Plansız harcamalar, partnerinizle aranızın açılmasına yol açabilir. Bir tarafın tutumlu, diğer tarafın müsrif olması ilişkiyi zora sokabilir
Psikoterapi diyalogları yaşanmış hikayelerden esinlenerek, psikoterapi sürecinde kullanılan yöntemlere örnek oluşturmak amacıyla yaratılmıştır. İçeriği psikolojideki bilimsel gelişmelere paralel olmakla beraber, genel bilgilendirme ve tavsiye niteliğindedir.
Danışan: Eşimle her konuda anlaşıyoruz ve birbirimizi seviyoruz ama para konusunda sorun yaşıyoruz. Bu da son zamanlarda ilişkimize çok zarar veriyor.
Dr. Başak: Ne gibi sıkıntılar yaşıyorsunuz?
Danışan: O benim çok cimri olduğumdan yakınıyor, bense onun çok savurgan olduğunu düşünüyorum.
Dr. Başak: Eşler ne kadar iyi anlaşırsa anlaşsın, para konusunda farklı görüşler ve harcama alışkanlıkları olduğunda çoğunlukla sorunlar yaşanıyor. Özellikle bir taraf çok harcayınca ekonomik sıkıntı ortaya çıkıyor, bu da ilişkilerin bozulmasına neden oluyor.
Danışan: Evliliğimizin başlarında ekonomik sıkıntımız yoktu. Kendi yağımızla kavruluyorduk. Ama son zamanlarda, çok nefret ettiğim bir konu olsa da, 'para yüzünden' kavga eder olduk. Ne kadar kazanırsak kazanalım sanki paramız hiçbir şeye yetmiyor, daha da kötüsü kredi kartlarımıza borçlarımız büyüyor ve bu da beni çok korkutuyor.
Dr. Başak: Haklısınız, borç içinde yaşamak gerginliği artırır. Yapılan birçok araştırma, para konusunun evliliklerin bozulmasında önemli bir faktör olduğunu gösteriyor. Paranın nasıl harcanacağı yüzünden kavga etmek bir yana, parayla ilgili stres altındaykan eşlerin birbirlerine karşı hoşgörüleri, güvenleri, beklentileri azalıyor ve beraber geçirdikleri zamanın kalitesi iyice düşüyor.
Danışan: Daha fazla para kazansaydık bu sorunları yaşamazdık belki.
Dr. Başak: Sanıldığı gibi gelirinizin ne kadar olduğu çok önemli bir faktör değil. Çok zengin de olsanız, orta sınıf da, fakir de, evlilikleri olumsuz etkileyen asıl neden borçlar. Diğer yandan, birikim veya varlık, çiftler arasındaki bağı güçlendiriyor, gerginlikleri azaltıyor, dolayısıyla daha az çatışmalar yaşanıyor.
Danışan: Özet olarak, harcamak yerine biriktirmek daha mantıklı. Ben de böyle düşünüyorum ama bunu eşime anlatamıyorum.
Dr. Başak: Bazıları için 'sahip olmak', öz güvenleri ve mutlulukları için çok önemli. Bu kişilerin zengin veya fakir olması önemli değil. Onlar için önemli olan satın alabilmek.
Danışan: Eşim de alışveriş yaptıkça mutlu olanlardan ama tüm alışverişleri kredi kartlarıyla yapıyor, yani parası var mı yok mu önemli değil.
Dr. Başak: Şu anda olmayan parayla alışveriş yapmak birçok kişiye geçici mutluluk getiriyor, sonrasındaysa sıkıntı. Satın alarak mutluluk bulmaya çalışan ve buna engel olamayan kişiler profesyonel yardım almalılar, çünkü bu da aslında bir çeşit bağımlılık.
Danışan: Eşimin alışveriş bağımlısı olup olmadığını nasıl anlarım?
Dr. Başak: Bu kişilerin bazı ortak özellikleri vardır:
1) Hayal kırıklığı yaşadıklarında, kızgın olduklarında veya buna benzer olumsuz bir duygu yaşadıklarında alışveriş yaparlar.
2) Para harcama veya alışveriş alışkanlıkları hayatlarında kaosa neden olur.
3) Bu alışkanlıkları nedeniyle başkalarıyla aralarında sık sık tartışmalar, anlaşmazlıklar çıkar.
4) Paraları ya da kredi kartı yanlarında olmadığında kendilerini 'bir hiç' gibi hissederler.
5) Alışverişlerinde para yerine çoğunlukla kredi kartı kullanırlar.
6) Para konusuna çok fazla kafa yorarlar.
7) Alışverişin ardından çoğunlukla utanç, suçluluk ve pişmanlık hissederler.
8) Satın aldıkları şeyler, harcadıkları miktar konusunda yalan söylerler.
9) Para harcamak heyecanlandırır ama aynı zamanda kaygı yaratır.
10) İhtiyaçları olmasada birçok şey satın alırlar ve bunları çoğunlukla hiç kullanmazlar.
Danışan: Sanırım bu maddelerin çoğu eşime uyuyor. Ona nasıl yardımcı olabilirim?
Dr. Başak: Yılbaşı yaklaşırken, hediye almak, indirimlerden yararlanmak gibi nedenler alışveriş yapmasını tetikleyip, fazlaca para harcamasına yol açabilir. Eğer sıkıntı yaşayacağınızı düşünüyorsanız hiç vakit kaybetmeden bu konuyu eşinizle konuşmanızı tavsiye ederim. Ona, olmayan paraları harcamanın büyük sıkıntılar getireceğini, birikimlerinse varlığa dönüştüğünü, bunun da çiftlerin beraber bir gelecek inşa etmeleri, ilişkilerini sağlamlaştırmaları ve de daha uzun, kalıcı bir mutluluk yaşamaları için şart olduğunu anlatın. Her ikinizi de mutlu edecek ve aynı zamanda geleceğinizi de garanti altına alacak ortak bir bütçe hazırlayabilirseniz. Bu bütçeye uyabilmesi için onun para harcama alışkanlıklarını değiştirmesini isteyin. Bu değişikliği tek başına yapamayacağını hissediyorsa profesyonel bir yardım almasını tavsiye edebilirsiniz.
