Ergenim İşte

Bana birazcık kendinden bahseder misin? dedi psikolojik danışman ve cevapladı danışanı: 'Önümüzdeki 10 yıl bu soruya cevap arayacağımı bildiğin halde soruyorsun ama kısaca ergenim işte.'

Google'a sorduğunuzda; insanlarda meydana gelen 'yetişkinliğe ilk adım' evresidir. Çocukluk çağı ile yetişkinlik çağı arasındaki geçiş dönemidir. Bireyde çocuksu tutum ve davranışların yerini yetişkinlik tutum ve davranışlarının aldığı, cinsiyet yetilerinin kazanıldığı, bireyin erişkinlik rolüne psikolojik ve somatik olarak hazırlandığı dönemdir gibi tanımlar, kız çocuklarda ve erkek çocuklarda görülecek fiziksel, duygusal, zihinsel değişimler, dikkat ergenlikte okul başarısı düşüyor, ergenlik sivilceleriyle nasıl başedebilirim, ergenlikte hızlı kilo verme temalı pek çok metin ve dahası çıkıyor karşımıza.

Bana birazcık kendinden bahseder misin sorusu zor bir sorudur, genelde karşı tarafta cevaplar yerine zihninde nasıl cevap vermeliyim gibi karşıt sorular, yüzde şaşkın bir ifade belirir. Fakat bu soruyu bir ergenlik dönemi çocuğuna ya da son dönemde dilimize pelesenk olmuş bir kavram olarak bir ergene sorduğunuzda işler birazcık değişir. Şanslıysanız 'ergenim işte' yanıtını alırsınız. Ve bu devasa bir yanıttır. Kendi yaşam serüveninizi düşününüz, tam da o dönemler değil mi ben kimim sorusuna yanıt aramaya başladığınız, buldum sandığınız, bulamadığınızı anladığınız, belki de hala aradığınız. Kullandığımız dil ve kavramlar önemlidir, tercih edilen sözcükler de.

Benlik kavramı, bireyin kendisini algılamasına ve değerlendirmesiyle paralel geliştirdiği görüşler olarak tanımlanabilir. Ergenin kim olduğu hakkındaki düşünceleri ve kendi hakkındaki değerlendirmelerinin tümüdür diyebiliriz. Benlik de kişilik gibi karmaşık bir kavramdır. Hiç kuşkusuz, benlik kavramınn genelde öz saygı olarak adlandırılan bir değerlendirme yönü de bulunmaktadır. Peki ergen, birey olarak kendisini nasıl ve hangi kriterlerle değerlendiriyor?

İlköğretim ve lise yılları boyunca çocukların kendileriyle ilgili değerlendirmeleri birbirlerinden gittikçe ayrılır. Akademik veya sportif becerileri, arkadaş grubundaki konumları, dış görünüşleri, romantik hisleri ve ebeveyn ilişkileri hakkındaki yargıları birbirinden oldukça ayrıdır. Bu dönemlerde benlik algısı, saygısı ve öz saygıyı etkileyen önemli bir faktör çocuğun çevresindeki önemli insanlardan özellikle anne, baba ve yaşıtlarından aldığı destektir. O zaman bir ergen kendisiyle ilgili fikirleri hem kendi düşünceleri hem de çevrenin değerlendirmeleriyle ediniyor diyebiliriz. Benlik saygısı bebeklik döneminden başlanarak, ergenlik döneminde zirve yaparak ilk yıllarda ailesinin daha sonra da çevrenin etkisi ile şekillenmektedir. Ebeveyn noktası her ne kadar sağlıklı ilerleyen bir süreç olsa da akran grupları ebeveynler için soru işaretleriyle dolu olabiliyor. Son dönem ergenlik dönemi sorunlarının genellikle sosyal kaygı ve sosyal görünüş kaygısı, beden imgesi ve yeme bozuklukları paralelinde olduğunu söyleyen pek çok araştırma var. 'Kendilerini güvende hissetmek için sayılara bel bağlayan ergenler' diye bir kalıp hatırlıyorum bir kitaptan... Sınavdan 100 üzerinden 90 alabilmek, boyu 170 olabilmek, kilosu 50 olabilmek, bedeni xs olabilmek, takipçisi 20k olabilmek, beğenisi 500 olabilmek...

Çocuklarımıza benlik saygısı kazandırabilmek için:

Sevginizi paylaşın, onu ne kadar sevdiğinizi söyleyin. Onu neden sevdiğinizi açıklayın. Sizin için neden ve ne kadar değerli olduğunu hissettirin. Onu koşulsuz ve her zaman sevdiğinizi, seveceğinizi hissettirin. İnsan olarak var olduğundan, haklarından, yapabileceklerinden bahsedin. Sizin hayatınızda olduğu için size kattığı değeri ifade edin. Kendilerine karşı acımasız bir iç ses yerine olumlu bir dil geliştirmelerini sağlayın. Önce siz kendinize şefkatli bir dil kullanmayı öğrenin. Güçlü yönlerini pekiştirmelerine yardımcı olun, güçlü yönleriyle ilgili konularda onlardan yardım isteyin ve lütfen sadece teknolojik konular olmasın :)

'Ergenim işte' pek çok farklı alt kriterle değerlendirebileceğimiz devasa bir yanıttır.

Sevgiyle..

Psk. Dan. Gizem KOLÇAK

www.gizemkolcak.com

@pskdangizemkolcak

pskdangizemkolcak@gmail.com