Mülakatta Maaş Pazarlığı Nasıl Yapılmalı?

Mülakatlarda maaş beklentisi hakkında konuşmak çok zor değil mi? Teklifi iyi değerlendirmek, İyi bir pazarlıkçı olmak ve işvereni de ürkütmeden cevap üzerinde konuşmak gerekli. Bu işi çok iyi yapanlar ama üstesinden de gelebilirsiniz.

Danışanlarımdan en çok gelen sorulardan bir tanesi “Maaş beklentisi sorusunu nasıl cevaplayacağımı bilmiyorum, ne demem gerekli, nasıl pazarlık yapmalıyım?” Verilen cevap çok önemli ya fazla söyleyip işi kaçırmak var, ya da az söyleyip daha az maaşla işe başlamak durumunda olabilirsiniz.

Firmaların pozisyonlara göre belirlediği maaş skalaları, ücret dağılımları ve birimlerin bütçeleri vardır. Bu sistemler ister kurumsal firma ister patron firması olsun çalışanlar arasında ki maaş dengesini tecrübe ve niteliklere göre korumak adına kullanılır. Ayrıca birimler yıllık bütçelerine göre hareket etmeliler, yöneticilerin performansını gösteren bir noktada budur. Her şirkette kullanılır mı, denge var mı, orası tartışılır ancak şu bir gerçek maaş pazarlığınızı sizler yapacaksınız. Sonuçta bir işe girerken veya çalışırken emeğinizin karşılığında maaş alıyorsunuz. Başvurduğunuz ilanın ücret aralığını bilseydiniz ona göre bir başvuru yapmak daha sağlıklı olurdu. İş ilanlarında maaş aralığı hakkında fikir verecek bir açıklama eklense fikir sahibi olabilirsiniz yurt dışında örnekleri var. Türkiye şartlarında şu an mümkün bu uygulama yok maalesef.

İK uzmanı sizin maaş beklentinizin pozisyonun maaş aralığında olup olmadığını öğrenmek üzere bu soruyu sorarlar. Eğer maaş aralığından yüksek bir beklentiniz varsa elenirsiniz ve “CV’nizin üzerine maaş beklentisi yüksek notu” alınır. Bu soru ister mülakatta ister iş başvuru formunda sorulsun politik bir cevap vermekte fayda var. İlk görüşmede maaş üzerine odaklanır ve ücret ne olacak sorusunu siz sormanız İK uzmanları tarafından olumlu karşılanmayabilir ve para/madde odaklı olarak algılanabilirsiniz. Maaş beklentiniz karşılanmadığında kaçacağınızın bir işaretidir. Aman dikkat! Bu soruyu siz sorarsanız görüşmelere bir adım geriden başlamış olursunuz. Peki, cevaplar ne olabilir? Bu örnekleri kendinize göre geliştirebilirsiniz.

· Pozisyona ait bir maaş aralığı vardır, teklifi sizden duymak isterim

· Bir maaş aralığı söyleyebilirsiniz ama bunun için çalışmalısınız.

· Bu pozisyon ve şirket için maaş beklentinizi ikinci planda olacağını şirketin size katacaklarının daha önemli olduğunu söyleyebilirsiniz.

· Daha önce ki aylık kazancınızla ilgili genel bir bilgi verip buna yakın bir ücret olabileceğini belirtebilirsiniz.

Maaş konusu ne kadar geç gündeme gelirse sizin için bir avantajdır. Mülakatlarda kendinizi ifade etme ve yetkililere kendinizi beğendirme şansınız ve maaş pazarlığı sırasında daha güçlü olmanızı sağlayacaktır. Mümkün olduğunca maaşı gündeme siz getirmeyin. Mülakatlar sırasında kendinizi beğendirmeniz, katacaklarınızı hissettirmeniz ve onlara uygun bir çalışan olduğunuzu hissettirmelisiniz. Yetkiliye “işte tam benim aradığım profil “dedirtirseniz siz öne geçersiniz. Sizi daha çok istedikçe sunacağı teklifi artırmaya istekli olacak ve maaş pazarlığı sırasında bir adım öne geçeceksiniz. Bunun için başarılarınızı mülakatta hikâyeleştirmeyin, bunun yerine somut örneklere dönüştürün. İşe alındığınızda yapacaklarınız ihtiyaçlarını karşılayabilmeli. Bunun için mülakata çok iyi hazırlanmalısınız. Özveride bulunan siz değil işveren olmalı.

Mülakatlar devam ediyor ve belki üçüncü belki de dördüncü mülakatta bu soru soruldu size. Bu iyi haber demek ki son aday veya adaylardan birisiniz. CV’niz ve yönettiğiniz mülakat süreci ne kadar iyi ise tek aday olmanız ve pazarlık yapma şansınız artacaktır. Çok keyifli bir durum değil mi, bir o kadar da can sıkıcı…Sıkı pazarlık yapmak için hazırlanmak gerekli.

Öncelikle yapmanız gereken kendi maaş aralığınızı belirlemeniz sizi bu süreçte daha rahat hissettirecektir. Maaş zammı için de aynı şekilde beklentileriniz için hazırlanmalısınız bunu da unutmayın.

Maaş aralığınızı belirlerken nelere dikkat etmelisiniz…

İster yeni mezun olun ister uzun yıllar tecrübesi olan bir çalışan mutlaka piyasayı araştırmalısınız. Sektörde sizin pozisyonunuzda çalışan diğer profesyoneller hangi ücreti alıyor bilmeniz kendi maaş beklentinizi belirlerken fayda sağlayacaktır. Eski aldığınız maaşı baz alarak yüzde on gibi artı fark isteme şansını değerlendirebilirsiniz. Bunun yanında yeni iş yerini araştıracağınıza göre profesyonel kimliğinizi de iyice özümseyerek beklentinizi belirleyebilirsiniz. Maaşınıza artı mı katmak istiyorsunuz. Donanımınızı artırmalı, gelişiminize odaklanmalı, dış görünüşünüze önem vermeli, kendinizi iyi ifade edebilmelisiniz vb.

Yeni mezunve çok çok az tecrübesi olan arkadaşlar maaş beklentisinde biraz daha objektif olmalıdır zira yeni işe gireceklerin alacağı maaşlar belli, öncelikli amaç işi almak olmalı. Ortalamanın üzerinde bir maaş beklentiniz olursa işe girememeniz muhtemel. Çok çok iyi bir üniversiteden mezun olsanız da sizinle aynı işi yapacak aday sayısı çok. Çok yüksekten atmayın, bunun yerine iş teklifi gelen firmada çalışmanızın size katacağı değere, referansın gücüne odaklanın ve işi siz kapın.

Çalışırken size iş teklifi geldiyse ise maaş beklentisi sorusunda birkaç tık daha şanslınız demektir. Güçlü yanlarınızı ve avantajlarınızı kullanmaya odaklanın.

Maaşınızın yanı sıra sahip olacağınız yan hakları, fırsatları ve avantajları da dikkate alın

Çalışmaya başladığınızda sadece maaşı mı dikkate almıyorsunuz değil mi? Alacağınız primler, maaş sayısı, özel sigorta, araç, telefon gibi haklarda maaşınızın yani gelirinizin artmasına sebep olacaktır. Görüşmeye gitmeden önce firmayı, sunduğu paketleri vb. bir şekilde öğrenmeye çalışın. Eğer her detayı araştırır ve değerlerini iyi öğrenirseniz mülakat sırasında da aynı dili konuşmanız açısından faydalı olur. Ayrıca yeni iş yerinizin evinize yakınlığı sunduğu sosyal imkânları da değerlendirmelisiniz. Örneğin evinize yakın bir mesafede çalışmak zaman kazanmak anlamında sizin için bir artıdır. Yeni iş yerinizin size sunduğu imkânları ve ek yan hakları maaşınızı belirlerken iyi değerlendirmeniz faydalı olacaktır. Kariyeriniz için iyi bir basamak ve referans da olabilir. Bu anlamda maaş değerlendirmesini yaparken kariyer hedefinizi değerlendirmeyi göz ardı etmeyin. Siz bu detayları değerlendirmezseniz pazarlık sırasında sizin karşınıza çıkar ve bir anda kafanız karışır pazarlık gücünüzü kaybedebilirsiniz. Müşterisi olduğunuz bir firmada çalışmak bile alacağınız çalışan indirimi anlamında bir bonus fırsat olabilir, unutmayın.

Bu arada maaş görüşmesinde firmanın zayıf yönlerini nasıl kendime çeviririm noktasını da atlamayın. Örneğin yönetici pozisyonu olduğu halde araç vermiyorsa maaşınızda bir artış ve/veya kendi aracınız için benzin isteyebilirsiniz.

Pozisyonu çok çok acil kapatmaları gerekiyorsa bunu lehinize çevirebilirsiniz. Yanlış kişiyi işe almak emek, zaman ve nakit kaybıdır. O meşhur maaş skalasını esnettirmek için bir fırsat. Bu detay maaş zammı sırasında da kullanılabilir.

· Size teklif edilen ücreti hemen kabul etmek zorunda değilsiniz, maaş konusunu tartışmaktan çekinmeyin. Tabii bu detayı firmanın kurumsallığına, hacmine söz konusu işe göre de şekillendirmelisiniz.

· Yeni maaşınızı eski maaşınızdan yüzde 10 gibi bir oranla ile minimumda başlatabilirsiniz. Daha fazla bir oran için yapabileceklerinize, söyleyeceklerinize odaklanın.

· Maaş beklentinizi belirlemeden bir araştırma yapmalısınız.

· Yan hakları, kendinize yapacağınız yatırımları ve diğer kazançları da artı hanesine eklemeyi unutmayın.

· Size sunulacak işe giriş paketini önceden bir şekilde öğrenmeye çalışın.

· Pazarlık yapacağınız şirket ve pozisyonla ilgili kritikleri iyi tespit edin ki bunu kendi lehinize çevirebilirsiniz.

· Pazarlığın doğasında var. Siz de kendinize bir taviz payı bırakmıştınız zaten. İstediğiniz ücrette çok aşırı ısrar etmekten kaçının, bunun yerine minik indirimlere yanaşın.

· Karşınızda ki kişi sizi yıldırmak için maaş konusunu kapatsa da siz sakin kalın ve konuyu bütün nezaketinizle her iki tarafın memnun olacağı şekilde pazarlığı sonlandırmaya çalıştığınızı ifade edin.

· Bu arada eski maaşınızla ilgili sakın ve sakın yalan söylemeyin… Kimin, nereden işin doğrusunu öğrenebileceğini asla bilemezsiniz.

Yürek yemiş birkaç cevap duymak ister misiniz? Türkiye şartlarında her yerde geçerli olmasa da bunlarda bir cevap neden olmasın. Yerine göre kullanabilirsiniz.

1. Maaş beklentimi ve daha önceki maaşımı öğrenmek yerine size ne katacağıma odaklanmanızı tercih ederim. Size kazandıracaklarımın yanında maaş az kalır.

2. Burası size katacaklarımla benim için bir dönüm noktası olacağını sanıyorum. Eski maaşımdan çok farklı olacaktır.

3. Bu pozisyon için kafamda belirlediğim net bir ücret yok; ancak deneyim ve becerilerimin size katacaklarını fark etmişsinizdir. Ücret ve sorumluluk anlamında kariyerimde bir sıçrama yaşayabilirim.

Birkaç gündür bende bu yazı üzerinde çalışıyorum. Yazımı ikinci kez yazmak zorunda kaldım. Bilgisayarımda teknik sorunlar yüzünden ilk dosyamı kaybettim maalesef :( Yazıyla eş zamanlı olarak birkaç danışan görüşmesi yaptım. Aynı konuları danışanlarımla da konuştum. Çok önemli bir konu. Zam görüşmelerinde de bu detaylara dikkat edebilirsiniz.

Yazımın bir kısmını da kuaförümdeyken yazdım :) Uğur -İggy Kuaför yine bana harika bir saç bakımı yaptı. Selma' nın da bebişini kahkahalarla öğrenmiş oldum.

Kendinize iyi bakın...

KARİYERİNİZ PARLASIN

Kurumsal ve bireysel danışmanlık talepleriniz için e-posta adresinden iletişime geçebilirsiniz.

ESRA KEMER

Kariyer Danışmanı, İnsan Kaynakları Profesyoneli