Brexit hükümet krizi yarattı

İngiltere’de Bakanlar Kurulu, ülkenin Avrupa Birliği (AB) ile vardığı Brexit anlaşmasına onay verse de, Başbakan Theresa May’i oldukça zor günler bekliyor. Dün anlaşmanın onaylandığının açıklanması sonrasında May’in kabinesinde istifalar birbirini izledi ve yeni bir kriz patlak verdi. İlk olarak Brexit Bakanı Dominic Raab ve Kuzey İrlanda’dan Sorumlu Devlet Bakanı Shailesh Vara Avrupa Birliği (AB) ile varılan Brexit anlaşmasını gerekçe göstererek istifa etti. İstifasını Twitter hesabından duyuran Raab, “Kuzey İrlanda için önerilen düzenleyici rejimin İngiltere’nin toprak bütünlüğü için gerçek bir tehdit teşkil ettiğine inanıyorum. Ayrılmamız konusunda AB’ye veto hakkı veren, süresiz bir tedbir maddesini de destekleyemem” ifadesini kullandı.

Kuzey İrlanda’dan Sorumlu Devlet Bakanı Vara da, sabah saatlerinde aynı gerekçeyle istifa etti. İngiltere halkının referandumda AB’den ayrılmak yönünde oy kullandığını belirten Vara, “Bu anlaşma, içinde hangi kelimeler kullanılırsa kullanılsın, İngiltere’yi AB zincirlerinden kurtulmuş, bağımsız ve egemen bir ülke yapmıyor” dedi. Daha sonra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Esther McVey’in de istifa haberi geldi. McVey, istifa mektubunda, “Dün kabinenin önüne getirilen anlaşma, Brexit referandumunun sonucuna saygı göstermiyor” ifadesini kullandı. Devlet Bakanı Suella Braverman da istifasını verdi. Dün ayrıca dört bakan yardımcısı da görevi bıraktıklarını açıkladı. Temmuz ayında da eski Brexit Bakanı David Davis ve Dışişleri Bakanı Boris Johnson, geçen cuma günü de Ulaştırmadan Sorumlu Devlet Bakanı Jo Jonson, Brexit gerekçesiyle istifa etmişti.

Anlaşmayı savundu

İstifa haberlerinin ardından parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası’nda konuşan May, “Brexit süreci hepimiz için zor tercihlerle dolu. Bütün bu tercihlerle uyuşmuyoruz ancak görüşlerine saygı duyuyorum ve bugüne kadar yaptıkları için kendilerine teşekkür ediyorum” diye konuştu. Brexit anlaşmasının İngiltere’ye kendi sınırlarının, yasalarının ve parasının kontrolünü yeniden eline alma olanağı vereceğini belirten May, anlaşmayla ülkede istihdamın ve güvenliğin de korunacağını kaydetti. May, “Bu, 29 Mart 2019’da AB’den sorunsuz ve sistemli şekilde ayrılmamıza imkan sağlayan ve ulusal çıkarlarımıza uygun bir ilişki için çerçeve çizen taslak anlaşmadır” diye konuştu. Theresa May, “Önümüzdeki seçenekler net: Ya anlaşma olmadan AB’den ayrılacağız ya da olabilecek en olumlu mutabakatı onaylayacağız. Milletvekilleri ulusal menfaatleri gözetmeli” dedi.

Öte yandan ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Jeremy Corbyn, hükümetin kaos içinde olduğunu söyledi. Dominic Raab’ın istifa ettiğine dikkat çeken Corbyn, May’in, bu konuda kendi bakanının bile desteğini alamadığını kaydetti. Corbyn, “Üzerinde uzlaşılan AB’den ayrılma anlaşması İngiltere’ye muazzam ölçüde zarar veren bir metin” dedi ve anlaşmanın geri çekilmesini önerdi.

May, kendi partisi içinde de eleştirilere maruz kaldı. Muhafazakâr Parti Milletvekili Mark Francois, kendisi ve 84 milletvekilinin anlaşmaya parlamentoda ret oyu vereceğini belirterek “Bu anlaşma parlamentodan matematiksel olarak geçemez. Başbakan karşı karşıya olduğu siyasi gerçekliği kabul etmeli” ifadelerini kullandı. May ise, bazı Muhafazakâr Partili milletvekillerinin Brexit için yeni referandum yapılması çağrılarına da olumsuz yanıt verdi.

Muhafazakâr Parti içinde May’e güvensizlik oylaması için hazırlık yapan milletvekilleri olduğu belirtiliyor. Dün istifa eden Brexit Bakanı Raab’ın, eski Brexit Bakanı David Davis’in ve eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson’ın da aralarında olduğu bazı isimlerin May’e karşı lider adayı olarak öne çıkabileceği ifade ediliyor.

ŞİMDİ NE OLACAK?

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, AB ile İngiltere arasında Brexit anlaşma taslağı üzerinde uzlaşı sağlanmasının ardından Brüksel’de basın toplantısı düzenledi. Tusk, “Brexit anlaşmasını tamamlamak ve resmi hale getirmek için 25 Kasım’da AB Liderler Zirvesi yapılacak” dedi. 25 Kasım’daki AB liderler zirvesinde tarafların bir mutabakata varması ve Brexit anlaşmasını imzalaması halinde İngiltere hükümeti, anlaşmayı parlamentoya sunacak. İmzalanan anlaşmanın yürürlüğe konabilmesi için İngiltere Parlamentosu’nun da onayı gerekiyor. Buna karşın mevcut durum parlamentodan onay çıkmaması ihtimalini kuvvetlendiriyor. İngiltere Parlamentosu’nun anlaşmaya onay vermemesi halinde ülkenin AB’den anlaşma olmadan ayrılması gündeme gelecek.