“Kovid’le birlikte danışanlarda dramatik artış var”

Seyhan Akıncı - Kötü günler geride kaldı sıra daha kötü günlerde acı acı güldüğümüz bir karikatür olmaktan çıktı. İhale 2020’ye kaldı ama ilk 4 ayda yaşadıklarımızla 2021’in hiç şakasının olmadığını da gördük. Ipsos’un Dünya Ekonomik Forumu için 19 Şubat ile 5 Mart tarihleri arasında 30 ülkede yaptığı online araştırmanın sonuçları pandeminin duygusal ve akıl sağlığımızı nasıl etkilediğini ortaya koydu.

Araştırmaya göre Türkiye’de yaşayan insanların yüzde 61’i bir yıl önceye göre ruhsal ve mental açıdan daha kötü hissettiğini söylüyor. Keza iyi dileklerle girilen 2021’in başına göre daha kötüyüm diyenlerin oranı da yüzde 43. Türkiye bu istatistiklerle 30 ülke arasında başı çekiyor. Pandemi, ekonomik kaygılar, bu dönemde yakınlarını kaybetmek ve izole yaşam temel sorunlarımız. Tüm bu koşullarda nitelikli psikolojik destek almak pek çok insan açısından erişilebilir değil. Pınar Canbaz ve Ece Çalışkan tarafından kurulan GonulluPsikolog.org nitelikli psikolojik desteği erişilebilir kılmak ve bu dönemde yaşanabilecek akut sorunların önüne geçebilmek için hayata geçmiş bir sosyal farkındalık projesi. Pandemi koşullarında “en ideal” yöntem olarak karşımıza çıkan online ve telefonla terapiyi değerlendiren GonulluPsikolog.org’un kurucusu Pınar Canbaz, “Türkiye’de 100 bin kişiye 1 psikiyatri uzmanı, 1 psikiyatri hemşiresi, 1 psikolog ve 1 sosyal çalışmacı düşüyor. Biz de bu istatistikten yola çıkarak Mart 2020’de bir grup ruh sağlığı çalışanıyla çıktığımız GonulluPsikolog.org yolculuğunda bugün 300’e yakın gönüllümüzle toplumda var olan bu sorunu çözmeye yönelik teknolojik bir adım attık. Bugün yapılandırılmış psikolojik ilk yardım desteğimiz ve sistematik çalışan ekiplerimizle birlikte bir yandan toplumda psikoloji okur-yazarlığını geliştirmek için çalışıyor, bir yandan gönüllü ruh sağlığı uzmanlarıyla bireylere online psikolojik destek hizmeti sunuyor, bir yandan da Gonullupsikolog.org’u sürdürülebilir bir sosyal girişime dönüştürebilmek adına “kadına yönelik şiddet” konusunda önleyici ve sağaltıcı hizmetler almak için farklı iş modelleri geliştiriyoruz” diyor.

“Her 100 başvurudan 10’u Kovid-19’dan etkilenenler”

Ece Çalışkan - Psikolojik Danışman:

İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere, Van’dan Mardin’e, Samsun’dan Mersin’e kadar Türkiye’nin neredeyse her bölgesinden ihtiyaç sahibine ulaşıyoruz. Aldığımız psikolojik destek başvuru taleplerini değerlendirme sürecini hassasiyetle yürütüyoruz. Bu noktada dönemsel olarak uzmanlardan alınan bilgilerle güncellenen Psikolojik Destek Ekibi içerisindeki aktif gönüllü uzman sayısını göz önünde bulundurarak, başvurular içindeki akut durumların önceliklendirilmesi prensibiyle hareket ediyoruz. Buna ek olarak başvuru sahibinin gelir seviyesi, psikolojik hizmetlere ulaşmadaki zorluk derecesi gibi pek çok farklı faktörü göz önüne alıyoruz. Olumlu dönüş sağlayamadığımız başvurularda, danışanın başvuru sebebi uygunsa, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğünce hayata geçirilen Koronavirüs Online Ruhsal Destek Programı (KORDEP)’ına yönlendirme sağlıyoruz. Pandemiden birincil ya da ikincil olarak etkilenen kişi başvurularına ek olarak anksiyete bozuklukları, Obsesif Kompulsif Bozuklukluklar(OKB) ve depresyon en sık aldığımız başvuru sebeplerini oluşturuyor. Pandeminin ilerlemesiyle, Kovid-19 sebebiyle yakınlarını kaybetmiş, yas sürecinde destek almak için gelen başvurularda da artış gözlemliyoruz. Aldığımız her 100 başvurudan yaklaşık 15’i psikolojik ya da fizyolojik şiddete uğramış kadınlar ve 10’u da Kovid-19’dan birincil ya da ikincil düzeyde etkilenenler.

Yalnız değilsiniz

Sağlık Bakanlığı’nın geçtiğimiz mart ayında hizmete sunduğu COVİD19 Psikososyal Destek Hattı 81 ilde hizmet veriyor.

EMDR Türkiye Deneği, EMDR Travma İyileştirme Psikolojik Destek Grubu’yla koronavirüsten doğrudan etkilenenlere ücretsiz online destek sunuyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin hizmete sunduğu “Psikolojik Danışmanlık Hattı” haftanın 7 günü 08.00 ile 00.00 saatleri arasında (0212) 449 49 00 numara üzerinden İstanbullura hizmet sunuyor. Birçok il pandemide benzer hizmetleri sunmaya başladı.

“Kendimizi tanımaya en çok ihtiyaç duyduğumuz dönemler”

Pınar Talaşlıoğlu - Uzman Psikolog:

Araştırmalar salgın dönemlerinde ve sonrasında travma sonrası stres bozukluğunun, kaygı bozukluklarının ve duygu durum bozukluklarının görülebileceğini belirtiyor. Bu nedenle salgın dönemi ve sonrası kendimizi tanımaya, anlamaya ve süreçle baş etmeye yönelik psikolojik destek almaya en çok ihtiyaç duyduğumuz dönemlerdir. Özellikle depresif duygulara yaklaşmaya, yalnızlığa, sosyal izolasyona, aile içi çatışmalara, aile içinde güvenli alan bulamamaya ve şiddet görmeye, karantina dolayısıyla yarım kalan psikolojik ya da tıbbi tedavi süreçlerine, değişen rutinlere ve değişen çalışma koşullarına yönelik etkiler psikolojik desteğe olan ihtiyacı artırıyor.

Pandemide psikolojik sağlığımızı güçlendirmenin yolları 

Burcu Özkök-Uzman Psikolog

Sevdiklerinizle bağlantıda kalın. Onları düzenli olarak arayın veya mesaj atın.
Ailenizle teknolojik aletlerden uzak göz göze sohbet edin.
Yaşınız kaç olursa olsun birlikte yaşadığınız bireylerle herkesin eğlenebileceği oyunlar oynayın.
Mümkünse açık havada kısa yürüyüşlere çıkın.
Yoga, pilates, tai chi veya dans gibi hoşunuza giden günlük hareket ihtiyacınızı karşılayacak düzenli egzersizler yapın.
Dinlenmenizi sağlayan, ihtiyaç duyduğunuz uyku düzeninizin rutinine sadık kalın.
Duş alarak suyun sakinleştirici ve arındırıcı gücünü hissedin.
İlginizi çeken konularda podcast dinleyin.
Her gün beş dakika bile olsa size iyi gelen, sevdiğiniz türde kitap okuyun.
Film, dizi veya video seçimlerinizde komik, eğlenceli, keyifli, umut duygusunun yer aldığı içeriklere öncelik verin.
Duygularınız ve düşünceleriniz konusunda açık ve dürüst olun. Hiçbirini yargılamayın, gelmelerine ve gitmelerine izin verin.
Yoğun kaygı hissettiğiniz zamanlarda ilk olarak derin bir nefes alın ve içinize çektiğiniz bu nefesi dışarı verirken bir miktar yavaşlayın.
İçinizden geldiğinde ağlamaktan çekinmeyin.
Meditasyon yapmaya beş dakika bile olsa zaman ayırın.
Geleceğe yönelik hayaller kurmaya, planlar yapmaya devam edin.
Tüm çabalarınıza rağmen üstesinden gelemediğiniz, günlük hayat aktivitelerinizi engelleyen psikolojik sıkıntılarınız varsa destek almayı ertelemeyin.

“Çocuklarda davranım bozuklukları görülmekte”

Canan Şimşek Karabulut- Klinik Psikolog-Aile Danışmanı:

Pandemiyle birlikte Türkiye’nin ruh hali ve danışan sayısında dramatik değişimler oldu. Tam istatistik mümkün olmasa da en çok artış gösteren ruhsal rahatsızlıklar travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), panik atak, nevrotik, stresle ilgili ve somatoform bozukluklar, OKB, duygulanım bozuklukları, depresyon, DEHB sayılabilir. Tüm bu gruplar başta olmak üzere toplumun birçok kesiminin pandemi dönemindeki ekonomik, sosyal, duygusal şartlardan olumsuz etkilendiğini söyleyebiliriz. Evde eğitim gören çocuklarda bilgisayar bağımlılığında artış yaşanmakta. Bazı bilgisayar oyunları sonucu korku ve kaygılarda artışlar, davranım bozuklukları görülmekte.