Doğum kontrol yöntemleri

Evli çiftler ve aktif cinsel hayatı olanlar gebeliği engellemek için çeşitli doğum kontrol yöntemlerine başvuruyorlar. Doğum kontrol yöntemleri gebeliği geçici süreliğine engellemek, istenildiği zamanda hamile kalmak adına yapılan yöntemlerdir.
Günümüz modern tıbbında doğum kontrol yöntemleri erkekler ve kadınlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

İlk olarak erkek doğum kontrol yöntemlerinden bahsedelim.

Erkek doğum kontrol yöntemleri

Prezervatif

Prezervatif erkeklerde en çok kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden bir tanesidir. Aynı zamanda prezervatif kullanımı çeşitli cinsel hastalıkların oluşmasına da engel olmaktadır. Penise takılan prezervatif erkeğin dışarıya sperm atmasını engellemek için yapılmıştır. Bu sayede kadınla erkeğin birleşmesi sırasında gebe kalma durumu neredeyse imkânsız hale gelmektedir.

18. yy'da yapılmaya başlayan prezervatif ilk olarak hayvan bağırsağından yapılmaya başlanmıştır. Teknolojinin ilerlemesiyle beraber sentetik olarak üretilmeye başlanmıştır.

Geri çekme yöntemi

Cinsel ilişki sırasında en etkili doğum kontrol yöntemlerinden birisi de geri çekme yöntemidir. Ancak bu yöntem uzmanlar tarafından pek fazla tavsiye edilmiyor. Çünkü bu yöntemle cinsel yolla herhangi bir hastalığın gelişme riski oldukça yüksek. Dolayısıyla geri çekme yöntemi sağlıksız bir yöntem olduğu için uzmanlar tarafından pek fazla tavsiye edilmiyor.

Aynı zamanda bu yöntem çiftler arasında cinsel doyuma ulaştırmada da sıkıntılarının yaşanmasına neden olabilir.

Doğum kontrol aşısı

Erkeklerde doğum kontrol yöntemlerinden bir diğeri de vazektomi yöntemidir. Vazektomi yöntemi prezervatif, geri çekme yöntemini kullanmak istemeyen erkekler tarafından kullanılmaktadır.
Ciddi yan etkisi bulunmayan vazektomi yöntemi, spermin yumurtaya yapışmasını engelleyerek döllenme durumunun gerçekleşmesini engellemektedir.

Aşı bırakıldıktan sonra döllenme yeteneği tekrar eski haline dönmektedir. Bu nedenden dolayı erkeklerde herhangi bir yan etkisine rastlanmamıştır.

Doğum kontrol yöntemleri(kadınlar için)

Doğum kontrol hapları
Kadınlar tarafından en çok kullanılan yöntemlerden birisi de doğum kontrol haplarıdır. Doğum kontrol hapları gebeliği engellemenin yanı sıra âdetin düzene girmesini sağlar, kadınları yumurtalık ve rahim kanserine karşı korur, yumurtalıklarında veya memelerde kistleri olanlarda, bu kistlerin büyümesini engeller, kiste bağlı olarak ortaya çıkan akne ve sivilcelerin geçmesini sağlar.

Doğum kontrol haplarının kadınlara sağladığı faydalar sışında yan etkileri de bulunmaktadır. Bu nedenden dolayı doğum kontrol hapları muhakkak doktor kontrolünde alınmalıdır.

Doğum kontrol haplarının kullanılmasında ortaya çıkan yan etkiler şu şekildedir;
- Mide bulantısı yapabilir
- Kontrolsü bir şekilde kullanıldığında vajinada kanamalara sebebiyet verebilir
- Karaciğer bozuklukları, böbrek yetmezliği ve şeker hastası olanların doğum kontrol haplarını kullanmadan önce bir uzmandan görüş almaları gerekir.
- Bulantı, kusma gibi şikâyeti olanlar bu hapı kullanmamalıdır.

Spiral yöntemi
En etkili doğum kontrol yöntemlerinden birisi de spiral yöntemidir. Spiral yöntemi ancak gebelikten bazı zamanlar etkili bir şekilde koruma sağlamayabilir. Bu nedenden dolayı kadınlar tarafından spiral çok fazla tercih edilmez. Spiralin tek riskli durumu, cinsel birliktelik sırasında kayma meydana gelmesinden kaynaklanmaktadır. Rahim içerisine yerleştirilen spiral, plastikten yapılmış bakır ilaveli doğum kontrol yöntemidir.

Ancak spiral rahim içi iltihap sorunu olanlarda kesinlikle kullanılmamalıdır. Spiral kullanacak kadınlar ilk olarak jinekolojik muayeneden geçmeli daha sonra uygun görülürse taktırmalıdır.
Ayrıca spiral kullanan kişilerde 1 yıllık jinekolojik muayenelerle spiral kontrol ettirilmelidir. Aksi takdirde rahim enfeksiyonları ve gebelik gerçekleşebilir.

Ertesi gün hapları
Ertesi gün hapları da doğum kontrol yöntemleri arasında kullanılmaktadır. Cinsel birliktelik sonrası döllenmiş yumurtayı etkisiz hale getiren ertesi gün hapı gebelikten korunmak için oldukça etkili bir yöntem olarak bilinmektedir.

Doğum kontrol halkası
Aktif cinsel hayata sahip olanların en güncel kullandığı doğum kontrol yöntemlerinden bir diğeri de doğum kontrol halkasıdır. Avrupa'da sıklıkla kullanılan doğum kontrol halkası yöntemi, piyasada en düşük doz hormon içeriğine sahip ürün olarak geçiyor.

Doğum kontrol halkası nasıl kullanılır?

Doğum kontrol halkasının ömrü 1 aylıktır. 1 ayın sonunda çıkartılarak atılması gerekmektedir. Fitil gibi vajinaya yerleştirilen doğum kontrol halkası gebeliği önemli ölçüde engelliyor, 3 haftanın sonunda atılması gereken bu halkayı çıkarma işlemi işaret parmağı kenarının altına takılarak veya orta parmakla işaret parmağı arasında sıkıştırılarak yavaşça çekilip, kolayca gerçekleştirilebiliyor.

Bu 1 haftalık dönemde kadının kanaması oluyor. Halka çıkarıldıktan tam 7 gün sonra yeni halka uygulanıyor. Başlangıçta ilk halka adet kanamasının 1. ila 5.günleri arasında bir zamanda yerleştiriliyor. Araştırmalar halkayı kullanan kadınların yüzde 97´sinin uygulamada hiçbir sorun yaşamadığını gösteriyor.

Halka düşerse ne yapmak gerekiyor?
Halkanın düşmesi, çıkarılması durumunda soğuk ya da ılık suyla yıkanarak 3 saat içerisinde yerleştirilmesi öneriliyor.