Şimdi ne olacak?

ABD Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nda, Başkan Donald Trump’ın azline yönelik iki suçlamayı içeren dava dosyası oy çokluğuyla onaylandı ve Trump, beklendiği gibi azledildi. Temsilciler Meclisi’nde, Trump’a yönelik “görevini kötüye kullanmak” ve “Kongre’nin işleyişini engellemek” suçlamalarından oluşan iki azil maddesini oylanırken, “Görevini kötüye kullanmak” maddesi 197 vekilin “Hayır” oyuna karşılık, 230 vekilin “Evet” oyu ile onaylandı. “Kongre’nin işleyişini engellemek maddesi ise, 198 vekilin “Hayır” oyuna karşılık 229 vekilin “Evet” oyu ile kabul edildi. Oylamalarda tüm Cumhuriyetçi vekiller “Hayır” oyu verirken, ilk oylamada 2, ikinci oylamada ise 3 Demokrat vekilin “Hayır” demesi dikkatlerden kaçmadı.

Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Partili Başkanı Nancy Pelosi, azil oylamasının ardından azil kararını açıkladı. Pelosi, Demokratlardan gelen alkışları
durdurdu ve kutlamaya izin vermedi.

Azil maddelerine ilişkin oylama, Başkan Trump’ın Michigan’daki mitingiyle aynı saatlere denk geldi. Trump oylamanın ardından konuşmasında bu konuya da değindi ve “Ortada hiçbir suç yokken, hakkındaki azil maddeleri onaylanan ilk insanım” dedi. Trump, “Sizi bilmem ama ben çok eğleniyorum, gerçekten azil olmuşum gibi hissettirmiyor değil mi?” ifadelerini kullanırken, Senato’da yapılacak yargılama sürecine ilişkin “Korkmuyorum” ifadesini kullandı. Trump, Twitter hesabından yaptığı paylaşımdaysa, kendi siyah beyaz resmini kullandı ve “Benim peşimde değiller, senin peşindeler” diyerek Amerikan halkını işaret etti.

‘Sunmaya korkuyorlar’

Kabul edilen maddelerin yer aldığı dava dosyası, yargılama ve Trump’ın azline yönelik nihai kararın verilmesi için Senato’ya gönderilecek ve buradaki yargılama süreci başlayacak. Dava kapsamında ilk duruşmayı gelecek ay başında yapması beklenen Senato’nun, ay sonuna kadar davayı sonuçlandırması öngörülüyor. Ancak dava taslağının halen Senato’ya gönderilmediği belirtilirken, bu konu da tartışma yarattı.

Trump, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “...Şimdi de Demokratlar azil maddelerini Senato’ya göndermiyor ama artık bu dava Senato’nun” ifadesini kullandı. Başkan Trump, daha sonraki bir paylaşımında da “(Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy) Pelosi, kendi sahte azil tezgahına o kadar acıyor ki, bu davayı Senato’ya sunmaya korkuyor. Çünkü Senato (yargılama için) bir tarih belirleyip, tüm bu sahtekarlığı ait olduğu yere gönderir” değerlendirmesinde bulundu. Trump’ın azli için kararın, 100 üyeli Senato’da 3’te 2 (67) çoğunlukla kabulü gerekli. Ancak Senato’nun yarıdan fazlası Cumhuriyetçi vekillerden oluştuğu için, Trump’ın göreve devam etmesine kesin gözüyle bakılıyor.

Trump azledilen üçüncü başkan

Trump, ABD’nin eski başkanları Andrew Johnson ve Bill Clinton’ın ardından ABD tarihinde Temsilciler Meclisi’nin hakkında azil kararı verdiği ve Senato’da yargılanacak olan üçüncü Başkan oldu.

Tarihte, bu süreç sonunda Kongre tarafından azledilen ve görevden alınan bir başkan yok. ABD’nin 17’nci başkanı Andrew Johnson, savaş kanunlarını hiçe saydığı ve eski kölelerle ilgili kararları nedeniyle azledilmiş, Senato’da yapılan oylamada bir oy farkla suçsuz bulunarak göreve devam etmişti. ABD’nin 37. başkanı Richard Nixon’ın ise, “Watergate” skandalı nedeniyle azledilmesi gündeme geldi. Nixon, aleyhine sonuç çıkmasının kesin olması sebebiyle süreç sonuçlanmadan istifa etti. 42’nci başkan Bill Clinton ise, 1998 yılında Beyaz Saray stajyeri Monica Lewinsky ile yaşadığı ilişkinin ardından “adaleti engelleme” suçlamasıyla azledildi.

Clinton, Senato’da yapılan oylamada suçsuz bulundu ve göreve devam etti. Clinton’ın Senato’daki oylamasında Cumhuriyetçiler 10 fire vermişti.

Başkan’a destek artıyor!

Demokratlar, bu suçlamayla Trump’ın 2020 seçimi öncesi kan kaybetmesini hedefliyor. Ancak Trump’ın, aklanmasının ardından 2020’ye seçmen kitlesini daha da motive ederek girmesi de olası. Nitekim Nancy Pelosi, uzun süre “Seçmen nezdinde bizi sıkıntıya sokabilir” ve “Trump’a yarayabilir” gibi endişelerle Başkan’a yönelik azil ve benzeri soruşturma girişimlerine onay vermemişti. Demokratların özellikle tabandan gelen baskı nedeniyle bu adımı attığı ve azil soruşturmasını başlatmamaları durumunda kendi seçmeni karşısında zor duruma düşeceği fikri hakim.

Ancak daha önceki örnekler azil soruşturmasının başkanlara fazla etkisinin olmadığı yönünde. Eski Başkan Bill Clinton, 1998’deki azil oylaması sonrası rekor kırmış, ABD halkı nezlinde yüzde 67 onay oranına ulaşmıştı. Hatta bu girişim sonrası Demokratların oyu artmış, ara seçimlerde hem Temsilciler Meclisi’nde hem de Senato’da kazanım sağlamıştı. Nitekim Trump için de benzer bir durumun söz konusu olduğu ifade ediliyor. Küresel araştırma şirketi Gallup’un son anketine göre, Trump’a olan destek azil sürecinin başlaması ile 6 puan arttı ve yüzde 45’e yükseldi. Cumhuriyetçiler arasında Trump’a destek ise yüzde 89’u buluyor.