‘Cumhur ittifakı’ teklifi Meclis’te

Ak Parti ve MHP’nin ortak imzasıyla “seçim ittifakının” önünü açan yasal düzenleme TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Dört kanunda değişiklik içeren 26 maddelik ittifak teklifinin TBMM Başkanlığı’na sunulmasının ardından Ak Partili Mustafa Şentop, Abdulhamit Gül, Mahir Ünal ile MHP’li Mustafa Kalaycı, Mehmet Parsak ve İsmail Faruk Asu Meclis’te basın toplantısı düzenledi. Ak Partili Şentop, dünya ve bölgedeki tehdit ve riskler nedeniyle yeni bir siyaset ortaya koymak mecburiyetinin ortaya çıktığını belirtti. MHP’li Kalaycı ise Ak Parti ile birlikte hareket ederek Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemi’nin kökleşmesine katkı sağlamayı hedeflediklerini, amaçlarının ise “Türkiye’nin birlik ve dirliğini koruma, beka ve istiklalini yaşatma” olduğunu kaydetti.

DEMOKRASİ ADIMI

Kalaycı, teklifle, Türk siyasi hayatında demokratikleşme yönünde önemli bir adım atıldığını, ittifakı yasaklayan hükümlerin kaldırıldığını, siyasi partilerin ittifak yaparak seçime katılabilmelerinin altyapısının oluşturulduğunu anlattı.

“Yerel seçimde ittifak sözkonusu mu?” sorusuna Kalaycı, “Yerel seçimlere ilişkin ittifak konusunda düzenleme yok. İttifakın ismi ile ilgili konu ittifak yapacak partilerin daha sonra yapacakları görüşmede ortaya çıkacak. Metin bütün siyasi partilerin ittifak yapmasınının yolunu açacak metindir” karşılığını verdi.

BBP İÇİN FORMÜL

Şentop ve Kalaycı, ittifakta parti sınırlaması olmayacağını belirtirken, “Şimdilik Ak Parti ile MHP arasında ittifak olacağı kesin” değerlendirmesinde bulundu. Şentop, Ak Parti’nin BBP ile ittifak yapıp yapmayacağı konusunda ise bir bilgisinin olmadığını belirtti. “Bu ittifaka üçüncü bir parti girebilir mi?” sorusuna ise Şentop ve Kalaycı şu karşılığını verdi:

“Temel olarak ittifak yapacak olan siyasi partilerin protokolle anlaşmaları ve YSK’ya bildirmeleriyle başlayacak süreç. Oyların sayısı, dökümü, milletvekilli dağılımı düzenleniyor. İttifaklara birlikte hareket etmeleri engellleri kaldırdık. Siyasi Partiler Kanunu’nda siyasi partilerin başka siyasi partiyi destekleyecekleri engelini kaldırdık. Seçime girme yeterliliği bulanan bir siyasi partinini seçime girmemesi halinde o parti üyesi olan kişilerin başka parti listesinden kendi partilerin istifa etmeksizin aday olmanı düzenlemesini yaptık. Ne tür görüşme ve ittifaklar olur ayrı, bugünün konusu değil.” Bu yanıt, BBP’nin açıktan ittifaka girmeyeceği, adaylarının Ak Parti listesinden seçime gireceği değerlendirmesine yol açtı.

'SEYYAR SANDIK'

Şentop ve Kalaycı, teklifte yer alan “seyyar sandık” uygulamasının gerekçesini de “Hasta ve yatağa bağımlı seçmenler için düşünüldü. Evden çıkıp oy kullanma imkanı bulunmadığı için. Bunlar için ayrı bir sandık listesi oluşturacak. Seçmenin ayağına gidilecek, oyu alınacak” diye açıkladı.

Cumhurbaşkanlığı oy pusulasında adayın fotoğrafının olup olmayacağı konusunda iki parti temsilcisi de “Cumhurbaşkanı kanunuyla ilgili bir düzenlemenin” teklifte yer almadığını kaydetti. Şentop ve Kalaycı, ittifak komisyonunun diğer uyum yasaları için çalışmalarını devam ettireceğini, bu teklifin ilk düzenleme olduğunu kaydetti. Sandıkların taşınmasına ilişkin soruya da bu uygulamanın her yerde yapılmayacağını seçim güvenliğine ilişkin şikayetlere göre hayata geçirileceğini dile getirerek, “Bir köyü tehdit ediyorlar falan partiye oy çıkarsa seçimden sonra hesap sorarız diye. Seçmen iradesini tehditle zorla yönlendirmeye yönelik olaylarla daha önce karşılaştık. Bu bir zorunluluk değil, sadece YSK’ya imkan veriliyor” yanıtı verildi.

'ERKEN SEÇİM YOK'

Şentop ve Kalaycı, yerel seçimde seçmenin doğal şekilde ittifaklar oluşturabildiğini, farazalar üzerinden yorum yapılmasının doğru olmadığını kaydetti. Şentop ve Kalaycı, “Seçimlerin öne alınması söz konusu mu?” sorusuna “Böyle bir şey yok. Konuşulmadı, düşünülmedi. Şimdiye kadar zamanında yapılmasına riayet ettik. Böyle bir tablo yok” yanıtı verdi.

'İTTİFAK 2023'E YÖNELİK'

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Mahir Ünal, katıldığı programda CHP’nin seçim ittifakının koalisyon anlamına geldiğini savunduğunu anımsattı. Ünal, ittifakın çok farklı şeyler olduğunu, koalisyonların parlamenter sistemi tıkadığını belirtti. “AK Parti ve MHP ittifakı 2019 seçimleri sonrasına nasıl yansır?” sorusu üzerine Ünal, şunları dedi: “MHP ile oluşturduğumuz ittifak 2019’a dönük değil. Bu 2023’e yönelik, daha çok Türkiye’ye dönük hedeflerini, hayallerini, Türkiye’nin gelecek vizyonunu ortak tayin etme iddiasında olan iki siyasi partinin birlikteliği bu. MHP’nin de AK Parti’nin de 15 Temmuz’dan sonra Türkiye’nin güvenliği, devletin bekası konusunda ortak hassasiyetleri, milli ve yerli bir duruşu ortaya çıkardı. Bugün hem AK Parti’nin hem de MHP’nin dili ve söylemi, bu milli ve yerli duruşun bir sonucudur.”

'KOALİSYON ÖNCE İTTİFAK SONRA'

Bir gazeteci Ak Parti Genel Başkan yardımcısı Mahir Ünal’a, “Ak Parti koalisyona karşıydı ama şimdi ittifak yapıyor, Ak Parti’nin ittifaka ihtiyacı var mı?” sorusunu yöneltti. Ünal da “Parlamenter sistemde koalisyon kavramı ile Cumhurbaşkanı hükümet sisteminde ittifak aynı şey değil. Cumhurbaşkanı sistemi 50+1 istikrar düzenlemesi getirdiği için seçim öncesinde siyasi partileri doğal olarak ittifak yapmaya yöneltiyor. Yeni sistemin yani cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin siyasetin doğasına dönük bu yeniliği hukuki bir alt yapı oluşturmak için. Bunun bir koalisyon mukayesesine konu olmasını doğru bulmuyorum. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi yönetimde istikrar sorununu ortadan kaldırıyor. Yeni sistemde siyasi partilerin ittifak içinde daha güçlü benzer sistemlerin uygulandığı ülkelerdeki gibi siyaseti daha bir araya getiren, toparlayan bir çizgiye taşımasıdır. Koalisyonla ittifakı aynı çerçevede değerlendiremeyiz” yanıtını verdi.

BİRİ SONRA BİRİ ÖNCE

Şentop da aynı soruyu “Koalisyonlar seçimden sonra ortaya çıkıyor, ittifaklar ise önceden açıklanıyor. Kolalisyonda partiler önceden açıkladıkları beyannamelerini çöpe atıp, seçimden sonra ne yaparız diye düşünmeye başlıyorlar. Bu yol ayrı ayrı söz verdikleri için kendi yolları değil, koalisyonlara itiraz buradan. İttifakta ise önceden seçimden sonra ne yapacaklarını millete taahhüt edecekler. Çok farklılık var” dedi.

YÜZDE 2 ALSA DA BARAJI GEÇECEK

Şentop ve Kalaycı, “İttifaka giren bir partinin yüzde 2 alsa bile barajı geçmiş sayılması, yüzde 8 alan bir partinin barajın altında kalması eşitlik eleştirisini gündeme getirmez mi?” sorusu üzerine şunları kaydettiler:

“İttifak yapmanın doğal sonucu. Avrupa’daki uygullamalarda da aynı konu söz konusu. Seçim ittifakını biz keşfetmedik. İlk defa gündeme gelen bir konu değil. Onların hepsinde aynı durum söz konusu. İttifaklar için farklı baraj oranları belirleyen ülkeler var. Eşitlik eleştirisi ancak şu durumda söz konusu olur.

Tek parti olarak münferit seçime girildiğinde farklı baraj uygulanırsa o zaman eşitsizlik olur. İttifakla girince farklı sistem var. Riskleri de var. Bir araya geldikleri zaman bazı itifaklar tek başlarında aldıkları oydan az oy alabiliyorlar. Bu eleştiri dünya örnekleriyle kolaylıkla çürütülür.”