Kuzey Kore’ye ‘ödül veya ceza’

ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un arasında 12 Haziran’da düzenlenmesi beklenen tarihi zirveyle ilgili “erteleme olabilir” açıklamalarına karşın, konuyla ilgili normal çalışmalar planlandığı gibi devam ediyor. Başkan Trump’ın, zirvenin ertelenebileceğinden söz etmesine rağmen, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bakanlığının zirve hazırlıklarını sürdürdüğünü söyledi.

“Kuzey Kore’nin tümüyle nükleer silahlardan arındırılmasını sağlamaya ve Kuzey Kore rejiminin artık dünyayı tehdit edemeyeceği şartların yaratılmasına bağlıyız” ifadesini kullanan Pompeo, buna karşın, kötü bir anlaşmanın ABD için seçenek olmadığını vurguladı. Pompeo dün yaptığı açıklamada, “Kuzey Kore’yle görüşmelerin istedikleri yönde ilerlememesi durumunda, ABD’nin masadan kalkacağını” da tekrarladı. “ABD’nin bugüne dek Kuzey Kore’ye hiçbir taviz vermediğini” vurgulayan Pompeo, bundan sonra da böyle bir niyetleri olmadığını duyurdu.

Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan tümüyle vazgeçmesi durumunda Amerikan yatırımlarından ve teknolojisinden faydalanacağını vaat eden ABD Dışişleri Bakanı, bu konuyu genel bir çerçeve içinde Kim’le görüştüğünü belirtti. Pompeo “Nükleer silahların tam tasfiyesini sağlarsak, Amerika, Kuzey Kore halkı için yaşamı daha iyileştirecek pek çok şeyi onlara temin etmeyi oldukça becerebilecek” ifadelerini kullandı.

‘Olumsuz etkiler’

Öte yandan ABD’nin bir yandan Kuzey Kore ile anlaşma yolu araması, diğer taraftan da İran’la imzalanan nükleer anlaşmadan çekilme kararı alması, iki konuyu daha bağlantılı hale getirdi. İran’la imzalanan anlaşmanın kurtarılması için girişimlerini sürdüren Avrupa Birliği (AB), iki ülkenin durumunun benzerliğini gündeme getirdi.

Kuzey Kore, Punggyeri nükleer test alanının gazetecilerin şahitliğinde kapatılacağını açıklamıştı.

Konuyla ilgili açıklama yapan AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, “İran nükleer anlaşmasını bozma girişimlerinin Kuzey Kore’yle nükleer silahsızlandırma görüşmelerini olumsuz etkileyebileceğini” belirtti. Bununla birlikte İranlı ve Batılı ünlü fikir adamlarının da aralarında bulunduğu 170 aydın, Mogherini’ye bir mektup yazarak nükleer mutabakatın korunması gerektiğini vurguladı.

Bununla birlikte, Pazartesi günü, ABD’nin İran’dan taleplerini içeren 12 maddelik bir liste açıklayan ve İran’a karşı “eşi benzeri görülmemiş finansal baskı” ve “tarihteki en güçlü yaptırımların” uygulanacağını belirten Pompeo’ya, İran’dan tepkiler sürüyor. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun açıklamalarının “mantık dışı” ve “cevap verilmeye değer olmayan ahmakça sözler” olduğunu belirtti. Nükleer anlaşmaya taraf ülkelerin (Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya) ABD heyeti olmaksızın görüşmelere başladığını dile getiren Zarif, ABD’nin önceki toplantılarda anlaşmanın uygulanmaması yönünde sürekli bahaneler üreterek sorun çıkarttığını öne sürdü. Zarif, ABD’nin çekilmesinin, anlaşmanın uygulanmasıyla ilgili toplantılara olumlu yansıyacağını kaydetti.

İran Devrim Muhafızları’ndan dün yapılan sert açıklamada da, “ABD’nin İran’a saldırması durumunda Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin’e benzer bir sonla karşılaşacağı” ifade edildi.

Son anda onlar da gitti

Güney Koreli gazeteciler de, Kuzey Kore’nin nükleer deneme sahasını boşaltmasını izlemek üzere bu ülkeye gitti. Yonhap ajansı, Punggye-ri’ye davet edilen İngiliz, Rus, Çin ve ABD’li basın mensupları arasında yer alan 8 Güney Koreli gazetecinin, Kuzey Kore’nin doğusundaki Wonsan kentine gitmek üzere Güney Kore’den ayrıldığını duyurdu. Gazeteciler, Kuzey Kore’ye Seul’deki askeri havaalanından hükümete ait uçakla gönderildi. İngiliz, Rus, Çin ve ABD’li gazetecilerse, önceki gün Wonsan’a gitmek üzere Pekin’den ayrılmıştı. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, söz konusu tesisin gazetecilerin şahitliğinde kapatılacağını açıklamıştı.