Prof. Dr. Erol Ulusoy

Prof. Dr. Erol Ulusoy

erolulusoy@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Yazlığı olanlar için kolay, tatillerini genellikle yazlıkta geçirirler. Diğerleri için, tatil planı yapmak zordur. Oteli ayarla, ulaşımı ayarla, tatil yerinde gezilecek, görülecek yerlere günübirlik tur ayarla, vs. Hele hele seyahat yurt dışına olacaksa, planlama çok daha zordur.

Turizm acenteleri paket turlar ile tatilcileri bu sıkıntıdan kurtarırlar.

Paket tur demek, en az ulaştırma, konaklama ve bunlara bağlı olmayan başka turizm hizmetlerinden ikisinin birlikte, her şeyin dâhil olduğu fiyatla satıldığı turlar demektir.

Haberin Devamı

Paket turdan söz edebilmek için ayrıca, tur hizmeti bir günden uzun sürmeli veya gecelik konaklamayı içermelidir.

PAKET TURDA BUNLARA DİKKAT

Tazminat ödenir mi?

Paket turlarda birden fazla hizmet sunulduğu için, zaman zaman bu hizmetlerin birisinde ve ötekinde aksaklıklar olur, tatil yapıp dinlenmek isterken tatiliniz zehir olur. Dinlenmek bir tarafa, aksaklıklar sizi daha da yorar, strese sokar. Dinlenme hayalleriniz yerini düş kırıklığına ve moral bozukluğuna bırakır. Bunu da kolay kolay atlatamazsınız.

Broşürdeki resimlerin otelin 10 yıl önceki hali olması, resimdeki otel ile konaklanan otel arasında neredeyse iki yıldız fark olması, otelin şehirden çok uzakta bir yerde olması, fazla rezervasyon yüzünden zorunlu otel değişikliği, günübirlik turların iptal edilmesi, rehberin başka dilde hizmet vermesi veya yetersiz olması, yemeklerin berbat çıkması, satın alınanın dışında başka bir havayolu şirketiyle ulaşımın sağlanması gibi.

Keza, otel odasında hamam böceğine, karıncalara rastlanması. Hemen söyleyeyim, Almanya’da bir mahkeme, güney ülkelerinde otel odalarında hamam böceğine, karıncaya rastlanmasının beklenen bir durum olduğunu, ancak tatil boyunca günlük ortalama 10 adet hamam böceği ve fazlasının ayıplı hizmet olduğuna ve ücrette % 15 indirime gidilmesine karar vermiş. Yani otelde birkaç hamam böceğine rastlanması bizim gibi ülkelerde normal bulunmuş.

Böyle durumlarda Türkiye’de ne gibi kanuni haklarımız var? Kanuni haklarımızı bilmek, size psikolojik bir güvence verir ve moral bozukluğunuzu azaltır.

Haberin Devamı

Kanuni haklarımızı bilmek, turizm acenteleri için de iyidir, çünkü sattıkları hizmetin kalitesini düşürmemeye daha fazla gayret gösterirler. Bilinçli tüketiciyi memnun etmek, kaliteli ve aksamayan hizmet sunmayı zorunlu kılar.

Tabii sektörde kalıcı olmak istiyorlarsa.

Paket turlarda, tur daha başlamadan önce önemli bir değişiklik olur, tur iptal olursa, turdaki değişikliği ya da bize sunulan alternatif paket turu kabul edebiliriz. Aksi takdirde, paket tur için ödediğimiz para kesintisiz iade edilir. Önemli bir hizmetin verilemeyeceği tur başladıktan sonra ortaya çıkarsa, yine turu iptal edip, ücretin iadesini isteyebiliriz.

Tur başladıktan sonra turu iptal edersek, acente ödediğimiz ücretten kesinti yapma hakkına sahiptir. Örnek mi? O ana kadar aldığımız rehberlik hizmeti, yeme içme hizmetleri gibi.

Paket tur düzenleyicisi turun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle uğradığımız zarardan sorumludur. Hatta boşa harcanan tatil zamanı için de tazminat ödemesi gerekir.

Haberin Devamı

Mutlaka sigorta...

Turizm acenteleri, Türkiye’de satacakları tüm paket turlarda, müşteriye karşı sorumluluklarını sigorta ettirmek zorundadırlar. Buna iflas etmeleri dâhildir. Böylece müşteri, bir aksaklık olduğunda seyahat acentesine değil, doğrudan sigorta şirketine başvurup, ödediği bedeli sigortadan isteyebilir.

Paket tur satın alacaksanız, mutlaka yetkili bir seyahat acentesi olup olmadığını TÜRSAB’dan, seyahat sigortası yaptırıp yaptırmadığını da Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan teyit ettirin. Aksi takdirde, bir de davalarla uğraşmak zorunda kalırsınız. Buyurun işte, yaşanmış gerçek bir olay:

Niyazi Bey ve Selen Hanım, geçen sene bayram tatilini geçirmek için uzun süredir görmek istedikleri Mısır için “Kızıldeniz Piramitler” adlı 7 günlük bir paket tur satın alırlar. Turu gazete ilanlarından ve broşürlerden seçerler. İkisi birlikte toplam 1.732 USD öderler.

Mısır turu iyi başlar, kötü biter. Broşürdeki otel 5 yıldızlı, acentenin gösterdiği otel 4 yıldızlıdır. Sözleşmeye uygun olmayan koşullarla karşılaştıklarını, hizmetin ayıplı olduğunu, Türkiye’ye dönmek istediklerini belirtirler. Kabul edilmez. Sıkıntı ve sinir bozukluğu içinde 7 günü geçirirler. Türkiye’ye döner dönmez acenteye karşı kişi başı 50 bin TL manevi tazminat ödenmesi ve tur bedelinin iadesi için dava açarlar.

Acente, bölgede yaşanan yoğun talep ve yanlış rezervasyon nedeniyle kendileri gibi birçok turizm acentesinin de açıkta kaldığını muadil otel bulmak amacıyla olağanüstü çaba gösterdiklerini, Niyazi Bey ve Selen Hanım’ın konakladığı otelin, altın pakette satılan otelle aynı kategoride olup bir alt sınıfta olduğunu, çözüm önerisi getirdikleri savunmasını yapar.

Mahkemenin kararı

Mahkeme neye mi karar verir? Kişi başı 50 bin TL manevi tazminatı çok bulup, 50’şer TL manevi tazminat hükmeder. Ayrıca, tur bedelinin tamamının iadesi talebini reddedip, acentenin vaat ettiği hizmet ile sunduğu hizmet arasındaki farkın belirlenerek ödenen tur bedelinden indirilmesi ve farkın iadesine hükmeder. Çünkü Niyazi Bey ve Selen Hanım, ayıplı da olsa, Kızıldeniz-Piramitler turundan yararlanmışlardır. Hiç tura katılmamış gibi, paranın tamamının iadesini isteyemezler.

Başka örnekler de var: 4 kişilik bir aile, rezervasyonu yaptırdıkları ve ücretini ödedikleri iç içe geçmeli iki oda yerine iki yataklı tek oda rezerve edildiğini görmüşler, otelin değişiklik için ek 6 bin TL ücret istemini reddedip, tıkış tıkış tek odada kalmışlarsa, ücretin tamamının iadesini değil, iki oda arasındaki ücret farkının iadesini isteyebilir. Oysa 6 bin TL’yi ödeseler, hem iç içe geçmeli iki odada kalacaklar hem de 6 bin TL’nin iadesini isteyebileceklerdi.

PAKET TURDA BUNLARA DİKKAT

Ayıplı tur satmak kişilik haklarına saldırıdır

Yargıtay’ın verdiği bazı kararlar var ki onlara göre tatillerini geçirmek için tur hizmeti satın alan tüketicilere sunulan ayıbın ve yapılan kötü davranışın, tüketicinin kişilik haklarına saldırı niteliği taşıması da söz konusu olabilir.

20 aileden oluşan tatilciler grubunun yılbaşını geçirmek için toplu rezervasyon yaptıkları otele gittiklerinde, otelin hazır olmamasını, otel içindeki birçok tesisin kapalı olmasını, tarihin 31 Aralık olmasına rağmen odaların soğuk ve ısıtılmamış, çarşaf ve nevresimlerin öylece yatakların üzerine bırakılmış olmasını, ailelerin çocuklarıyla beraber geceyi üşüyerek geçirmeleri kişilik haklarına saldırı olarak kabul etmiştir.

Keza, erken rezervasyondan yararlanıp, tatil köyünde deniz gören bir oda ayırtan tatilciye başka bir yerde, tesislerin arka tarafında deniz görmeyen bir oda verilmesi tesise girişte saatlerce bekletilmesi, vurdumduymaz ve umursamaz davranılması, oyalanmasını da kişilik haklarına saldırı olarak nitelemiştir.

Umalım ki bu nahoş durumlar okuyucularımızın başına gelmesin.