Irak’ta bütçe krizi sürüyor
16.02.2018 - 01:30 | Son Güncellenme:
Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, mecliste bir türlü oylamaya sunulmayarak krize dönüşen 2018 yılı bütçesinin “nüfus yapısına göre” dağılımında ısrar ediyor. İbadi, daha önce yaptığı toplantılarda, bu yılki bütçenin kentlerdeki nüfus sayısına göre dağıtıldığını ve bunda kendisinin rolü olduğunu söyleyerek, bu tutumunu sürdüreceğini belirtmişti. Irak’ta önceki yıllarda yapılan bütçeler, kentlerdeki nüfus yapısına göre değil daha çok özellikle Bağdat ve Erbil arasında yapılan siyasi ittifaklara göre şekilleniyordu. Söz konusu ittifaklar sonucu ülke bütçelerinden yüzde 17 gibi önemli bir payı, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) alıyordu.
Bağdat’taki saraylarda yapılan siyasi anlaşmalarla Erbil’e sunulan bu pay, petrol üreten kentlerin başında gelen Basra ve diğer güney kesim temsilcilerini kızdırıyordu. Bu yılki bütçe, ülke petrollerinin şah damarını oluşturan Basra’yı yine memnun etmese de Erbil’i ciddi anlamda kızdırdı ve yıllardır elde ettiği yüzde 17’lik payı elinden aldı. Gelirinin büyük bölümü petrolden gelen Irak’ın 2018 bütçesinde, IKBY’ye geçmiş yıllardakinin aksine yüzde 12.67’lik bütçe ayrıldığı, bu oranın, bizzat İbadi’nin kendisi tarafından belirlendiği kaydediliyor. Irak meclisinde farklı partilere mensup 50’den fazla Kürt milletvekili, siyasi görüş ayrılıklarına sahip olsa da, yüzde bütçe payına itirazlarını bir ağızdan yükseltti. Söz konusu milletvekilleri, İbadi’yi “Kürtleri aç bırakmak istemek”le suçladı. Bununla birlikte Kürt kökenli vekillerin, bütçenin bu şekliyle meclis gündemine gelmesini önlemek amacıyla, bütçe görüşmesi yapılması beklenen oturumları boykot ediyor. Bütçeye bir eleştiri de Meclis Başkanı Selim el-Cuburi’den geldi. Söz konusu bütçenin anayasa maddeleriyle uyuşmadığını ifade eden Cuburi, krize dönüşen bu bütçenin, uzun bir süre daha mecliste tartışmalara neden olmaya devam edeceğinin sinyalini verdi. Cuburi, bütçeye dair itirazları sıralandığını, ve paket halinde düzenlenmesi için hükümete gönderildiğini ancak gelen yeni taslakta beklenilen değişikliğin yapılmadığını dile getirdi.
Irak’ın bu yılki bütçesine Kürt bölgesinden vekillerin yanı sıra petrol üreten kentlerin vekilleri de itiraz ediyor. Nitekim ülkenin en büyük petrol üretim kenti Basra’dan milletvekili Hasan Hılati, bütçeden petrol üreten kentlere ayrılan payın adil olmadığını ve hükümetin bu konuda insaflı davranmadığını savundu. Sünni milletvekili Kamil Gureyri ise bütçede, terörden zarar gören Sünni kentlerine ayrılan payı az bulduklarını ve bu yöndeki itirazlarını İbadi’ye ilettiklerini aktardı. Uzmanlar, ülkenin 2014’ten beri karşı karşıya kaldığı ekonomik krizi henüz atlatamadığı ve bu yılki bütçede de “kemer sıkma” politikasının sürdüğünü söylüyor. Başbakan İbadi, ekonomik durumun düzelmesi için petrol dışındaki özel sektörün ayağa kalkması ve ona da yatırım yapılması gerektiğini vurguluyor.
