Hamilelikte Panik Atak

Panik atak ve belirtileri :

Panik atak, aniden ve çoğu kez nedensiz yere gelen ve fiziksel belirtilerle kendini gösteren bir panik halidir. Panik atak, kişilerin gündelik hayatında yaşadığı stresin yaratmış olduğu fiziksel ve ruhsal belirtilerden çok daha ileri düzeyde deneyimledikleri bir kaygı yaşantısıdır. Panik atağın belirtileri şunlardır:

• çok hızlı kalp çarpıntısı

• nefes almada güçlük

• felç geçirecekmiş gibi hissetme

• baş dönmesi, mide bulantısı

Haberin Devamı

• titreme, terleme

• boğazda tıkanmışlık hissi, boğulacakmış gibi hissetme, göğüste sıkışma hissi

• ani üşüme hissi

• ellerde ve ayaklarda karıncalanma

• birazdan ölecekmiş gibi bir hisse kapılma

Bu belirtiler hiç bir sebep olmaksızın, hatta gece uykuda bile yaşanabilir. Bir kaç dakika içerisinde bu belirtiler azalarak yok olur; ancak kişiye sanki çok uzun zaman geçmiş gibi gelebilir.

Pek çok kişi bu belirtileri hayatında bir ya da iki kez deneyimlediğini söyler. Bu durumda kaygılanacak bir şey yoktur. Ancak kişi 4 ya da daha fazla kez panik atak yaşadıysa ve bu ataklardan sonra bir daha aynı atağı yaşamaktan korkmaya başlar, aklından bu panik atak belirtilerini çıkaramaz ve gündelik hayatını bu belirtilerinden kaçınmak için değiştirmeye başlarsa (örneğin kalp çarpıntısı yaşamamak adına merdiven çıkmayı, spor yapmayı veya kahve içmeyi bırakıyorsa, yardım alamayacağını düşündüğü kapalı yerlerden kaçıyorsa) artık “panik bozukluk” denen durum yaşanmaya başlanmıştır. Panik bozukluk korkunun kendisinden korkma halidir.

Panik atağın sebepleri :

Panik atağın nedeni tam olarak açıklanamamıştır. Ancak genetik olarak kaygıya yatkınlığı olan, stresli hayat koşulları yaşayan ve düşünce yapısı olarak olayları felaketleştirme eğilimi olan bireylerde panik atak görülme olasılığı daha fazladır. Pek çok durumda panik atak aniden, zaman ve yer gözetmeksizin, hiç bir sinyal vermeden başlar. Panik atak yaşayan kişilerin en sık kullandığı cümle "O anda panik atak geçirmem için hiç bir neden yoktu" olur. Ataklar, en rahat olduğunuz durumlarda, hatta uyku esnasında bile yaşanabilir.

Haberin Devamı

Sıklıkla panik atak bir kez yaşanır, ancak bazı kişilerde ataklar birden fazla kez yaşanabilir. Tekrarlayıcı panik ataklar genellikle belirli durumlarla tetiklenir; köprüden geçmek veya topluluk önünde konuşma yapmak gibi. Hele ki, daha önceden benzer yerde panik atak yaşandıysa, tekrarlanan atakların aynı yerde yaşanma olasılığı daha yüksektir. Tekrarlayıcı panik atakları tetikleyici yerler çoğunlukla kaçması/çıkışı zor (tiyatro salonundaki en arka koltuk veya tren yolculuğu gibi düşünülebilir) ve kendinizi güvende hissetmediğiniz yerler (karanlık, ıssız bir sokakta) olabilir.

Bazı hamileliklerde aniden ortaya çıkmasının nedeni :

Bunun özel bir nedeni yoktur. Ancak hamilelik esnasında vücuttaki ani hormonal değişimler, stresli gebelik süreci, bebeğin gelecek olması ile annenin hayatındaki sosyal değişimler ve düşünce şekli (örneğin annenin bebek geldikten sonra hayatında ne gibi değişimler olacağını düşünmesi, bu durumu felaketleştirmesi, bebeğe yeterli bakım verip veremeyeceğinden emin olamaması gibi düşünceler) panik atağı tetikleyici faktörler olabilir.

Haberin Devamı

Hamilelikte tedavisi :

Hamilelikte panik atak tedavisi psikoterapi ile mümkündür. Anne adayının yaşadığı bedensel belirtilerin düşünce süreçleri tarafından daha da tetiklendiğini anlaması, düşüncelerini kontrol edip değiştirebilmesi ve nefes egzersizleri ile panik belirtileri gösteren bedeni rahatlatabilmesi tedavinin temel unsurlarını oluşturur. Bilişsel davranışçı terapi panik atak tedavisi için çok uygundur.

Genellikle doğum süreci hakkındaki düşünceler anne adayının endişesini arttırdığı için doğum ile ilgili tam ve doğru bilgi sahibi olmak kaygıyı azaltabilir. Doğuma hazırlık kurslarına katılım bu nedenle önemlidir. Bebek bakımı hakkında kitaplar okumak da kafalardaki soru işaretlerinin azalmasına yardımcı olacaktır.

İlaçsız tedavi yöntemleri:İlaçsız tedavi yöntemi kesinlikle psikoterapidir. Mutlaka bir uzman psikologdan destek alınması önerilir.

Son olarak: Panik anı başladığı zaman “Eyvah yine başladı! Ya şimdi geçmezse? Ya bebeğe bir şey olursa?” diye kafada kurup bedende yaşanan belirtileri dinlemek yerine odağı başka yere çevirmek, derin ve sakin nefesler almak, belki yanına birini alıp açık havaya çıkıp biraz yürümek, rahatlatıcı müzikler dinlemek yardımcı olacaktır. Derin nefesler alıp vermek işe yaracaktır. Nefesi burundan alıp, ağızdan daha uzun sürede tıpkı bir balonu üfler gibi vermek rahatlatır. Anne adayı kendini iyi hissetmediği durumda eşinden veya bir arkadaşından destek isteyebilir, aklını o anda başka şeylerle meşgul edebilmek için onlarla konuşabilir. Burada amaç “Şimdi başıma kötü bir şey gelecek” gibi felaket içerikli düşüncelerin daha da büyümesini engelleyip yerine daha olumlu olanlarını koyabilmek ve böylece yaşanan kaygı ataklarının önüne geçebilmek…

Hamilelik çok özel ve güzel bir süreçtir. Bu süreci korku dolu geçirmek hem anne adayını hem de yakınlarını çok yıpratır. Bu nedenle eğer panik ataklar sıklıkla yaşanıyorsa kendiliğinden geçmesini beklemek yerine yardım alınmalıdır. Panik atakla baş etmek sanıldığı kadar zor değildir, sadece biraz çaba gerektirir. Olumsuz doğum öykülerini dinlemek anne adaylarına iyi gelmez, bu nedenle doğum süreci hakkında doğru bilgilenme ve negatif hikâyelerden kaçınma önemlidir.

Yazar: Klinik Psikolog İpek Gökozan, Madalyon Psikiyatri Merkezi

www.ipekgokozan.com

instagram: @psikologipekgokozan