Hava kirliliği virüse yarıyor

'Uluslararası Temiz Hava İçin Doktorlar' adlı oluşum üyeleri tarafından hazırlanan raporda, SARS virüsü üzerinden mevcut duruma yönelik projeksiyon yapıldı. Kovid-19’un önceki akrabalarından SARS’ın hava kirliliğinin yüksek olduğu bölgelerde daha fazla ölüme sebep olduğuna değinilirken, “SARS kaynaklı ölümler, en çok SARS vakasının saptandığı 2003 Nisan ve Mayıs ayında Çin’in beş bölgesinde gerçekleşti. Hava kirliliği arttıkça SARS’tan kaynaklanan ölümler de eş zamanlı yükseldi. Hava kirliliğinin az olduğu bölgelerde ölüm artışı yüzde 4 olarak belirlenirken, hava kirliliğinin yüksek olduğu bölgelerde bu oran yüzde 7.5, çok yüksek olduğu yerlerde ise yüzde 9 olarak tespit edildi. SARS kaynaklı ölümler göz önüne alındığında, Kovid-19 vaka sayılarıyla hava kirliliği arasında olası bağ söz konusu” denildi. 

Bursa Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, Milliyet’e yaptığı değerlendirmede, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından Kovid-19 salgını sonrası yapılan açıklamalara dikkat çekerek şunları söyledi:

Yayılıyor

“DSÖ, virüsün sigara içenlerde 14 kat olumsuz etki yarattığına dair açıklamada bulundu. Solunum yolunu etkileyecek tüm olumsuz durumlar hastalığın etkisini artırır. Kovid-19 ile mücadelede iç ortam kirliliğine de vurgu yapılıyor. Kovid-19’un kirli havadaki yayılım hızı konusunda henüz çalışma yayınlanmış değil ancak önceki dönemlerdeki solunum yolu enfeksiyonlarında ortaya çıkan olumsuz tablo ipucu veriyor. Çin’deki endüstrinin durması hava kalitesinin bir nebze olsun düzelmesine vesile oldu ama Türkiye’nin PM 2.5 kirliliği konusunda Avrupa Birliği üyeleri arasında en kötü durumdaki ülke olduğu yabancı araştırmacılar tarafından her defasında öne sürülüyor.”

‘Tiryakiler risk altında’

Dünya Sağlık Örgütü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Sağlıklı Yaşam Program Yöneticisi Prof. Dr. Toker Ergüder, sigara ve nargile tiryakileri ile e-sigara kullananların Kovid-19 konusunda büyük risk altında olduğunu söyledi: “Tiryakiler 14 kat fazla risk altında. Türkiye’de her yıl 110 bin kişi sigaraya bağlı hastalıklardan ölüyor. Akciğer kanserinde dünya birincisiyiz! Tütün kullanımı en çok ölüm nedeni. Kovid-19’dan korunmak isteyenler sigaradan uzak dursun.”

‘En kirlilerin yarısı Türkiye’de’

QAir isimli İsveçli bir kuruluş tarafından geçtiğimiz şubat ayında açıklanan Dünya Hava Kalitesi Raporu 2019’da, dünya nüfusunun yüzde 90’ının sağlık açısından güvenli olmayan hava soluduğu öne sürüldü. Raporda PM 2.5 kirliliği sıralamasında, Avrupa’daki en kirli 10 istasyonun yarısını, Türkiye’deki istasyonların oluşturduğu iddia edildi.  

‘Tüm hastalıkların etkisini artırır’

Temiz Hava Hakkı Platformu’ndan halk sağlığı uzmanları, Kovid-19 salgını sonrası hava kirliliğinin hastalığın seyrini olumsuz etkilediği konusunda uyarıda bulundu. Kirli hava solumanın solunum sisteminin savunma mekanizmalarını bozduğunu, hava kirliliğinin virüslerin etkisini artırdığına değinen Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) temsilcisi Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan, “Kirli hava solumak, koronavirüs de dahil olmak üzere solunum yoluyla bulaşan tüm hastalıkların etkisinin artmasına sebep olan çok önemli bir faktör. Hava kirliliği hem kronik hastalıklara neden oluyor hem var olan kronik hastalıkları alevlendirerek virüsün daha ölümcül seyretmesine yol açabiliyor” dedi.

BİR AYDA TEMİZLENDİ

Çin’de Kovid-19’un yayılmasını önlemek için karantina uygulanırken, hava kirliliği azaldı. Ocak ayından şubat ayına hava kirliliğinin azalması Çin haritasına böyle yansıdı.