Renkli ‘Vahşi Batı’

ABD’li yazar ve fotoğrafçı John C. Guntzelman tarafından hazırlanan “Renkli Vahşi Batı: Ulusumuzun Batı’ya Doğru Genişlemesinin Fotoğrafik Bir Kaydı” (The Wild West in Color: A Photographic Account of Our Nation’s Westward Expansion) adlı kitap büyük ilgi gördü. Kitapta, kovboy filmleriyle romanlara konu olan ve ABD’nin kuruluş yıllarında “Vahşi Batı” olarak adlandırılan hayatı yansıtan, ilk kez renklendirilmiş 200’den fazla tarihi fotoğraf yer alıyor.

Kovboylara hayrandı

Restore edilen görüntüler arasında kovboy kültürüne hayran olan ABD’nin 26’ncı Başkanı Theodore Roosevelt’in yanı sıra “Vahşi Batı” denince akla ilk gelen Buffalo Bill ve Belle Starr gibi pek çok ikonik kişinin fotoğrafı da bulunuyor. Kitapta yer alan 1800’lü yıllarda çekilmiş fotoğraflar, dönemin ‘altına hücum’ politikası, yerlilerle ilişkiler, siyahilerin köle olarak kullanılması ve Vahşi Batı’da kadın figürü gibi pek çok toplumsal gerçeği de çarpıcı bir şekilde yansıtıyor.

Kitapta, dünyaca ünlü “Vahşi Batı” filmlerinin vazgeçilmez unsuru olan at arabası, Iowa eyaletinde çekilmiş bir fotoğrafla okuyucunun karşısına çıkıyor. Renklendirilmiş fotoğrafta, at arabasıyla Güney Dakota eyaletindeki kaplıcalara giden ABD’liler görülüyor.

ABD’nin 26’ncı Başkanı Theodore Roosevelt, tutkulu bir avcıydı. Roosevelt 27 yaşındayken 1885’te New York’ta çekilen bu fotoğrafında av kıyafetiyle elinde tüfek tutarken görülüyor.

‘Belle Starr’ olarak bilinen Myra Maybelle Shirley Reed Starr, Vahşi Batı’nın en ünlü kötü hikâyelerinden birine sahip. Starr’ın kitapta yer alan 1886’da Arkansas’ta atının üzerinde görüldüğü fotoğrafının, bir soyguna karıştığı şüphesiyle tutuklandıktan sonra çekildiğine inanılıyor. Starr, 1889’da hâlâ çözülememiş bir davada atından düştükten sonra tüfekle vuruldu. Ardından Vahşi Batı’da bir efsaneye dönüşen Starr, pek çok filme ve kitaba konu oldu.

‘Buffalo Bill’in Vahşi Batısı’ adlı şovuyla dünyanın en eski küresel ünlülerinden birine dönüşen bizon avcısı, şovmen ve asker olan Buffalo Bill, kitapta ‘vazgeçilmez’ bir figür olarak yer alıyor. Kızılderililerin de kadrosunda yer aldığı Vahşi Batı kültürünü anlatan şovuyla 8 kez Avrupa’yı gezen Buffalo Bill, fotoğrafta yerlilerle görülüyor. Günümüzde bile bölgedeki şöhretini koruyan Buffalo Bill pek çok filme de konu oldu.

Mart 1893 tarihli fotoğrafta tren istasyonunda iki küçük kardeş... Duvardaki tabelada, ABD’nin orta batısında işletilen ve 1848de kurulan bir demiryolu teşkilatı olan ‘Burlington Rotası’ yazıyor.

John C. Guntzelman’ın ‘Renkli Vahşi Batı’ kitabının kapağında bir ABD’li yetkiliyle yerlilerin fotoğrafı yer alıyor.

Nebraska’da 1887’de çekilmiş bu fotoğrafta Shores ve Speese aileleri yer alıyor. Fotoğrafta Moses Speese ve kardeşi Jeremiah Shores, daha önce kendilerine köle olarak sahip olan kişilerin adlarını taşıyor. Kölelik döneminde ayrılan kardeşler, daha sonra Nebraska’da yeniden bir araya geldi.

ABD’nin ‘bir başka’ yüzü

ABD’nin 19’uncu yüzyılda yerli kızılderili kabilelerinden satın aldığı ya da ilhak ettiği topraklardan oluşan bu bölge, kızılderili saldırılarının durdurulamaması ve güvenlik güçlerinin yetersizliğinden kaynaklanan suç artışı nedeniyle uzun bir süre az nüfuslu olarak kalmıştı. Bir süre devlet denetiminden uzak kalan bu bölge, doğudaki kıyılardan gelen göçmenlerin yerleştirilmesinin ardından kendine özgü ‘Vahşi Batı’ olarak adlandırılan bir kültüre sahip oldu. Bölgede altın gibi değerli madenlerin çıkarılmaya başlanmasıyla da küçük kasabalar oluşmaya başladı. Bu süreçte söz konusu az nüfuslu kasabalar, suçlular, güvenliği sağlamaya çalışan şerifler ve büyükbaş hayvanlardan sorumlu olan kovboylarla bölgenin ayırt edici özellikleri olarak film ve kitaplara konu oldu.

Augusta ‘Gusty’ Higgins Farnham, batı topraklarındaki ilk kadın avcılardan biriydi. 1898’de Colorado eyaletinde çekilmiş bu fotoğrafında öldürdüğü bir geyiğin başında gururla poz verdiği görülüyor.