Katliam gölgesinde Kudüs’te açılış töreni

ABD’nin Tel Aviv’deki büyükelçiliği, Gazze sınırında yaşanan ölümlere karşın, düzenlenen törenle Kudüs’e taşındı. ABD Başkanı Donald Trump’ın 6 Aralık’ta Kudüs’ü ‘İsrail’in başkenti’ olarak tanımasından yaklaşık 5.5 ay sonra, İsrail’in kuruluşunun 70’inci yıldönümünde, ABD Büyükelçiliği Tel Aviv’den taşınarak Kudüs’te açıldı. Kudüs’teki ABD Konsolosluğu, yeni bir yer bulunana kadar artık büyükelçilik olarak hizmet verecek.

Törene İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan, Hazine Bakanı Steven Mnuchin, Başkan Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner ile kızı Ivanka Trump’ın yanı sıra 4 Cumhuriyetçi senatör katıldı.

Demokratlardan hiçbir senatörün törende yer almaması ise dikkat çekti. Törene davet edilen 86 ülkenin büyükelçiliğinden sadece 32’si büyükelçi veya diplomat düzeyinde katıldı. Törene Avrupa Birliği üyelerinden sadece Avusturya, Çekya, Macaristan ve Romanya temsilci gönderdi.

Trump’tan mesaj

ABD Başkanı Donald Trump, büyükelçiliğin açılışı için hazırlanan görüntülü mesajında, İsrail’in kuruluşundan beri Kudüs’ü başkent olarak kabul ettiğini belirterek, “İsrail her bağımsız ülke gibi kendi başkentini kararlaştırma hakkına sahiptir” dedi.

“İsrail’in başkenti Kudüs’tür” diyen Trump, bununla birlikte Mescid-i Aksa dahil Kudüs’teki kutsal yerlerin mevcut statükosunun korunmasına bağlı olduklarını dile getirdi. Trump ayrıca, Filistin ile İsrail arasında kalıcı bir barıştan yana olduklarını kaydederek, “ABD kalıcı barışın sağlanmasına sadık kalmaya devam ediyor” diye konuştu. Trump Twitter’dan paylaştığı mesajındaysa “İsrail için Büyük Gün. Tebrikler!” dedi.

‘Tarih yazıldı’

ABD Büyükelçiliği’nin açılış töreninde konuşan İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu Başkan Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti tanıyarak “tarih yazdığını” söyledi. Netanyahu Kudüs’ü “İsrail’in ebedi ve bölünmez başkenti” olarak tanımladı.

Netanyahu, Amerikan heyetine “Sizden daha büyük dostumuz yok, İsrail’in ve Kudüs’un yanındasınız” diye seslendi. “Nesiller boyu ulusal hafızamıza kazınacak bir gün” diye devam eden Netanyahu, “Tapınak Dağı ellerimizde. Kudüs’teyiz ve burada kalacağız. İsrail ordusu bizi koruyor” diye konuştu.

Kürsüye gelen Trump’ın Yahudi asıllı damadı ve başdanışmanı Jared Kushner, ‘Kudüs’ün İsrail’in başkenti olduğu gerçeğinin nihayet tanındığını’ söyledi. Kushner “Büyükelçiliğimizi Kudüs’e taşıyarak dünyaya bir kez daha ABD’nin güvenilir olduğunu gösterdik” iddiasında bulundu.

'KARAR ABD'NİN ROLÜNÜ SİLDİ'

- BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Özellikle çok sayıda insanın ölümüne ilişkin Gazze Şeridi’nden gelen haberler beni çok kaygılandırıyor” dedi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeid Ra’ad el Hüseyin, “Gazze’de İsrail ateşi sona ermeli” derken insan hakları ihlallerinin sorumlularının cezalandırılması gerektiğini belirtti.

- Filistin lideri Mahmud Abbas’ın sözcüsü Nabil Ebu Rdeineh, ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’ni resmi olarak Kudüs’e taşıma kararının “Washington’ın barış sürecindeki rolünü” defterden sildiğini söyledi.

- İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, ABD’nin Tel Aviv Büyükelçiliğini Kudüs’e taşımasını “tehlikeli bir davranış” olarak nitelendirdi. Zarif “Ne yazık ki uluslararası kurallara ve yasalara aykırı hareket etmek, ABD hükümetinin bir alışkanlığı haline
geldi” değerlendirmesinde bulundu.

- Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kudüs’le ilgili uluslararası kararların tek taraflı olarak gözden geçirilmesinin imkansız olduğunu vurguladı.

- Lübnan Başbakanı Saad Hariri “ABD’nin kararını, bölgedeki tüm barışçıl süreçleri çıkmaza sürüklemek olarak görüyoruz” dedi.

- Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, ABD’nin büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması ile ilgili yaptığı yazılı açıklamada, İsrail yönetimini ölçülü olmaya ve orantılı güç kullanmaya davet etti.

- AB temsilcisi Federica Mogherini, yaptığı yazılı açıklamada, “İsrail, barışçıl gösteri hakkına ve güç kullanımında orantılılık ilkesine saygı göstermelidir” ifadesiyle yetindi.

ABBAS: ELÇİLİK DEĞİL YAHUDİ YERLEŞİM BİRİMİ

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD’nin Kudüs’teki büyükelçiliğini “yeni bir Yahudi yerleşim birimi” olarak nitelendirdi ve İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği katliamı durdurması için uluslararası camiaya çağrıda bulundu.

Filistin yönetimi, Abbas başkanlığında işgal altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentinde bulunan Devlet Başkanlığı Sarayı’nda toplandı. İsrail askerlerinin Gazze’de 55 Filistinliyi şehit etmesi nedeniyle ülkede 3 gün yas ilan eden Abbas, Nekbe’nin (Büyük Felaket) 70. yıl dönümü münasebetiyle de ülke genelinde greve gidilmesi çağrısında bulundu.

‘ABD arabulucu değil’

Abbas, İsrail’in abluka altındaki Gazze ve Batı Şeria’da Filistin halkına yönelik katliam yaptığını vurgulayarak, “Siyonist terör örgütleri 1948’de de Filistin halkını kendi topraklarından göçe zorlamıştı” dedi. ABD’nin İsrail-Filistin barış görüşmelerindeki arabulucu rolünü kaybettiğini yineleyen Abbas, bugün (dün) Kudüs’te açılan ABD büyükelçiliği için ise, “O bir elçilik değil, yeni bir Yahudi yerleşim birimidir. Eskiden İsrail’in topraklarımızda Yahudi yerleşim birimi inşa etmesine yardım eden ABD, bugün kendisi topraklarımızda Yahudi yerleşim birimi kurdu” ifadelerini kullandı.

Kudüs’te de protesto

ABD’nin Kudüs Büyükelçiliğinin açılış töreni devam ederken, Filistinliler de elçiliğe yakın bir bölgede protesto gösterisi düzenledi. İsrail polisi, göstericilere plastik mermi ve göz yaşartıcı gazla müdahale etti. Çok sayıda gösterici gözaltına alındı. Arap asıllı milletvekili Muhammed Barakeh protestocular arasındaydı.