ÇiN’iN YÜKSELiŞiNiN SEMBOLÜ: ŞANGHAY!
Şanghay, Çin’in en kalabalık, şehri... 1 milyon 350 milyonluk ülke nüfusunu düşününce, burada 24 milyon 150 bin kişinin yaşaması çok normal gibi görünüyor
“Sshin-Nyen Haoww!” yani “İyi Yıllar” sevgili dostlar! “Neredeyse şubatı bitirmek üzere olduğumuz bir günde bu yeni yıl kutlaması da neyin nesi?” demeyin... Çinliler’in kullandığı geleneksel 12 hayvanlı Ay Takvimi’ne göre, önceki gün yeni yıla girdik! At Yılı geride kaldı ve Keçi Yılı geldi. İnanışına göre, Keçi Yılı dünyaya ‘sakinlik, durgunluk ve kibarlık’ getirecek...
İnşallah öyle olur! Çin’in son 20 yıldaki mucizevi yükselişinin sembolü Şanghay şehrinden yeni döndüm. Burası başkent Pekin gibi Çin tarihine ışık tutan eserleri, mekanları görebileceğiniz bir yer değil. Göklere uzanan binaların, yumak gibi birbirine dolanmış yolların, arı kovanı gibi sürekli vızıldayan insan ve araç trafiğinin, devasa led ekranların ve ışıltıların şehri!
24 milyon kişi yaşıyor
Şanghay, Çin’in en kalabalık, dünyanın ise en kalabalık ilk üç şehri arasında. 1 milyar 350 milyonluk ülke nüfusunu düşününce burada 24 milyon 150 bin kişinin yaşaması normal.
“Peki bu inanılmaz kalabalığın getirdiği en önemli sosyal sonuç ne?” derseniz, ben çocuk sahibi olma hakkınızın devletin kontrolü altında olması derim. 36 sene önce konulan bir kurala göre, büyük şehirlerde yaşayan Çinliler sadece tek çocuk sahibi olabiliyordu.
Kırsal kesimde olanlar ilk çocukları kızsa ikinci çocuk sahibi olabilme hakkı elde ediyordu.
1 - 2 yıl önce bu kural esnetildi; evli çiftlerden biri şayet ailesinin tek çocuğuysa iki çocuk sahibi olabiliyor.
Herkes kural yeniden değişirse diye evlenir evlenmez hemen iki çocuk doğuruyor ve onu el bebek gül bebek büyütüyor, kucaklarda gezdiriyor.
Şanghay sokaklarında gördüğüm tüm çocuklar ya kucakta ya sırtta taşınıyordu veya anne - babaları sımsıkı ellerinden tutmuş gezdiriyorlardı.
Çin’e sosyal özgürlük!
Ekonomide kapitalist düzeni benimsemiş olmasına rağmen birçok alanda komünist uygulamalar sürdüren Çin’deki internet yasakları da ayrı bir konu! Google, Gmail, Twitter, Instagram, Youtube, Facebook hepsi yasak...
Küresel güç olma yolunda emin adımlarla yürüyen Çin’e dilerim ki, Keçi Yılı sadece sakinlik değil birazcık da sosyal ‘özgürlük’ getirir. Tabii bu dileğim aslında tüm dünya için de geçerli!
Gezen bilir
- Şanghay, ‘denizin üzerinde’ demek! Doğu Çin Denizi’nin kıyısında yer alıyor ve dünyanın en işlek konteyner limanı.
- İstanbul - Şanghay arası uçak yolcuğu gidişte 10, dönüşte 12 saat sürüyor. Bizden 6 saat ilerideler.
- Para birimi Yuan. 1 TL = 2.5 Yuan
- Çinlilerin birçoğu İngilizce dahil yabancı dil bilmiyor. Bilhassa taksiciler olmak üzere hizmet sektöründe çalışanlar Latin alfabesini okumakta güçlük çekiyor. Bu nedenle gideceğiniz yerlerin veya söylemek istediğiniz şeylerin Çince yazılışını isteyin otelinizden.
- Şanghaylılar klasik Çince’nin yanı sıra kendilerine has bir lehçeyle konuşuyor.
- 114 km. uzunluğundaki Huangpu Nehri’nin 30 km.’si Şanghay’ın içinden geçiyor. Bu nehir Çin’in uluslararası ticaretinin üçte birini oluşturuyor.
Veni, vidi, vici
Nanjing Sokağı
Şanghay’ın en işlek caddesi, alışverişin merkezi... 5.5 km. uzunluğunda, araç trafiğine kapalı bir cadde. Günde yaklaşık 1 milyon kişinin buraya ayak bastığı tahmin ediliyor. Devasa led ekranlı binalar, uluslararası markalar ve geleneksel Çin dokularını birleştiren bir yer.
Böcek pazarı
Hemen Dongtai Sokağı’nın yanındaki bir pasajda yer alan bu pazarda cırcır böcekleri ve çekirgeler satılıyor. Çekirgeleri seslerini sevdikleri için evde ötsün diye alıyorlarmış, cırcır böcekleriniyse Çin sporu olarak gördükleri cırcır böceği dövüşlerine sokuyorlarmış. Böceklerin fiyatı 2 - 50 TL arasında.
Dongtai sokağı
Çin tarihine tanıklık etmiş bazı objeler bulmak için ideal adres, Dongtai Antikacılar Sokağı. Dekoratif objeler, Mao’nun posterleri ve sözlerinin toplandığı kitapçıklar, rozetler, paralar, mutfak eşyaları, seramikler, oyuncaklar... Ancak dikkat! Buradaki her şeyin antika olduğunun garantisi yok ve çok sıkı pazarlık yapmayı göze almanız lazım...
Uygur lezzetleri pazarı
Jingan Bölgesi’ndeki Changde Sokağı’nda cuma günleri kurulan Uygur lezzetleri pazarı, mutlaka uğramanız gereken yerlerden. Çin Halk Cumhuriyeti’nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşayan Uygurlar, en eski Türk kavimlerinden... Türkiye’den gel-diğinizi söylediğinizde akrabaları, yakın dostları gelmiş gibi sevinecekler ve sizi sultanlar gibi ağırlayacaklar.
Zhujiajiao kasabası
Yangtze Nehri Deltası üzerinde kurulu kasabada kanallarda tekne turu yapabilir ve günlük hayata tanıklık edebilirsiniz.