Havada ‘yüksek basınç’ kirliliği
09.11.2022 - 07:00 | Son Güncellenme:
Hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesiyle oluşan yüksek basınç hafta sonu İstanbul ve Ankara’da hava kirliliğini artırdı. Kış döneminde kirlilikte artışın sürebileceğini belirten uzmanlar, ‘Ana arterlerde maskesiz dolaşmayın, bu havalar hasta eder’ uyarısı yaptı.
Mert İnan - Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları ile atmosferdeki yüksek basınç hafta sonu İstanbul ve Ankara’da hava
kirliliğinin artmasına neden oldu.
Geçen pazar günü İstanbul Esenyurt, Göztepe, Kadıköy ve Sancaktepe’de PM.10 kirlilik değeri sınır değer kabul edilen 50 mikrogram/metreküp üzerinde seyretti. Karbon monoksit kirliliği değerleri ise Kadıköy ve Sancak-tepe’de sürekli olarak aşıldı. Pazartesi öğle saatlerinde de İstanbul’un birçok semt ve ilçede kirlilik değerleri seviyesine yakındı. Milliyet’e konuşan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eski Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, şunları dedi:
Kirli hava soludular
“Pazar günü, İstanbul Sancaktepe’de PM.10 sınır değerlerin 6 kat üzerinde seyretti. Ancak en vahim durumdaki ilçe Ankara’ya bağlı Çankaya oldu. Çankaya’da P.M10 kirliğinin 24 saatlik ortalaması 50 mikrogram/metreküp sınır değeri geçmemesi gerekirken 8 kat, yani 400 mikrogram/metreküp üzerinde saptandı. Bu kirli hava insanı hasta eder. Çankayalılar 24 saat boyunca aşırı kirlenmiş hava soludular. Aynı durum İstanbul Sancaktepe ve Esenyurt’ta da yaşandı. İstanbul Sancaktepe’de PM10 sınır değerlerin 6 kat üzerinde seyretti. Çankaya ve Sancaktepe’de kirli hava alarm veriyor. Hava kirliliğinin, özellikle PM10 kirliliğinin ekonomik kriz ve yanlış yakma sistemleri ile ilgili olup olmadığı mutlaka araştırılmalı. İstanbul ve Ankara’daki kirlilik oranlarındaki artış, önümüzdeki günlerde sağlık açısından riskler yaratabilir. Çankaya gibi sosyo-ekonomik açıdan iyi durumdaki bir ilçede böylesi yüksek değerlerin neden oluştuğu araştırılmalıdır. Kalitesiz yakıt kullanımı ve dizel araçlardan çıkan partiküllerin sorunun kaynağı olduğunu düşünüyorum.”
Dizel araç uyarısı
İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Selahattin İncecik ise şunları dedi: “Dizel ağır vasıtalar şehir içinde adeta kol geziyor. Hindistan Yeni Delhi’de bile şehrin içine girecek dizel kamyonlara 240 euro ceza kesileceği bildirildi. İstanbul ve Ankara’daki hava kirliliğinin temel sebebi dizel araçlar. Sanayinin hakim olduğu yerlerde ise bacalardan çıkan tozlar ve termik santraller havayı kirletiyor. Kışın vatandaşların ana arterlerde maskesiz dolaşmamalı. Otobüs duraklarında maskesiz durulmasın, dizel araç ilk kalkışı durak önünden yaparken daha yoğun kirletici salımı olur. Dizel araçların yasaklanması, yerine elektrikli araçların ikame edilmesi gerekir.”
‘Hava kirleticiler yüzeye çöküyor’
Prof. Dr. Selahattin İncecik, hafta sonu etkisini hissettiren, birçok bölgede süren yüksek basıncın kirletici partiküllerin yüzeye doğru çökmesine neden olduğunu söyledi. Prof. Dr. İncecik, bu hava olayıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Türkiye genelinde etkinliğini sürdüren yüksek basınç nedeniyle kirleticiler yayılmadığı gibi, atmosfer hacmi küçülüyor. Hacim küçüldükçe hava kirleticileri yüzeye doğru çökmeye başlıyor. Normal şartlarda, yüksek basıncın olmadığı dönemlerde kirleticiler rüzgârın şiddeti ile dağılarak seyrelir, bu sayede konsantrasyon dediğimiz kirletici değerleri düşer. 1980-1990 ve sanayide kalitesiz kömür kullanımı sonucu dramatik hava kirliliği olayları yaşanmıştı.
