Sırbistan ve Kosova arasında gerilim! 'Potansiyel çatışma riski var'

Kosovalı Sırplar, NATO ve Avrupa Birliği'nin (AB) barikatları kaldırma çağrısına kulak vermeyerek, Kuzey Mitrovica'daki Knjaz Milos Sokağı'nı içi taş ve kum dolu kamyonlarla kapattı.

ŞEHİR MERKEZİNE BARİKAT

Sırp medyasında yer alan haberlere göre, dün gece itibarıyla kurulan barikat, şehir merkezine kurulan ilk barikat olma özelliği taşıyor. Söz konusu barikatın kurulduğu bölgede yayaların geçişine izin verildiği ancak araç geçişleri için tali yolların kullanıldığı aktarıldı.

KOSAVALI SIRPLARIN TALEBİ

Kasım ayında görevinden istifa eden eski Sırp polis memuru Dejan Pantic'in gözaltına alınması üzerine 18 gün önce Kosova'nın kuzeyine barikatlar kuran Kosovalı Sırplar, gözaltına alınan Sırpların serbest bırakılmasını ve Kosova Özel Polis Birliği'nin (ROSU) ülkenin kuzeyinden çekilmesini talep ediyor.

SAVAŞ HAZIRLIĞINDA OLMA EMRİ

Öte yandan, Sırbistan medyasına konuşan Sırbistan Savunma Bakanı Milos Vucevic, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in dün akşam orduya en yüksek savaş hazırlığında olma emri verdiğini açıkladı.

İçişleri Bakanı Bratislav Gasic de Vucic’in talimatı çerçevesinde 26 Aralık akşamı itibarıyla polise “hazır ol” emri verildiğini duyurdu. İçişleri Bakanlığı’na bağlı tüm birimlere emrin ulaştırıldığını açıklayan Gasic, polis ve jandarmanın Genelkurmay Başkanının komutasında harekete hazır olacağını açıkladı.

UZMANLAR SON DURUMU DEĞERLENDİRDİ

Uzmanlar bölgedeki gerilimi, tansiyonun neden yükseldiğini CNN Türk ekranlarında değerlendirdiler. CNN TÜRK'te Büşra Arslan'ın sunduğu Mercek Altında programında Nişantaşı öğretim üyesi Dr. Ali Semin ve Emekli Kurmay Albay Ünal Atabay, Sırbistan-Kosova arasındaki gerginliğini değerlendirdi.

'BALKANLARDAKİ SORUN BARUT KOKUYOR'

Emekli Kurmay Albay Atabay konuya ilişkin açıklamasında, "Öteden beri bu etnik çatışmalara müsait bir coğrafya. 50 yıldır Balkanlar bu etnik çatışmalara sahip olur. “Balkanlar'da çatışma çıkar, herhangi savaş çıkmaz” diyemeyiz. Bu tür hafife alınan tartışmalar, çatışmaları tayin edebiliyor. Sınır sorunları, etnik kökene dayalı grupların başka toprakta kalması gibi sorunlar var. Öteden beri Sırp milliyetçiliği tehdidi var. Bu Sırp milliyetçiliği diğer ülkelerdeki milliyetçiliği artırıyor. Durum buyken çatışma riskini artırıyor." ifadelerini kullandı ve şöyle devam etti:

"Kriz nereden çıktı. Kosovalı vatandaşlar oy kullansın istiyor. Kosova toprakları içerisinde araç plakanızı Sırbistan'dan alıyorsunuz. Böyle bir şey olabilir mi? Bu tür teknik sorunlar var. Esas mesele Ukrayna-Rusya savaşına, dünyadaki kutuplaşmaya dayanıyor. Sırbistan'ı AB'ye almak üzere Sırbistan'ın üzerinden Rusya kartını almak istiyorlar. Bunu yapmak için de Kosova ve Sırbistan arasındaki sorunu halletmek istiyorlar. Bu al ver üzerinden bazı görüşmeler var. Ayrıca bu iki ülke arasında AB'de normalleşme görüşmeleri 2013'ten beri devam ediyor. Öte yandan Sırbistan, Rusya kartını AB'den aldıktan sonra Balkan'da güçlenecek. Aslında Balkanlar sorunu kısa sürede çözülecek gibi görünmüyor. Barut kokuyor. Yine Bosna Hersek'te de istikrar yok. Sırp milliyetçiliğinin Balkanlar ve Avrupa'da yarattığı tehdit var. Kosova'da da bunu görüyoruz. Kosova halkı tarihten beri Sırplar tarafından egemenliği görülmüyor."

"POTANSİYEL OLARAK ÇATIŞMA RİSKİ VAR"

Nişantaşı Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Ali Semin ise şöyle konuştu;

"Konunun tarihsel bir boyutu var. 13. yüzyıldan beri devam eden bir süreç 1990'dan itibaren bu Slav milliyetçiliğinin tetikleyip, 98’de çatıştıklarını görmüştük. Şimdi farklı bir süreç var. Ancak amaç Rusya'nın gücünü kırmak. Kosova'nın kendi toprağı olduğunu ve bu toprağını alma çabası olduğunu, Kosova'nın da Batı destekçisi olduğunu görüyorsunuz.

AB odaklı bakmak gerekiyor. Çünkü üyelik sürecinin devam etmesi ve AB'nin bu süreci destekler mi? Ayrıca NATO faktörü var. AB ve Batılı ülkeler, Sırbistan üzerindeki Rusya'yı uzaklaştırma amaçları var.

Rusya'nın Ukrayna'ya savaş başladığında gözlerinde sürekli Balkanlar'da olacağını, Batıyı cezalandırmak ve Balkanlar'da etnik savaş çıkarmaya çalıştığını uzmanlara sorduğunuzda göreceksiniz. Önümüzdeki süreçte buradan bir çatışma başlar mı? Evet bu potansiyel var. Eğer bunun önüne BM, AB ve NATO geçmezse bu çatışma gerçekleşebilir. Rusya kontrolünden Sırpları çıkarmak isterken Kosova'yı Rusya'ya yem etmemeleri gerekiyor.

TÜRKİYE'NİN ROLÜ NE OLUR?

Atabay Türkiye'nin olası bir çatışmadaki rolünü ise şu şekilde değerlendirdi:

Burada, Balkanlar'da çıkacak bir çatışma Türkiye'yi yakından ilgilendirir. Burada güç bulundurmak, taraf tutmaya kadar Türkiye'yi çekebilir. Sadece Kosova-Sırbistan arasında bu çatışma kalmaz,bölgeye yayılır. Kasıp kavurur. Fitili ateşlediğiniz zaman bir anda yayılır. Bunu geçmişte gördük.

Ama Türkiye, böyle bir çatışmanın içerisine girilmemesi yönünde rolü olabilir. Bizim Sırbistan, Kosova ve Bosna Hersek'le ilişkilerimiz iyi durumda. Buradaki olası bir savaştan ziyade, AB de Türkiye'nin iş birliği yapacağı bir fırsat olabilir. Almanya ve Fransa da barış görüşmelerini sürdürüyorlar.

BU İLK GERİLİM DEĞİL

Sırp ordusu geçen ay da Sırbistan hava sahasına insansız hava araçlarının girdiği iddiasıyla teyakkuza geçirilmişti.

Daha önce de Kosova yönetimi, Sırbistan’ın Kosova vatandaşlarına yönelik uygulamalarına karşılık olarak mütekabiliyet esasları çerçevesinde Sırbistan plakalı araçların trafiğe çıkışını yasaklama kararı almış ve 1 Kasım tarihi itibarıyla bu araçların sürücülerini ikaz etmeye başlamıştı.

Kosova, tartışmalı plaka sahiplerinin 21 Kasım’dan itibaren 21 Ocak 2023’e kadar 150 euro para cezasına çarptırılacağını, 21 Ocak-21 Nisan 2023 tarihleri arasında test plakalarının verileceğini, plakaları değişmeyen araçların 21 Nisan 2023’den itibaren trafiğe çıkışının tamamen yasaklanacağını açıklamıştı.

Plaka kararıyla ilgili olarak Kasım ayı sonunda Avrupa Birliği'nin arabuluculuğunda anlaşma yapılmış; Kosova yönetimi plakalarını değiştirmeyenlere ceza verilmesi planından geri adım atmıştı. Sırbistan da Kosova'daki kentlere yeni plaka vermeyi durdurmayı kabul etmişti.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR 2023'te Ukrayna savaşı için 5 muhtemel senaryo! Napolyon, Hitler ve Stalin... Haberi Görüntüle