Kıbrıs'ta ‘Çanakkale Esir Kampı' Sergisi

18 Mart Şehitler Haftası ve Çanakkale Zaferi dolayısıyla Lefkoşa Büyük Han’da ‘Çanakkale Esir Kampı’ sergisi açıldı.
15-19 Mart 2018 tarihinde ziyarete açık olacak sergi kapsamında 1916 yılında Çanakkale’den Kıbrıs’a getirilen Türk savaş esirleriyle ilgili fotoğraflar ziyaretçilerle buluşuyor. 15 Mart 2018 Perşembe günü yapılan sergi açılışında konuşan Kıbrıs Amerikan Üniversitesi (KAÜ) Rektörü Prof. Dr. Uğur Özgöker, üniversite olarak sosyal sorumluluk projelerine öncelik ve ağırlık verdiklerini, toplumda farkındalık oluşturmak maksadıyla da özellikle Kıbrıs tarihinin bilinmeyen ve karanlıkta kalmış noktalarını kamuoyuyla paylaşmayı amaçladıklarını belirterek Lefkoşa Büyük Han’da serginin de bu amaçla açıldığını, sergi dolayısıyla ziyaretçilere Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanmış bilgi notları da dağıtılacağını, konuyla ilgili olarak özellikle ilk ve ortaöğretim kurumlarının bilgi talebine her türlü desteğin de verileceğini ifade etti.
Sergi açılışında ayrıca KAÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ulvi Keser de Kıbrıs’ta esir tutulan Çanakkale savaş esirleri hakkında bilgi vererek “Birinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere savaşa girmesi ve bunun ardından Osmanlı İmparatorluğu’na savaş açmasının hemen ardından bütün bu faaliyetlerden uzak kalmış gibi görünen Kıbrıs adası da bir anda kendisine savaşın içinde yer bulur. Kıbrıslı Rumların Enosis mücadelesine karşı koymaya çalışan Kıbrıslı Türkler bir yandan böyle bir mücadele verirken, diğer yandan da Anadolu’ya yardım etme telaşı içindedirler. Tam bu sırada ve 1916 Ekim ayından itibaren Kıbrıs adası savaşın çok farklı bir yönüyle de karşılaşır. Çanakkale cephesinde İngilizler tarafından esir alınan toplam 6732 Türk askeri bu tarihten itibaren Mağusa yakınlarındaki Karakol (Caraolos) isimli bölgede inşa edilen esir kampına getirilir. Çanakkale’de savaşanlar arasında Makri Hasan ve Salih İğnegöl gibi Kıbrıslı Türkler de bulunmaktadır. Aynı dönem içinde İngiltere’nin sağladığı altyapı, lojistik destek ve müsaade sonrasında Fransızlar da burada Ermenileri askeri eğitimden geçirmek üzere bir kamp açarlar. Ermeni Doğu Lejyonu (Legion d’Orient)’nun Mısır’dan sonraki ikinci safhası böylece Kıbrıs’ta başlar. Kıbrıslı Türkler de Türk savaş esirlerini kurtarmak için sürekli girişimlerde bulunurlar. Kötü esaret şartları nedeniyle esir kampından kaçmaya çalışan Türk askerleri Kıbrıslı Türklerin yardımlarıyla Beşparmak Dağlarına kadar gelirler ve bugün Esirler Mağarası olarak bilinen mağarada saklanırlar. Kıbrıslı Türk toplum liderleri gerek esir kampında kalanlar ve gerekse kaçmayı başaranlara her türlü lojistik desteği aralıksız sağlar. Aynı günlerde İngiltere ve Fransa’nın adadaki bütün askeri faaliyetleri önce Adana, daha sonra da Taşucu’nda konuşlandırılan 4. Tayyare Bölüğü tarafından yapılan keşif ve istihbarat uçuşlarıyla çok yakından takip edilir. Fransızların Ermeniler için açtığı kamp 1921 yılında Ankara Anlaşmasıyla beraber, İngilizlerin Çanakkale’den getirdiği Türk savaş esirleri için açtığı kamp da 30 Mart 1920 tarihinde kapatılır. Bugün Gazimağusa’da bulunan Çanakkale Şehitliği’nde isimleri ve mezarları bilinen 33, sadece isimleri bilinen 217 Çanakkale esiri şehidimiz yatmaktadır.” açıklamasında bulundu.
Sergi kapsamında Türk Hava Kuvvetleri’nin ilk savaş pilotu Ütğm. Mithat Tuncel tarafından çekilen hava fotoğrafları yanında esirleri adaya getiren İngiliz gemileri, esir kampının İngiliz askeri personeli, savaş esirlerini kurtarmak için mücadele eden Kıbrıslı Türk toplum liderleri, Gazimağusa’da bulunan Çanakkale Şehitliği ve buradaki Türk şehitlerle Çanakkale savaş esirlerinin kamptan kaçmayı başardıklarında saklandıkları Beşparmak dağlarındaki Esirler Mağarası hakkında da görseller bulunmaktadır.
KAÜ Rektörlüğü’nden yapılan açıklamaya göre; sergi sonrasında görsel malzemelerin KAÜ yerleşkesinde sergilenmeye devam edeceği bildirildi.