2023 Oscar yarışındaki 'Yabancı'lar arasında hangi filmler favori?

Her yıl film tutkunlarının heyecanla takip ettiği 95'inci Akademi Ödülleri'nde yavaştan geri sayıma başladık. Altın Küre adaylarının belli olmasıyla birlikte aslında bir nevi Oscar yarışı da başlamış oldu. Her yıl giderek sönükleşse de, reyting kayıpları yaşasa da sonuçta neredeyse asırlık bir gelenekten bahsediyoruz. Dolayısıyla Akademi Ödülleri'ne yani Oscar'lara ilgi henüz sona ermiş değil. Dünyayı kucaklayan, 'Parazit' sayesinde bu temsiliyetin giderek de arttığı bir ödül töreninde elbette kuşaklar arasındaki zihniyet farkının pozitife yansıdığı durumları da yavaştan görmeye başladık. Umut verici tabloda hâlâ 'eskü usul' kararların hakimiyetinin gölgesinde kalınsa da özellikle son dönemde belirgin bir umut da göze çarpıyor. Bu umudun en çok göze çarptığı kategorilerin başında ise özellikle Avrupa ve Dünya Sinemasında yayınladıkları ilk yılda dahi iz bırakabilen güçlü filmlerin kendilerini gösterdiği, eski adıyla 'En İyi Yabancı Dilde Film', 2019 Nisan'ından beri ise yeni adıyla 'En İyi Uluslararası Film' yer alıyor. Geçtiğimiz günlerde belli olan 15 filmlik kısa listeye kalan filmler arasında keşfedilmeyi bekleyen oldukça önemli 'Yabancı' filmler yer alıyor.

İşte bu yılın ilk 15'e kalan filmleri

Teker teker filmlerden bahsetmeden önce 15 filmlik listeye hangi filmlerin kaldığını söylememiz gerekiyor. Kağıt üstünde favori olarak gözüken neredeyse tüm filmlerin ilk 15'e kalabildiği oldukça sürprizsiz bir listeyle karşı karşıyayız bu yıl. Özellikle Cannes'da yarışmış ya da seçkide yer almış filmlerin son yıllarda olduğu gibi hak ettikleri şekilde takdir gördükleri bu filmler 'Argentina, 1985' (Arjantin), 'Corsage' (Avusturya), 'Close' (Belçika), 'Return To Seoul' (Kamboçya), 'Holy Spider' (Danimarka), 'Saint Omer' (Fransa), 'All Quiet On The Western Front' (Almanya), 'Last Film Show' (Hindistan), 'The Quiet Girl' (İrlanda), 'Bardo, False Chronicle Of A Handful Of Truths' (Meksika), 'The Blue Caftan' (Fas), 'Joyland' (Pakistan), 'EO' (Polonya), 'Decision To Leave' (Güney Kore) ve 'Boy From Heaven' (İsveç) oldu. Neredeyse son yılların en sürprizsiz ilk 15'i diyebiliriz bu filmlere. Pratik olması sebebiyle ülkelerin ismiyle hitap ettiğimizde bu yıl bu listede ilk 15'e Arjantin, Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, İrlanda, Meksika, Polonya, Güney Kore ve İsveç'in kalmasını net bekliyorduk. Cannes seçkisindeki Kamboçya, Fas ve Pakistan'ın aday adaylarının kalmaları da sürpriz değil. Görece tek sürprizin Hindistan yapımı 'Last Film Show' olduğunu söyleyebiliriz.

Ukrayna'nın aday adayı 'Klondike' mutlaka ilk 15'e kalmalıydı

Bu filmler arasında hangilerinin favori olduğunu söylemeden önce liste dışında kalan filmlere de bakmak gerekiyor. Cannes'da 'Un Certain Regard'da yarışan 'Domingo And The Mist'i Oscar aday adayı olarak belirleyen Kosta Rika, yine aynı 'Belirli Bir Bakış'tan 'Plan 75' ile Japonya, Berlinale seçkisinde yer alan 'Girl Picture'la Finlandiya, yine aynı seçkideki 'Beautiful Beings'le İzlanda, İsrail'den 'Cinema Sabaya', İran'dan 'World War III', Cannes'da yarışan İtalya'dan 'Nostalgia', Ürdün'den tartışmalar yaratan 'Farha', Lübnan'dan bir önceki yıl Berlinale filmi 'Memory Box', Venedik 'çıkışlı' diyebileceğimiz 'Victim'le Slovakya, Cannes'dan 'Under The Fig Trees'le Tunus, Tayland'dan 'One for the Road, Türkiye'nin 'güvenli' seçimi 'Kerr', Berlinale zaferiyle ayrılan İspanya'dan 'Alcarràs' şaşırtıcı başarısıyla 'The Box' ve Venezuela, son olarak da 'Klondike' ile İstanbul Film Festivali'ne de damga vuran ve Türkiye-Ukrayna arasında Ukrayna'nın aday adayı olarak seçilen 'Klondike' göze çarpıyor. Bu filmler arasında özellikle İsrail, Venezuela ve bilhassa Slovakya'nın pozitif anlamda güçlü filmler olsalar da gölgede kalacaklarını az çok tahmin ediyorduk. Keza Lübnan, İzlanda ya da Tunus'un aday adayları da sınıfı geçseler de ilk 15'e kalmaları hayli zordu. İspanya ve İtalya'nın Oscar aday adaylarının Akademi cephesinde bir karşılık bulamamaları açıkçası az biraz sevindirici bir gelişmeyken sıra Ukrayna'ya geldiğinde 'Klondike' gibi gayet güçlü bir işin ilk 15'e dahi kalamaması ise objektif olarak elimizi vicdanımıza götürdüğümüzde açıkçası az biraz haksızlık olarak göze çarpıyor. 'Klondike' en azından ilk 15'e kalmayı sonuna kadar hak eden filmlerden biriydi.

İlk 5 tahmininde bulunmak bir hayli güç ama...

Adaylara baktığımızda ise elbette özellikle göze çarpan birkaç film var. Söz konusu 'Oscar Yabancı'ları olduğunda asla doğru bir tahminde bulunmak bir hayli güç. Cannes'da, Berlin'de ya da Venedik'te ses getirmiş filmlerin Oscar tarafında pek de kendilerine yer inşa edemediği bir gerçek var ortada, dolayısıyla özellikle Cannes'dan ödülle dönen 'Close' ya da 'Holy Spider' gibi işlerin ilk 5'te yerlerinin garanti olduğunu söylemek güç. Ancak bu iki film arasında özellikle pırıl pırıl kusursuzluğuyla parlayan Belçika'nın aday adayı 'Close' bir hayli güçlü bir aday olarak göze çarpıyor. Arjantin, Almanya ve Güney Kore ise Akademi tarafından karşılık bulabilecek filmlerle yarışın güçlü adayları konumunda. Bu üç film arasında bir yeniden çekim olan ve savaş filmi tabiatıyla Akademi'nin ilgisini oldukça çekebilecek 'All Quiet On The Western Front'un ödüle kavuşamasa dahi aday olacağını söylemek çok da yanlış olmaz. Son aday noktasında ise eleştirmenler tarafından "Bu ne şimdi?"lerle Inarritu'nun son filmi 'Bardo'nun ilk 15'e kalabilmesi başarısı sayesinde ve önceki güzel günlerin hatrına ilk 5'e kalması ise affedersiniz Avusturya, Polonya, Fransa ya da İsveç'in güçlü aday adaylarına yapılmış bir hakaret olarak dahi yorumlanabilir. Ben Fransa ya da Polonya'nın bu 4 film arasında 'Bardo'ya alternatif olabileceğini ancak art house filmlere genelde yalnızca bir pozisyon ayıran Akademi'nin bizleri çok da tatmin edici bir ilk 5 belirleyebileceğini düşünmüyorum.

Keşke festival filmleri 'Parazit' gibi onaylansa

Bir festival izleyicisinin rahatlıkla Belçika-Danimarka-Fransa-Polonya-Güney Kore beşlisini ön plana çıkartacağı, alternatif olarak da İrlanda-Fas-Kamboçya-İsveç-Pakistan beşlisini önereceği ortada. Fakat ne yazık ki Akademi'de özellikle son 5 filmin rahat bir karşılık bulmaları biraz güç. Ukrayna yerine ilk 15'e kaldığını söyleyebileceğimiz Hindistan'ın aday adayı ise ilk 15 rüzgârıyla ilk 5'e kalır mı, açıkçası olabilir de. Söz konusu Oscar'ın 'Yabancı'ları olduğunda rahatlıkla tahminde bulunmak gerçekten zor çünkü. Oscar yarışındaki en heyecan verici, en çekişmeli, en sürprizli kategori olan 'Uluslararası Film' kategorisinde şu ana kadar Ukrayna dışında dev bir sürpriz yaşamasak da ilk 5'te Almanya, Arjantin ya da Güney Kore'yi görmemek sürprizin devamı niteliğinde görülebilir. Ocak ayının sonlarına doğru hangi filmlerin ilk 5'e kalacağını öğreneceğiz. Geçen yıl Japonya'nın zaferiyle sonuçlanan bu kategoride elbette halihazırda festivallerden takdir görmüş filmler kadar yeni keşifler izleyicide heyecan yaratabilir ancak ben yine de 'Parazit' gibi festival desteği almış filmlerin Akademi tarafından 'onaylandığı' bir 'Yabancı' yarış diliyorum. Bu noktada özellikle Belçika'nın 'Close'una ve Danimarka'nın etkileyici ve tüyler ürpertici 'Holy Spider'ına başarılar diliyorum.

twitter.com/mayksisman
instagram.com/mayksisman
youtube.com/mayksisman
can.sisman@milliyet.com.tr