İnsanlığın unutulduğu ‘misafirhane’

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM), geçen ay, kötü muamele ve işkence yapıldığı gerekçesiyle Türkiye’nin mahkûm edilmesine neden olan Kumkapı Yabancılar Misafirhanesi’nde kalan göçmenlerin İnsan Hakları Derneği’ne (İHD) gönderdiği mektuplarda durumun ne kadar kötü olduğu ortaya çıktı.
Rusya vatandaşı Çeçen Zalim Yarashonen’in, Türkiye’de yaklaşık 6 ay Yabancılar Şube Müdürlüğü’nün Kumkapı’daki 4 katlı misafirhanesinde tutulmasıyla ilgili başvurusunu geçen ay AİHM’de sonuçlandı. 24 Haziran 2014 tarihli kararda Türkiye, misafirhanede işkence ve kötü muamele yasağını ihlal edildiği gerekçesiyle mahkûm edildi.
Çok tartışılan Kumkapı Yabancılar Şubesi’ne kopıdaki polislerden izin alarak girdiğimde durum az çok gözle görülüyor. İlk katta erkek koğuşu var. Öğle vakti olduğu için yemekler dağıtılıyor. Parmaklıklar arasından dışarı uzanan onlarca el, yemek alabilmenin derdinde. Bir üst kat, kadınlar koğuşu. Orası, erkeklerin bulunduğu kata kıyasla daha sakin. Görüştüğüm amirler, valilikten izin alarak konuşabileceklerini söyleyince dışarı çıkıyorum. Girişteki bir polis memuruyla laflıyoruz. “Burada görevli olan polisler İngilizce biliyor mu?” diye soruyorum. “Yani, aslında yeteri kadar bilmiyorlar” diye cevap veriyor. “Peki, ya İngilizce dışında yabancı dil bilen var mı?” Yok. Onlarla geçtikleri iletişimi şöyle aktarıyor polis memuru: “İşte el kol hareketleriyle, anlaşmaya çalışıyoruz.”

Sürekli küfür ediliyor
Misafirhanede inceleme yapan İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, geçen sene misafirhaneyi ziyaret eden avukatlar aracılığıyla kendilerine ulaşan mektupları Milliyet ile paylaştı. Mektuplarda yer alan şikâyetlerden bazıları şöyle: Moldovalı V., yalnızca 12 gün içinde yemek ve sigaraya 700 lira ödediği notunu düşerek yazdığı kısa mektupta, “Konsoloslukla konuşmak istiyorum, konuşturmuyorlar. Hakaret edip odaya gönderiyorlar” dedi. U. isimli bir kadın ise polisten kötü muamele gördüklerini şöyle anlattı: “Kumkapı’da üç aydır yatıyorum. Daha iltica cevabı yok. Evli kadınlar çıkamıyorlar, kim fuhuşla yakalandıysa onlar çıkıyor. Polisler bizi insan yerine koymuyor. Bağırıyorlar, ‘Siz kimsiniz burada’ diye. Küfür yapıyorlar ‘O..’ diyerek. Biz de insanız”

Bozuk yemek veriliyor
Kumkapı Yabancılar Şube’de kalan 30 kadının ortak imzasıyla yazılarak İHD’ye gönderilen mektupta ise şunlar anlatıldı: “Yabancı uyruklu insanlara polisler sık sık küfür ediyor. Bazen dövüyorlar. Küçümsüyorlar, ‘Sizin hiçbir şeye hakkınız yok’ diyorlar. İnsan hasta olduğunda ilgilenmiyorlar. Bir polis burada kalan bir hamileye küfür yağdırarak üzerine yürüdü. Küflenmiş ekmek ve tarihi geçmiş yemekler veriyorlar. İçmek için su vermiyorlar.”

‘Toplama kampı gibi’

Kumkapı Yabancılar Şubesi’ni geçen yıl ziyaret eden CHP İstanbul Milletvekili
Melda Onur, izlenimlerini Milliyet’le paylaştı: “Kumkapı Yabancılar Şubesi’nin bir eğlence mekânı içinde olması çok garip. Manasız bir yerde, gece çalgı sesleri geliyor. Kalanlar nargile içenleri yukarıdan izliyorlar. Daha makul bir yerde olması lazım. Biz gittiğimizde, adı Yabancılar Şubesi ama yabancı dil bilen hiçbir görevli yoktu. Kalanların dertlerini anlatabilmelerine imkân yok, toplama kampı gibi bir yer.
Orası tampon bölge gibi bir yer aslında fakat birçok insanla suça bulaşmış gibi davranılıyor. Kağıdı eksik ya da fazla, misafirler sonuçta.”
Mazlumder Mültecilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı avukat Abdülhalim Yılmaz ise “Aşırı pislik var. Aynı yatakta 2-3 kişi yatmak zorunda kalıyor. Bulaşıcı hastalığı bulunanlar da oluyor, herkes aynı ortamda yaşamak durumunda.
Tahtakurusu çok fazla olduğu için ranzaların altına su kapları koyulduğunu söylediler, maksat böceklerin yataklara çıkmasını önlemek” dedi.

Yerlerde yatıyorlar

Youtube’da https://www.youtube.com/watch?v=ZE6oYbZWRuA adresinde, Kumkapı’da gizlice çekilmiş bir videonun yer aldığı ortaya çıktı. 29 saniye süren ve geçen sene aralık ayında yüklendiği gözüken videoda, yerde yatan bir kişinin görüntüleri yer alıyor. Videoda, zeminin pisliği de dikkat çekiyor.