Cem Kılıç

Cem Kılıç

cem.kilic@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Haziran ayı ile birlikte üniversitelerin diploma törenleri başlayacak. Yeni mezunlar sevinçle diplomalarını alıp keplerini fırlatacaklar. Diploma ile birlikte gençlerin öğrencilik statüleri de sonlanacak. Yeni mezun gençlerimiz için genel sağlık sigortasından (GSS) yararlanma açısından 10 Şubat 2016 tarihinde yapılan değişiklikle 2 yıl boyunca prim muafiyeti getirildi. Dolayısıyla yeni mezunlar iş bulana kadar sağlık sigortasından yararlanabilecek ve hayata borç ile başlamayacaklar. Genel sağlık sigortasından 2 yıl süresince muaf olmak, gençlerin geleceğe ilişkin planlarını yapmaları açısından son derece önemli.

Haberin Devamı

Gençler için önemli düzenleme

Yaklaşık iki yıl önce yapılan değişiklik öncesinde liseden ya da üniversiteden mezun olan gençler mezuniyet sonrasında ebeveynleri üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edemiyorlardı. Burada, yaş sınırı ve eğitime devam etme koşulu nedeniyle gençlerin gelir testine girerek GSS primini yatırması gerekiyordu. Değişiklik sonrasında söz konusu gençler için iki yıllık süreyle GSS prim muafiyeti getirildi. Böylece, liseden mezun olan bir genç 20 yaşını, üniversiteden mezun olan bir genç ise 25 yaşını aşmadığı sürece bu muafiyetten faydalanabiliyor.

Yürürlük tarihi 10 Şubat 2016

Yukarıda belirtilen değişikliğin yürürlük tarihi 10 Şubat 2016. Yani, 10 Şubat 2016 ve sonrasında lise veya üniversiteden mezun olan gençler için muafiyet otomatik olarak devreye girdi. Dolayısıyla 2019 bahar döneminde mezun olan gençlerimiz için Sosyal Güvenlik Kurumu mezuniyet tarihi itibarıyla iki yıl muafiyet tanımlayacak. Bu sayede, yeni mezun gençler bir işe girmemeleri halinde söz konusu tarihe kadar sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabilecekler.

Kimler GSS kapsamındadır?

1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla genel sağlık sigortasının uygulanmaya başlaması ile Türkiye’de yaşayan herkes genel sağlık sigortası kapsamına girmiş oldu. Buna göre, sigortalı olarak çalışan veya bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunan kişiler haricindeki herkesin sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için genel sağlık sigortasına prim ödemesi gerekiyor. Uygulamanın yürürlüğe girdiğinde GSS primlerinin belirlenebilmesi için gelir testi yaptırılması gerekiyordu. Ancak zorunluluk tam olarak bilinmediğinden ve gelir testi yaptırması gerekenler bu testi yaptırmadıklarından gelir testi mağdurları söz konusuydu. Özellikle gençlerin mağduriyetlerinin giderilmesi için iki defa genel sağlık sigortası prim borcu yapılandırması ve kısmi af hayata geçirilmişti.

Haberin Devamı

Gelir testinde kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir dikkate alındığı için, yeni mezun gencin bir geliri olmadığı halde ancak anne veya babasının geliri yüksek olduğunda bu gence prim borcu çıkıyordu. Söz konusu sorunu aşmak amacıyla pek çok gencin ikamet adresini değiştirdiği görülüyordu.

Konuya ilişkin son düzenleme ile gelir testinin sadece GSS priminin devlet tarafından ödenip ödenmeyeceğinin belirlenmesi amacıyla kullanılması yoluna gidildi. Böylece GSS primi 2019 yılı için 76,7 TL olarak sabitlendi ve mağduriyetler de ortadan kaldırılmış oldu.

Haberin Devamı

Yaş şartı önemli

İki yıllık muafiyet uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. Buna göre, muafiyetin uygulandığı süre boyunca gencin 20 veya 25 yaşını geçmesi durumunda muafiyet iki yıl şeklinde değil, yaş sınırı geçilinceye kadar geçerli oluyor.

Prim borcu olsa da provizyon verilecek

Kendisi adına prim borcu olsa dahi gençlerin muafiyet süresince sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi mümkün. Bu durumda, prim borcu olan lise mezunu bir genç üniversiteyi kazanamadığında sağlık hizmetlerini anne babası üzerinden alamasa da 2 yıl süreyle ücretsiz sağlık hakkından faydalanabiliyor.

Yıl sonuna kadar borçluya sağlık var

Genel sağlık sigortalıların bazıları primlerini kendileri ödüyorlar. Hiçbir sosyal güvencesi olmayanlardan gelir testi yaptırıp geliri limitin üzerinde çıkanlar aylık 76,7 TL ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyorlar. Diğer yandan Bağ-Kur’lular da her ay kendi primlerini ödeyerek sağlık hizmetlerinden faydalanıyorlar. Bu iki grup eğer SGK’ya 60 günden fazla prim borçları olursa sağlık hizmetlerinden yararlanamıyorlar. Dolayısıyla bu durumdaki kişilerin prim borçlarını aksatmamaları gerekiyor. Geçtiğimiz haftalarda yürürlüğe giren Cumhurbaşkanı kararıyla kendi GSS primini kendisi ödeyenler ve Bağ-Kur’lular yılsonuna kadar SGK’ya 60 günden fazla prim borçları olsa dahi sağlık hizmetlerinden yararlanabilecekler. Dolayısıyla yılsonuna kadar prim borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamama durumu doğmayacak. Ancak borçlu kişilerin yılsonundan sonra borçlarını ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanmaları gerekecek. Bu nedenle yılsonuna kadar finansal planlamaları gerçekleştirerek prim borçlarını kapatmak gerekiyor.