‘Megakentte yeni alanlar açılmasın’

MELTEM GÜNEŞ- Türkiye’yi yasa boğan Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremleri kentsel dönüşüm sürecinin yeniden ele alınması gerektiğini gözler önüne sererken, ülke nüfusunun beşte birini etkileyeceği beklenen Marmara depreminin afete dönüşmemesi için alınacak önlemler üzerinde çalışmalar devam ediyor. Deprem Yasası’nın altyapısını oluşturacak Deprem Gerçeği ve Kentsel Dönüşüm Şûrası’nın sonuç bildirgesinde yönetsel, finansal, toplumsal alanda 100’den çok öneri yer aldı.

Dönüşümün maliyeti

Bildirgede, ülke genelinde gerçekleştirilmesi gereken kentsel dönüşüm uygulamaları için ihtiyaç duyulan finansal kaynağın Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) yaklaşık yüzde 46’sına denk geldiği kaydedildi. TÜİK’in açıkladığı son veriye göre, yıllık GSYH 1 trilyon 22 milyar dolara ulaşmıştı. Buna göre dönüşümün maliyeti 460 milyar doları buluyor.

Kentsel dönüşüm uygulamalarında “yatırımcı”, “geliştirici” ve “inşaatçı” aktörlerinin yeniden kurgulanması gerektiğine dikkat çekilerek, “Bu üç aktörün tekel hale gelmesi engellenmeli” denildi. Kıdem tazminat hakkının konut arzı için oluşturulacak fona aktarılmasına yönelik düzenleme yapılması önerisi de yapıldı. Konut arzına yönelik rezerv konut alanlarını belirleyecek “Yer Seçim Tespit Komisyonu” kurulması da tavsiye edildi.

Dönüşüm için mecburi olması haricinde, İstanbul’da yeni bir alanın imara açılmaması gerektiği vurgulanırken, “Tüm yapıların maliklerince periyodik denetiminin yaptırılmasına ilişkin mekanizma kurulmalı, yaptırmayanların altyapı hizmetlerinin kesilmesine ilişkin düzenleme yapılmalı” denildi. 

‘Kamu spotları verimli değil’

Kamu spotlarının gerek yayınladıkları saatler gerekse de birçok farklı kurum tarafından çokça yapılması sebebiyle yeterince verimli olmadığına karar verildi. Bu nedenle, toplum bilincinin artırılması için, dizilerde, haber programlarında afetlere ve kentsel dönüşüme ilişkin konulara yer verilmesi gerektiği belirtildi.

Hibe ve kredi miktarı arttı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, sosyal medya hesabından, deprem bölgesinde yürütülen “Yerinde Dönüşüm” kampanyasının hibe ve kredi miktarlarının arttırıldığını duyurdu. Buna göre, deprem konutları için 500 bin TL olan hibe miktarı 750 bin TL’ye, 500 bin TL olan kredi miktarı 750 bin TL’ye yükseltildi.

İş yerleri için verilen 250 bin TL hibe miktarı 400 bin TL’ye, 250 bin TL olan kredi miktarı da 400 bin TL’ye çıkarıldı. Bakan Mehmet Özhaseki, ahırlı köy evleri için de 750 bin TL hibe, 1 milyon TL kredi imkânı sağlanacağını bildirdi. Karar yürürlüğe girdi.