‘Saygısız ve incitici’

İrfan KURTULMUŞ-KOPENHAG  - Kurban Bayramı’nın birinci günü, İsveç Polisi’nin izniyle, başkent Stockholm’de düzenlenen Kur’an-ı Kerim yırtma eyleminin yankıları sürüyor. İsveç’te böyle bir eyleme izin verilmesiyle, NATO üyeliğinin tehlikeye atıldığı yönünde görüşler dile getirilirken, ABD, eylemin “saygısız ve incitici” olduğunu dile getirdi. 

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, konuya ilişkin bir soru üzerine, “Dini metinlerin yakılmasının ve tahrip edilmesinin saygısız ve incitici olduğunu, yasal olabilecek bir şeyin her zaman uygun olacağı anlamına gelmediğini sürekli dile getirdiklerini” kaydetti. Patel, ABD’nin, Macaristan ve Türkiye’ye İsveç’in NATO üyeliğini onaylanması yönündeki çağrısını da yineledi. Patel’den sonra ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matt Miller da açıklamada bulundu. Kuran yakılmasını kınayan Miller, “Bu eylem Müslümanların ve diğer dini azınlıkların inanç özgürlüğünü engelleyen bir korku ortamı yarattı” dedi. Miller, bu eyleme izin verilmesinin de ifade özgürlüğüne girdiğini ve bunun eylemi desteklemek anlamına gelmediğini vurguladı. 

Tahminde bulunmadı 

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ise, eylemin İsveç’in NATO sürecini nasıl etkileyeceği konusunda bir tahminde bulunmayacağını söyledi. Kristersson, Kuran-ı Kerim yakma eylemleri için “Yasal ama uygun değil” dedi, bu konuda kararın İsveç polisine ait olduğunu söyledi. Bununla birlikte eylemin mimarı durumundaki Iraklı Salvan Momika hakkında, “halkı kin ve nefrete tahrik” suçlamasıyla soruşturma açılmıştı. 

İsveç eski dışişleri bakanı Carl Blidt de, olaya tepki gösterdi ve “Stockholm’deki bir caminin dışında Kur’an-ı Kerim protesto eylemine izin veren polisin, bunun ardından eylemci hakkında ‘bir grup insana karşı tahrikten’ soruşturma açmasının garip olduğunu” söyledi. Bildt, Twitter hesabından “Bu bana hayli çılgınca geliyor. İzlemesi biraz zor. Polis önce, Kur’an’ın bir cami önünde yakılmasına izin veriyor ve sonra bunun bir grup insana karşı tahrikle cezalandırılabileceğini söylüyor. Günaydın...” ifadelerini kullandı. 

Öte yandan Irak, söz konusu eyleme tepki gösterirken, Irak asıllı Salvan Momika’nın ülkeye iadesini istediği öne sürülüyor. Independent Türkçe’nin haberine göre, Irak resmi haber ajansı INA, Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan’ın, Momika’nın ülkeye geri getirilmesi ve yargılanması için gerekli kanuni işlemlerin yapılması talimatını verdiğini kaydetti. 

Macaristan görüşmeyi öteledi 

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, tepki çeken olaya rağmen İsveç’in üyelik zamanının geldiğini öne sürerek, Türkiye ve Macaristan’a çağrılarını yineledi. Stoltenberg, Macron ile birlikte İsveç’i NATO’nun tam üyesi olarak kabul etme zamanının geldiği yönünde mutabık olduklarını söylerken, Macron da, benzer bir çağrıda bulundu. 

Stoltenberg ve İttifak üyeleri, İsveç’in üyeliğinin 11-12 Temmuz’da Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenecek NATO Zirvesi’nde resmen ilan edilebilmesi için aylardır yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyordu. Bununla birlikte Macaristan parlamentosunda, İsveç’in NATO üyeliğine onay oturumunun sonbahara ertelendiği belirtildi.