‘Dava bir medya sirkine dönebilir’

Daily Telegraph (İngiltere):
Yargılananlar arasında yüksek rütbeli subayların da bulunduğu duruşmaların açılışında kaotik sahneler yaşandı. İşlediği suçlarla en çok ülkede yaşayan azınlıklara zarar veren Ergenekon grubuna yöneltilen suçlamalar arasında, Genelkurmay Başkanı ve Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk’a suikast hazırlığı gibi sansasyonel iddialar da var.
Guardian (İngiltere): Türkiye’de derin devleti deşifre etme girişimi olarak nitelenen dava, izdiham nedeniyle ertelendi. Davaya olumlu bakan kesimler, bunun Türkiye’deki güvenlik birimleri içinde faaliyet gösteren ve bir dizi saldırının arkasında olduğuna inanılan unsurları açığa çıkarma çabası olduğuna inanıyor. Karşıt görüştekiler ise bunun siyasi bir soruşturma olduğunu ve İslamcı AKP’nin orduyla, laik devletin temellerini zayıflatmayı amaçladığını savunuyor.
Financial Times (İngiltere): Ülkedeki liberal kesimlerin, derin devletin ortaya çıkarılması açısından çok önemli gördükleri dava olaylı başladı. Ülkedeki birçok kişi davanın, bir “medya sirki”ne dönmesinden endişe ediyor.
Time (ABD): Polis tarafından yürütülen dev bir soruşturmanın sonucunda olan Ergenekon davası, siyasi müdahale eleştirileriyle gölgeleniyor.
New York Times (ABD): Türk tarihinin en sansasyonel yargılamalarından biri olan Ergenekon davası, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde şiddete başvuran milliyetçi liderlerin yargılanması için ilk gerçek girişim.
El Pais (İspanya): Türkiye, aşırı sağın darbeci şebekesini sanık sandalyesine oturtarak, son 25 yıldır Avrupa’ya yakınlaşmasını frenleyen darbecilikten hesap sormaya başladı. Türk adaleti, ilk kez şimdiye kadar dokunulmaz olarak görülen bir kastın üyelerini sanık sandalyesini oturtmaya cesaret etti. Bu nedenle, davanın Türkiye için taşıdığı sembolik değeri tartışılmaz.
El Cezire (Katar): Birçoğunun Başbakan Erdoğan muhalifi olduğunu bilinen sanıkların ilk duruşmasına kaos damgasını vurdu. Görünen o ki dava, Erdoğan yandaşları ile laikler arasındaki gerilimleri yeniden ateşledi.

Daily Telegraph gazetesi, Ergenekon davasının ilk duruşmasını birinci sayfanın manşetinden verdi.

Rus basını da yer verdi
İngilizce yayın yapan Russia Today televizyonu, Afganistan’daki Taliban’a benzettiği “aşırı sağcı gruba” yönelik davanın “Türkiye’nin AB üyeliğine yardımı” olacağını ileri sürdü. Kommersant gazetesi ise, tutukluların büyük çoğunluğunun Rusya’da iyi ilişkilere sahip olduğunu ve davada Moskova’nın ayak izlerinin de görüldüğünü belirtti.

Ortam sürerse AİHM’ye gider
Yargılama sürecinde, mahkemenin fiziki koşullarının düzeltilmemesi halinde bu durumun ileride Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) önünde dava konusu yapılabileceği de Avrupalı yetkililerin dikkat çektiği unsurlar arasında yer alıyor. Mevcut ortamın sürmesinin, Türkiye’deki iç hukuk yollarının tüketilmesinin ardından Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) adil yargılanma hakkını garanti altına alan 6. maddesine dayanarak dava açılması için uygun ortam yaratabileceği de altı çizilen noktalar arasında bulunuyor.

AB uluslararası standart istiyor
GÜVEN ÖZALP Brüksel
Soruşturma aşaması kadar ilk duruşmasıyla da tartışmaların odağında yer alan Ergenekon davası, Avrupa Birliği’nce (AB) yakından izleniyor. Davanın içeriği konusunda yorum yapmama konusunda özen gösteren Brüksel, soruşturma aşamasında verdiği “uluslararası standartlara uyum” mesajını yineledi.
AB Komisyonu’nun dış ilişkilerden sorumlu üyesi Benita Ferrero Waldner’in sözcüsü Christiane Hohmann, davanın çok yakından izlendiğini belirterek, “Davanın ve soruşturmaların uluslararası standartlara uygun olarak devam etmesini bekliyoruz. Bizim için yargı sürecinin standartları çok önemli” dedi.
Komisyon’dan soru üzerine gelen bu açıklama, Brüksel’in Ergenekon davası konusunda “resmi sessizlik uygulama” ya da mümkün olduğu kadar genel hatlı ve içeriğe girmeyen bir yaklaşım benimseme konusundaki tavrını koruduğunu gösteriyor.
Ergenekon soruşturmasında dalgaların yoğunlaştığı dönemde bir açıklama yapan AB Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn’in sözcüsü Krisztina Nagy de “Davanın, polis soruşturması ve adli prosedürlerle ilgili en iyi uluslararası uygulamalarla uyumlu biçimde yürütülmesini bekliyoruz” demişti.

5 Kasım’daki rapora girer
Türkiye açısından önem taşıyan ve bir çeşit “sınav” olarak da değerlendirilen dava sürecinde sağlıklı bir sonuca ulaşılmasını sağlayacak fiziki şartların oluşturulması da AB’nin yakından izlediği unsurlar arasında yer alıyor.
Komisyon kanadı, içerik konusunda yorum yapmak istemese de konu, 5 Kasım’da yayımlanacak olan İlerleme Raporu’nda yer alacak. Raporda, “süreçte kararlılıkla ilerlenmesi ve Ergenekon’un tüm bağlantılarının ortaya çıkarılması” mesajının verilmesi öngörülüyor. Sanıkların haklarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uygun bir şekilde korunmasının da Komisyon’un düşeceği notlar arasında yer alması bekleniyor.