Kalbinizi yenileyin!

Kalbinizi yenileyin!
Türkiye’de yeni uygulanmaya başlanan ‘Kadiyak rehabilitasyon yöntemi’ ile by-pass korkusu bitti. Bu yöntemle, fiziksel ve ruhsal olarak ameliyata hazırlanan hasta, kolayca sağlıklı yaşama dönüyor
Kalbinizle Dost Kalın
Leyla Ataman Dilek

ABD’deki hemen hemen tüm büyük hastanelerde, ülkemizde de ilk kez Memorial Hastanesi’nde uygulanan ‘kardiyak rehabilitasyon programı’ ile, hastalar by-pass operasyonuna fiziksel ve psikolojik olarak hazırlanıyor. Programla, hastanın en kısa sürede iyileşmesinin sağlanması, ameliyatın başarısının ömür boyu sürmesi hedefleniyor.

Önce alıştırma...
Kardiyak Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Mehmet Murat Beyaz, ameliyattan önce hastayı odasında ziyaret ederek, kalp hastalıklarının yaygınlığı hakkında bilgilendirdiklerini belirterek, şunları söyledi:
"Hastaya, başkalarının da bu süreçten geçtiğini anlatarak rahatlamasını sağlıyoruz. Ardından, ameliyat sonrası yoğun bakım süreci hakkında bilgi veriyoruz. Biliyorsunuz yoğun bakımda sondalar, yanıp sönen ışıklar hastalar için ürkütücü. Biz hasta yoğun bakıma geldiğinde karşılaşacaklarını önceden bilsin, panik yaşamasın istiyoruz. Hastaya yavaş yavaş, yatağında kol ve bacaklarını kullanarak basit kültür fizik hareketleri uygulatıyoruz. Sonra ‘Bunları aynen ameliyatın ertesi günü de size yaptıracağız’ diyoruz."

Mutlaka hareket edin
By-pass sonrası yoğun bakımda hasta, solunum tüpünden ayrıldığı zamana hazırlıklı olması için, derin nefes aldırma egzersizleri yaptırılarak akciğerleri çalıştırılıyor.
Eskiden enfarktüs geçiren hastalara, "40 gün elini kolunu hareket ettirme denildiğini" hatırlatan Beyaz, "Bu son derece yanlış bir tavsiye. Aksine hareketsiz kalmak, hastaların bacaklarında pıhtı oluşumuna, kemiklerde mineral kaybı ve bağırsak hareketlerinin azalmasına yol açar. Biz by-pass’tan sonraki ilk gün hastanın durumu iyi ise ayağa kaldırıyoruz. Buna kapak ameliyatı olanlar, balon, stent uygulananlar da dahil" diye konuştu.

Kilo ve sigara yasak!
Bu programa katılan hastalar göğüs ağrısı, nefes kesilmesi şikayetlerinin geçtiğini, daha kuvvet kazandıklarını, kendilerine güvenlerinin geldiğini anlatıyorlar.
Kardiyak rehabilitasyon, kalp ve akciğer kaslarını güçlendirmenin yanı sıra, kan yağları ve kolesterolün de kontrol altına alınmasını sağlıyor. Diğer taraftan sigarayı bıraktırma ve fazla kilolardan kurtulmayı da içeriyor.
Beyaz, "Kalp ameliyatından sonra hareketsiz kalmak, operasyonun başarısını azaltır. Damar sağlığını devam ettirmek ve damarların açık kalması için egzersiz şarttır. Damarlar iyi bakılmazsa 1-2 yıl içinde kapanabilir" diye konuştu.

‘Cesaret verdi’
Kardiyak rehabilitasyon programına katılan gazeteci Ferman Karaçam (46), 35 gün önce by-pass olmuş. 38 yaşında ilk kalp krizini geçiren Karaçam, şunları söylüyor:
"By-pass'tan sonra, sokakta yürümeye çekiniyordum. Sol kolumdan ve sağ bacağımdan damar alınıp kalbime takıldı. 'Elimi kolumu kullansam, yürüsem bir şey olur mu?' diye hareket etmiyordum. Ama doktorların bilgilendirmesiyle kendimi olan güveni yeniden kazandım. Şimdi sokağa çıkıp 1 saat yürüyebiliyorum. By - pass'tan sonra kendi vücudunuzu eskisi gibi kullanmaya çekiniyorsunuz. Bu rehabilitasyon programı cesaretimi geri kazandırdı diyebilirim."
Altı önce geçirdiği by - pass operasyonunda üç damarı değişen İlhan İçen (45) de "Yol yürüyebilir miyim diye çekincelerim vardı. İlk başlarda günde bir kilometre bile yürüyemiyordum. Bu programa katılınca 'Korkma yürü, hem de hızlı hızlı yürüyebilirsin' dediler. Hatta koşu bandında koşturdular. Şimdi günde yedi kilometre rahatlıkla yürüyebiliyor, top bile oynuyorum. Her şeyden önce cesaretim arttı" diye konuştu.

İşte sağlıklı kalp diyeti Diyetisyen Aytaç Ak, "Kalp operasyonu sonrası, ilk bir ay hastalara diyet uygulamıyoruz. Daha ziyade hazımsızlık ve şişkinlik yaratmayacak yiyecekler, daha az yağlı yiyecekleri tavsiye ediyoruz. Operasyon sonrası enfeksiyon önemli bir risktir. Enfeksiyondan korunmak için pozitif azot dengesinin korunması gerekir, bu yüzden de hastanın az kalori yerine kalorili beslenmesini tavsiye ediyoruz" dedi. Ve şu diyeti önerdi:

1. Gün

SABAH: Taze kaşarlı tost
( 25 gram kaşarla)
1 haşlanmış yumurta
Kuşburnu çay
KUŞLUK: Mandalina
ÖĞLE: Bulgur pilavı
Kuru fasulye
Cacık
Salata
Kepek ekmeği
İKİNDİ: Portakal
Fındık (6 adet)
AKŞAM : Sebze çorbası
Hamsi buğlama (90 gram)
Salata
Mandalina
Kepekli ekmek
GECE: Kuru kayısı

2. Gün

SABAH : 1 su bardağı süt
2 yemek kaşığı çökelek
peyniri
Domates, salatalık,
Kepek ekmeği
KUŞLUK: Muz
ÖĞLE: Pirinç pilavı
1 tabak orman kebabı
(90 gram et)
Salata
İKİNDİ: Elma
Fındık (6 adet)
AKŞAM: Mercimek çorbası
Zeytinyağlı enginar
1 kase az yağlı yoğurt
Kepek ekmeği
GECE: Kavun

3. Gün

SABAH: 1 su bardağı süt
5 adet zeytin
1 kibrit kutusu kadar
beyaz peynir
Kepek ekmeği
KUŞLUK: Kiraz
ÖĞLE : Makarna
Kıymalı bezelye
Salata
Cacık
Kepek ekmeği
İKİNDİ: Karpuz
3 adet ceviz
AKŞAM: Şehriye çorba
Haşlanmış tavuk (90 gram)
Salata
Zeytinyağlı fasulye
Kepek ekmeği
GECE: Erik

NOT: Aşağıdaki yiyecekleri belirtilen miktardan fazla yemeyin
• Üç köfte büyüklüğünde (90 gram) tavuk veya balık eti tercih edilmeli
• İki su bardağı süt veya yoğurt (400 gram)
• Üç yemek kaşığı yağ (zeytinyağı, ayçiçek yağı, mısırözü yağı gibi sıvı yağlar)
• 8 kesme şeker veya 2 yemek kaşığı bal ve reçel.

Kalp cerrahisinde ilk 10
• Memorial Hastanesi: Kalp Cer. Böl. Baş. Prof. Dr. Bingür Sönmez 0212 210 66 66
• Amerikan Hastanesi: Kalp Cer. Böl. Baş. Prof. Dr. Aydın Aytaç 0212 311 20 00
• Dr. Siyami Ersek Hastanesi: Başhekimi Dr. Kadir Gürkan 0216 349 91 20
• Koşuyolu Kalp Hastanesi: Başhekimi Prof. Dr. Cevat Yakut 0216 326 69 69
• Acıbadem Sağlık Grubu: Kalp Cer. Böl. Başkanları Doç. Dr. Cem Alhan ve Prof. Dr. Ömer Işık 0216 544 44 44
• Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi: Başhekim Doç. Dr. Oğuz Taşdemir 0312 309 29 62
• Akdeniz Ün. Tıp F.: Kalp Cer. Böl. Baş. Prof. Dr. Ömer Beyazıt 0242 227 43 43
• Ege Tıp F.: Kalp Cer. Böl. Baş. Prof. Dr. İsa Durmaz 0232 343 43 43
• 9 Eylül Tıp F.: Kalp Cer. Böl Baş. Prof. Öztekin Oto 0232 259 59 59
• Ankara Tıp F.: Kalp Cer. Böl. Baş. Prof. Dr. Hakkı Akalın 0312 363 77 00

Dört dörtlük bir kalp için bunlara dikkat
• Diyette, sebze, meyve, kuru baklagiller arttırılmalı,
• Kepekli ekmek kullanılmalı,
• Kırmızı et yerine, balık veya tavuk eti tercih edilmeli,
• Et yenmediğinde yumurta yenmeli. Yumurta, sebzelerle, tahılla ve sıvı yağda pişirilmeli. (Haftada 2 veya 3 kez)
• Sebze ve mevyeler, kesildiğinde bekletilmeden çiğ olarak veya hemen pişirilip yenmeli.
• Kahvaltıda greyfurt, portakal, mandalina yenmeli veya suyu içilmeli. Öğle ve akşam yemeklerinde, bol sebze, salata, tere, roka gibi yeşilliklerle soğan, sarımsak tercih edilmeli.
• Beden hareketleri arttırılmalı, en azından her gün 40-50 dakika yürüyüş yapılmalı.

Bir ay cinsel perhiz şart
By-pass sonrası hastalara seksi yasaklamadıklarını belirten Doktor Mehmet Murat Beyaz, "Ancak cinsel aktivite, ameliyattan 1 ay sonra başlayabilir" dedi ve şu önerilerde bulundu:
• Göğüs kemiğini zorlayıcı, göğsün üzerine yük bindirici hareketlerden kaçının.
• Kol kaslarını yorucu hareketlerde de bulunmayın. Bunun için yatar pozisyonda olmak en uygunu.
• Cinsel ilişkiden önce ağır yemek yemek yemeyin, alkol almayın. Yemekten sonra da en az 2 saat geçmeli...

Bu besinlerden uzak durun
• Sakatat (Karaciğer, beyin, böbrek, dil, dalak, yürek)
• Çok tatlı yiyecekler (Kaymak, krema, çikolata, pasta, kek, kuruyemişler)
• Hayvani ve katı yağlar (Tereyağı, margarin, kuyrukyağı)
• Yağda kızartılmış her türlü yiyecek (Et, sebze, hamurişi)
• Alkollü içecekler, meşrubat, sigara
• Salam, sosis, sucuk, pastırma gibi et türevleri
• Tuzlu yiyecekler (Turşu, salamura, konserve, bol salçalı ve baharatlı yiyecekler, tuz oranı yüksek zeytin, peynir)

ABD’de kalpte ilk beş
1- Methodist Sağlık Sistemleri (Houston)
2- Mayo Clinic (Scottsdale)
3- Cleveland Clinic (Cleveland)
4- Presbyterian Hospital (New York)
5- Johns Hopkins Sağlık Sistemleri (Baltimore)
(Kaynak: US Annuals Report)

BİTTİ





YAŞAM