100 yıllık süreçte hayata geçirilen tünel projeleri…

'Ülkemizdeki tünel yatırımlarının büyük bölümü 2002 sonrasında hayata geçirilmiştir’ diyen Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu,”2003 öncesinde toplam uzunluğu 50 km olan 83 adet tünele ilave olarak 2003-2023 yılları arasında 673 km uzunluğunda 403 adet tünel yapılmış ve Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğundaki tüm yollarımızda hizmet veren tünel sayısı 486’ya toplam uzunlukları 723 km’ye ulaştırılmıştır. 2003 öncesi dönemde; tünellerin büyük bölümü Karadeniz Bölgesi’nde Zonguldak, Karabük, Kastamonu, Ordu, Artvin, Trabzon ve Samsun’da inşa edilmiştir. Bu döneme ilişkin önemli tünel yatırımları arasında 1988 yılında, 1.702 m uzunluğunda tek tüp olarak yapılan ilk Zigana Tüneli ile 1997 yılında, 1.851 m uzunluğunda tek tüp olarak Gümüşhane’de inşa edilen Kirazlık Tüneli sayılabilir. 2002 sonrasında özellikle bölünmüş yol yatırımları kapsamında pek çok önemli tünel yatırımı hizmete sunul” dedi.  İşte dağları ve denizleri aşan tüneller...

■ Avrasya Tüneli

Bu proje ile İstanbul’un Avrupa ve Asya yakaları İstanbul Boğazı’nın altından geçen 5.4 km uzunluğundaki iki katlı bir karayolu tüneliyle bağlandı. Ayrıca tünele girişleri sağlamak üzere her iki yakada toplam 9.2 km boyunca karayolu genişletilmesini ve iyileştirilmesi amacıyla planlanmış ve yapımı tamamlanmıştır.

Eylül 2023 itibarıyla  ayı ortalamasına göre Avrasya Tüneli’ni kullanan araç sayısı günlük ortalama 74 bini geçti. 22 Nisan 2023 tarihinde ise günlük 85 bin 491 araç sayısına ulaşmıştı. Avrasya Tüneli’nde birkaç yıl içerisinde gelir paylaşımına geçilmesi bekleniyor.

■ Avrupa’nın en azun çift tüplü karayolu tüneli Zigana

 Doğu Karadeniz’i Doğu Anadolu, İran ve Uzakdoğu’ya bağlayacak olan ülkemizin ve Avrupa’nın en uzun çift tüplü karayolu tüneli olacak Zigana Tüneli, Doğu Karadeniz’in en önemli merkezi konumundaki Trabzon’u Gümüşhane üzerinden Bayburt, Aşkale ve Erzurum’a bağlayan güzergâhta inşa edilmiştir. 14,5 km uzunluğunda çift tüpten oluşan Yeni Zigana Tüneli projesinin toplam uzunluğu bağlantı yolları ile birlikte 15,1 km’ye ulaşmaktadır. Proje ile; mevcut güzergâh üzerinde bulunan 90 adet viraj ortadan kaldırılmış, eğim %7,7’den %3,3’e düşürülerek yolun geometrisi iyileştirilmiştir. Güzergâh 8 km kısaltılmış, seyahat süresi otomobiller için 10 dakika, ağır tonajlı araçlar için 60 dakika olmak üzere ortalama 20 dakika azaltılmıştır. Kış şartlarında kesintiye uğrayan trafiğin kesintisiz ve konforlu akışı tesis edilmiştir. Zigana Tüneli, ülkemizin ve Avrupa’nın en uzun çift tüplü karayolu tüneli olmuştur.

■ İstanbul İzmir Otoyolu tünelleri ile kesintisiz ulaşım

 Türkiye ekonomisinin en gelişmiş kesimi olan ve nüfusun önemli bir bölümünün yaşadığı İstanbul, Kocaeli, Yalova, Bursa, Balıkesir, Manisa ve İzmir illeri arasında kesintisiz otoyol hizmeti sunan proje kapsamında 3 adet tünel bulunmaktadır.Her biri çift tüplü olan tünellerden; Orhangazi Tüneli 3.590 m uzunluğunda,  Selçukgazi Tüneli 1.250 m uzunluğunda, Belkahve Tüneli 1.605 m uzunluğundadır.

■ Ovit Tüneli ile güzergah yıl boyu trafiğe açık

 14.300 m’lik Ovit Tüneli ile kış mevsimi boyunca yoğun kar yağışı ve çığ düşmeleri nedeniyle 5 ay trafiğe kapalı olan Rize  İspir  Erzurum Yolu’nun yıl boyunca trafiğe açık kalması sağlanmış, mevcut yol 4 km kısaltılmıştır.

Toplam 69,2 km uzunluğunda inşa edilen Yusufeli Yolları’nda toplam uzunluğu 56,7 km olan 39 adet tünel inşa edilerek, 2003’e kadar ülke genelinde yapılan toplam tünel uzunluğundan daha fazlası tek bir projede hayata geçirilmiştir.

■ 1990 yılında başlanan Bolu Dağı Tüneli tamamlandı

 Ankara-İstanbul güzergahında yapımına 1990 yılında başlanan ve 2002 sonuna kadar 13 yılda ancak %38’i tamamlanan 3.140 m’lik Bolu Dağı Tüneli 5 yılda bitirilerek 2007’de hizmete sunulmuştur. Bolu Dağı Geçişi 35 dakikadan 15 dakikaya, İstanbul Ankara arası ise 3,5 saate inmiştir.

■ 15 Temmuz İstiklal tüneli

 5.488 m uzunluğundaki Ilgaz 15 Temmuz İstiklal Tüneli ile kış aylarında sürücülerin korkulu rüyası olan Ilgaz Dağı Geçişinde rahat, güvenli ve hızlı ulaşım imkanı sunulmuştur. Mevcut şartlarda 34 dakika süren 17 km’lik Ilgaz Dağı Geçişi, 5,6 km kısalarak 8 dakikada geçilmektedir. Zonguldak-Kilimli Yolu ve Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı Tünelleri ile Zonguldak Kilimli ulaşımı 40 dakikadan 5 dakikaya düşürülmüştür.

■ Ayvacık  Küçükkuyu Yolu Assos Ve Troya Tünelleri

 Ayvacık  Küçükkuyu Yolu Assos ve Troya Tünelleri, Kaz Dağları geçişini 50 dakikadan 5 dakikaya indirmiştir. 9,6 km uzunluğunda, 2x2 şeritli, bitümlü sıcak karışım kaplamalı Ayvacık-Küçükkuyu Yolu kapsamında yer alan Assos Tüneli 1.693 m, Troya Tüneli 4.017 m uzunluğundadır.

■ ‘Edebiyat Yolu’ Tünelleri

 Kahramanmaraş-Göksun Yolu’nda yapılan 16.316 m uzunluğunda 11 adet tünel ulaşım süresini 80 dakikadan 41 dakikaya düşürmüştür. Her birine önemli edebiyatçılarımızın adı verilerek ‘Edebiyat Yolu’ olarak adlandırılan proje kapsamında; Necip Fazıl Kısakürek Tüneli (1492 m), Sezai Karakoç Tüneli (1463 m), Nuri Pakdil Tüneli (4044 m), Erdem Bayazıt Tüneli (488 m) Rasim Özdenören Tüneli (615 m), Mehmet Akif İnan Tüneli (2539m), Alaeddin Özdenören Tüneli (286 m), Cahit Zarifoğlu Tüneli (1202 m), Abdurrahim Karakoç Tüneli (516 m), Bahaettin Karakoç Tüneli (1.144 m), Aşık Mahsuni Şerif Tüneli (2890 m) yer almaktadır.

■ Demirkapı Tüneli

 5.068 m’lik Demirkapı Tüneli ile Torosların sadece 4 dakikada geçilmesi sağlanmıştır. Kamuoyunda ‘iklim değiştiren tünel’ olarak bilinen Demirkapı Tüneli’nin ve proje kapsamında yer alan 34,2 km’lik (Antalya  Manavgat) Ayrımı  Taşağıl  Derebucak Yolu’nun hizmete sunulmasıyla, Antalya-Konya arasında en kısa ulaşım imkanı tesis edilmiştir. Mevcut Akseki  Seydişehir  Konya aksına göre 30 km daha kısa olan yol ile; Antalya’nın iç kesimlerle ulaşımı önemli ölçüde rahatlamıştır. Turizm faaliyetleri ile tarımsal ve endüstriyel ürünlerin iç ve dış piyasalara daha kolay taşınması sağlanmaktadır.

■ Ordu Nefise Akçelik Tüneli

Ordu-Nefise Akçelik Tüneli, 2006 yılında çift tüplü olarak inşa edilmiştir. 3.820 m’lik tünel, Karadeniz Sahil Yolu’nun Bolaman- Perşembe kesiminde yer almakta olup, ulaşım konforunu artırmıştır.

■ Kuzey Marmara Otoyolu Tünelleri Dünyanın En Geniş Kesit Alanına Sahip Karayolu Tünelleri

 Kuzey Marmara Otoyolu ile Kuzey Marmara Bölgesi’nde doğu-batı istikametindeki ana ulaşım arterleri civarında artan kentleşme ve sanayileşmenin oluşturduğu bölgesel trafik ile bölgeden geçen şehirlerarası ve uluslararası trafiğin birbirinden ayrılarak, ulaşımdaki hizmet kalitesinin ve güvenliğinin artırılması sağlanmıştır. Otoyol kapsamında; Çatalca-1 Tüneli (1.737 m), Çatalca-2 Tüneli (580 m), Cebeci Tüneli (4.035 m), Prof. Dr. Mahir Vardar Tüneli (793 m), Çamlık Tüneli (774 m), T-1 Tüneli (1.406m), Atalay Coşkunoğlu Tüneli (4.325 m), T-3 Tüneli (399 m), T-4 Tüneli (2.230 m), Erkan Ömerbeyoğlu Tüneli (1.479 m) inşa edilmiştir. İstanbul trafiğine nefes aldıran Kuzey Marmara Otoyolu’nda yer alan 10 adet tünel, dünyanın en geniş kesit alanına sahip karayolu tünelleridir. Ayrıca, Atalay Coşkunoğlu Tüneli 4.325 m’lik uzunluğuyla ülkemizin otoyol ağı üzerindeki en uzun tünelidir.

■ Menemen  Aliağa  Çandarlı Otoyolu ve tüneli ile Çandarlı Limanına erişim

 Yap - İşlet - Devret Modeliyle inşa edilen Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu, 56 km  otoyol ve 40 km bağlantı yolu olmak üzere toplam 96 km uzunluğundadır. İzmir’in, Aliağa ve Çandarlı Limanı’na yüksek standartlı ulaşım sağlayan otoyol kapsamında 1.009 m uzunluğunda inşa edilen Buruncuk Tüneli yer almaktadır.