-25 Ocak 2019 arasında 35 günlüğüne kapanmıştı. Daha sonra Temsilciler Meclisi ve Senato’dan geçen üç haftalık harcamalar yasası, Trump tarafından imzalanarak yürürlüğe girmiş, federal hükümetin tarihinde gördüğü en uzun süreli kapanma dönemi sona ermişti. Trump, Kongre’nin sınır güvenliği konusunda adil bir uzlaşmaya varamaması durumunda hükümetin 15 Şubat’ta yeniden kapanacağını ya da kendisinin başkanlık yetkilerini kullanarak “acil durum” ilan edeceğini açıklamıştı.