Kandan teşhis yolda
21.09.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
Bugün, 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü. Dünyada genelinde yaşlı nüfusun artmasıyla büyük artış yaşanan Alzheimer’a dikkat çekmek amacıyla bu yılın teması “Çok erken değil, çok geç değil” olarak belirlendi.
GÜLDEN ÇOKTAN / İSTANBUL - Beyin hücrelerinin zamanla ölümüne bağlı olarak hafıza kaybı, bunama gibi gelişen tıbbi bir durum olan Alzheimer hastası sayısı dünyada 57 milyon, Türkiye’de ise 700 bin. Her yıl 10 milyon yeni vaka ortaya çıkıyor.
Böyle giderse 2050’ye kadar dünyada 140 milyon Alzheimer hastası olacağı tahmin ediliyor. Bu yıl, tedavisi olmayan hastalıkla ilgili önemli gelişmelere imza atıldı. Erken teşhisten tedaviye yönelik kan testi ve ilaçlar geliştirildi. Türkiye Alzheimer Derneği Üyesi Bedia Samancı, kan testiyle Alzheimer’ın teşhis edilebildiğini belirten Samancı şunları dedi:
“Alzheimer’ın en doğru tanısı için belden sıvı alma işlemiyle aldığımız beyin omurilik sıvısındaki protein düzeylerine bakıyoruz. Son dönemde toplardamardan alınan kan örneği de yüksek doğrulukla sonuçlar verdi görülüyor. Bu testlerin bir kısmı ticarileşti ve yurt dışında kullanıma girdi. Ancak şu an için Türkiye’de henüz erişilebilir değiller.”
EĞİTİM ARTTIKÇA RİSK DE AZALIYOR
Yapılan büyük ölçekli çalışmalarına göre, eğitim seviyesinin Alzheimer riskini etkilediğini söyleyen Prof. Dr. Aslı Demirtaş Tatlıdede, yüksek eğitim düzeyi ile karmaşık bir mesleğe sahip olmanın demans riskini daha da azalttığını söyledi. Acıbadem Fulya Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Yıldız Kaya da “Unutkanlığın Alzheimer hastalığına mı veya diğer nedenlere mi bağlı olup olmadığı mutlaka araştırılmalıdır. Eğer unutkanlık nedeni Alzheimer’a bağlı değilse tedavi edilebilir” dedi.
'İKİ YENİ İLAÇ TÜRKİYE'DE YOK'
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), bir Alzheimer ilacının tam kullanımına onay verdiğini söyleyen Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı Prof. Dr. Başar Bilgiç de Türkiye’de henüz bulunmayan yeni 2 ilaçla ilgili şunları dedi: “Lecanemab adı verilen beyinde hastalıkta biriken amiloid isimli proteinleri temizliyor, hastalığın erken döneminde etkili. Hastalarda yüzde 30-35 yavaşlama sağlıyor. Yan etkileri nedeniyle ilacın dikkatli bir şekilde kullanılması gerekiyor. Bu yıl aynı mekanizma ile etki eden Donenemab adlı ilacın da çalışması yayınlandı. Bu ilaç da hastalığı yavaşlatıyor. Yan etki profilleri de her 2 ilacın oldukça benzer. İki ilaç da henüz ülkemizde mevcut değil.”
