Denge sağlandı büyüme ivmeli

Özdemir dün ‘Milliyet Gazetesi ve İzmir Ticaret Odası Buluşması’nda Coca - Cola İçecek Kurumsal İlişkiler Direktörü Servet Yıldırım’ın sorularını yanıtladı.
Ağustos 2018’deki döviz kuru şokunu hatırlatan Özdemir, Türkiye’nin bir ekonomik savaşın içine itildiğini söyledi. Bu süreçte üretime devam ettiklerini kaydeden Özdemir, şunları söyledi:

“Bu dönemde Yeni Ekonomi Programı (YEP) sayesinde başlayan iyileşme, 2019’da bilhassa Maliye’nin uyguladığı tedbirlerle genele yayıldı. İş insanının baktığı üç ana unsuru olur; enflasyon, faiz, dövizdeki stabilite.

Bu üçünün dengede olmadığı hiçbir ekonomiye iyi diyemeyiz. İşte YEP önce bu dengeyi sağladı. Ardından ekonomideki 0.5 de olsa bir büyüme ile ivme kazandı ve 2020’de yüzde 5 büyüme bekleniyor.”

Türkler 5 kıtada...

2020’nin çok kötü olaylarla başladığını belirten Nihat Özdemir, tüm bunların umutla bakılan 2020 için sıkıntılar oluşturduğunu ifade etti. Özdemir, şöyle konuştu:

“Sürekli değişen dönemde plan yapmak zor. Bu nedenle durumu en zor olanı Türk iş adamları olarak görüyorum. Türk iş adamı artık beş kıtada var. Bu nedenle dünyanın herhangi bir yerindeki gelişme bizleri yakından ilgilendiriyor. Koronavirüs alarmı ve tehdidi hepimizi çok etkiliyor.

Örneğin Çanakkale Köprüsü’nü yapıyoruz, ana kablosu, telleri Güney Kore’de imal ediliyor, örme işlemi Çin’in Vuhan şehrinde yapılıyor. Yine Kuveyt Havalimanı projesinde en önemli imalatlar Çin tarafından üretiliyor. Şu anda gece gündüz buralarda durum nasıl olacak diye düşünüyoruz. Virüs yayılmasın diye fabrikaları bile kapalı. Çanakkale Köprüsü’nün açılışını öne çekmiştik. Ana kablo için bir tolerans süremiz var, bunu aşarsa endişelenebiliriz” dedi.

Özdemir ayrıca, ülkelere yayılan virüs nedeniyle turizme olan etkinin de artabileceğini belirtirken, iptal edilen uçuşların yolcu sayısı ve geliri hedeflerine de tesir edebileceğini dile getirdi.

VİRÜS RİSKİNE DİKKAT EDİLMELİ

Milliyet Gazetesi yazarı Ali Ağaoğlu, İzmir’deki buluşmada son dönemde dünya ve Türkiye için piyasalarda risk oluşturan faktörleri anlattı.

Özellikle koronavirüs tehdidine dikkat çeken Ağaoğlu, Çin’in dünya üretiminde çok önemli bir yer edindiğini, bu nedenle piyasalara etkisinin de arttığını söyledi. Ağaoğlu, şunları dile getirdi:

“SARS benzeri virüslerin yaşandığı 2003’te 5 trilyon dolarlık bir Çin vardı, şimdi 15 trilyon dolarlık bir Çin var. Çin’deki üretim aksayınca, ara malı kullanan tüm dünyada üretim aksıyor. Dünyada genel bir talep düşüşü var, olumsuz etkiler turizmde devam ediyor.

Çin dahil tüm ülkeler parasal genişleyici önlemler alıyorlar. Ancak evinden çıkmayan insanların olduğu bir noktada istediğiniz kadar parasal genişleme yapın, ne fayda. Eğer bir çözüm bulunmazsa; dünyada içine kapanan, daralan bir ekonomiden bahsediyor oluruz.”

Dünya piyasaları

Bu noktada Türkiye için riskleri de vurgulayan Ağaoğlu, dünyada paraya ulaşımda maliyetler düşerken Türkiye’nin bundan faydalanamadığını söyledi. Ağaoğlu, şöyle devam etti:

“2018’de yaşanan kur hareketi nedeniyle İstanbul - Londra arasında var olan ‘swap’ köprüsünü yıktık. Köprünün yıkılması demek, birleşik bir kap gibi olan dünya piyasalarından akışı sağlayacak kanalı çalışmaz hale getirmek demek.

Bu aşamada ‘kendi yağımızla kavrulabilir miyiz’ diye sorarsak, evet ama sürdürülebilirlik açısından endişelerim var. Köprü yeniden kurulursa şansımız var. Aksi halde gittikçe kendi içine kapanan bir ekonomi ile uğraşmak zorunda kalabiliriz. İyi bir gelişme olarak ise, bana göre ‘Suriye savaşı’ bitecek. Dünyanın artık bu soruna tahammül edemeyeceğini düşünüyorum.”

Sürdürülebilirlik için politikalar

Coca - Cola İçecek Kurumsal İlişkiler Direktörü Servet Yıldırım, ‘İş Dünyasında Neler Oluyor’ başlıklı oturumda, 10 ülkede 26 fabrika ve 9 bin çalışanla faaliyet gösterdiklerini anlatarak, yeni dönemde dünyada ‘küresel ısınma ve çevre politikalarının’ ekonomik riskler kadar öne çıktığını söyledi.

Dünya Ekonomik Forumu tarafından son yayınlanan ‘küresel riskler raporu’nda da benzer endişelerin öne çıktığına dikkat çeken Yıldırım, “Bu yıl küresel ısınma, salgınlar gibi riskler üzerinde durulduğunu gördük. Uluslararası yatırımcılar şirket seçerken artık sadece bilançolara değil, şirketlerin sürdürülebilirlik politikalarına da bakıyorlar. Sürdürülebilirlik stratejileri olup olmadığı, kadın yönetici oranı, kapsayıcılık, su ve enerji kullanımındaki performansları gibi konular özellikle dikkat çekilen etkenler oluyor” değerlendirmesini yaptı.

Gelir dağılımı sorunu...

Ali Ağaoğlu, küreselleşmenin mal, hizmet, sermaye ve emeğin serbest dolaşımını vaat ederken, uluslararası markalarla büyüyen sektörlerin ‘yerel’i yok ettiğini, insanları fakirleştirirken, gelir adaletsizliği getirdiğini söyledi.

Ağaoğlu, “Dünyada en önemli sorun gelir dağılımdaki bozulma. Bunu ülkelerin tek başına düzeltmesi mümkün değil, ülkeler ortak noktada buluşmalı. Belki Atatürk’ün ‘yurtta sulh, cihanda sulh’ sözünden hareketle önce içeride, ardından globale yayılan bir düzelme işareti gerekiyor” dedi.

‘Dolar ne olacak?’ sorusu

Batı ile Türkiye arasındaki ‘boru hatlarının’ ciddi hasara uğradığını söyleyen Ağaoğlu, aynı hatların Doğu’ya götürülmesinin mümkün olmadığını ifade etti. Ağaoğlu, “Biz onlara pazar oluruz ama onlar bize olur mu, ne yazık ki olamaz. Politik olarak Batı, müşteri olan Batı, tedarikçi olarak Doğu. İttifaklarını doğru kurabilen bir Türkiye’nin geleceği iyi olacak” dedi.

Ağaoğlu, kendisine ‘dolar ne olacak ağabey’ sorusunun çok sık geldiğini belirterek şunları söyledi:

“15 Nisan - 15 Haziran bölgesini dikkatle takip etmek lazım. Türkiye’nin yurt dışı borç ödeme süreci geliyor, virüs vurursa vuracak. Dolarda 6.52 bölgesi olabilir, buradan sonra endişe etmeye başlarım ama yönetilebilir bir durum.”

Güngör Uras unutulmadı

Buluşmada yapılan oturumda 2018 yılında kaybettiğimiz Milliyet Gazetesi Yazarı Güngör Uras’ı anan ve Uras’ın Türkiye’nin geleceği için hep ‘üretimi’ vurguladığını hatırlatan Milliyet Ekonomi Müdürü Şükrü Andaç, mevcut dönemde piyasaların seyrini Zeynep Aktaş’a sordu.

Aktaş, “Türk halkının, şu an görüştüğüm fon yöneticilerinin de ifadesi olarak, getiri odaklı hareket ettiğini, finansal okur yazarlığın getiriye odaklı bir bilinç haline geldiğini görüyoruz. Bankalar bu kapsamda müşterilerine, dövizde stabil hareket olduğunu gören yatırımcılara TL bazlı farklı enstrümanlar üretiyorlar. Para/döviz çözülme eğilimine girecektir” dedi.