Kaliteli insanın güzel ahlaklı, dürüst, anlayışlı olduğu, empati kurabildiği, hayatına ve çevresine pozitif katkı sağlayabildiği, yaşamının sorumluluğunu aldığı ve daha birçok olumlu özelliği taşıdığı bilinir. Ancak kalitesiz olanı tanımamız, fark etmemiz zor olabilir. Bu yazımda kalitesiz insanların ortak özelliklerinden bazılarına değineceğim.
Nezaketli davranışları gereksiz ve saflık olarak nitelendirmek
Karşısındaki kişinin erdemli hareketlerini, suskunluğunu saflık olarak değerlendirmek ya da kendisinden çekindiği için sustuğunu düşünmek, karşı tarafa baskın davrandığına inanmak kalitesizliğe doğru giden ilk davranıştır.
Karşı tarafın doğrularını ve düşüncelerini manipüle etmek
Diyelim ki karşınızdaki kişi, bizzat şahit olduğunuz ve net bir şekilde gördüğünüz bir konu hakkındaki sözlerinizi ve gördüğünüz tüm gerçeği çarpıtarak, yok sayarak sizi yanlış olduğunuza ikna etmeye çalışıyor. Hatta öyle ki bir süre sonra kendinizi sorgulamaya başlıyorsunuz. İşte bu da kaliteli bir diyalog içinde olmadığınızı, maruz kaldığınız davranışın kalitesiz olduğunu gösterir.
“Hayır” denildiğinde çirkinleşmek
Kendi menfaatini önde tutan, empati kurmakta güçlük çeken kişiler, kendilerine “hayır” denildiğinde kalitelerini, daha doğrusu kalitesizliklerini belli ederek çirkinleşebilirler. Bunların bir başka versiyonu da ayrılma anında gerçek yüzünü ortaya çıkaranlardır. Kişinin gerçek yüzü menfaat çatışması anında ortaya çıkar.
Konuşmalarda tüm alanı işgal etmek ve küfürlü konuşmak
Diyalog sırasında ses tonunu ayarlayamamak, dinlemeyi bilmemek; argo, müstehcen, hatta küfürlü konuşmaları rutin haline getirmek de kalitesiz davranışlar arasındadır. Böyle kişilerin karşı tarafı dinleyip anlamaktansa sıranın kendine gelmesini beklemesi ve kendini dilediği gibi aktarmayı düşünmesi olağandır.
Mahremiyete özen göstermemek
Aile hayatını, ilişki hayatını, özel anlarını ulu orta herkese anlatmak ve bunu normalleştirmek kalitesiz davranışlardandır. Kendi mahremiyetini anlatıp, bir de üzerine karşı tarafınkini de merak ederek kalabalıkta sorup karşısındakini de aynı seviyeye çekiyorsa kalitesiz davranış hali iki katına çıkmış demektir.
Yalandan “evet” demek
Çevresindeki her olay ve durum için “evet” diyerek tutamayacağı sözler vermek... Güvenilmez olarak tanınmayı normal saymak... Böyle durumlarda çok önemli bir nokta vardır. Tabii ki dışarıya bağlı yaşamamalıyız. “El âlem ne der” diyerek kararlar almak çok doğru değildir. Ancak yaşadığımız toplumun normları, kültürel değerleri ve insan ilişkilerimiz de önemlidir. Her şeyi yapmayı vaat edip hiçbir şey yapmamak, çevreyi ciddi şekilde yoran kalitesiz bir davranış örneğidir.
Derinliği olmayan sohbetler
Kendini geliştirdiği bir alan olmadığından ya da ilgi alanlarını derinleştiremediğinden odağı kendisinde değildir ve çevre hakkında konuşup durur. Kendi hayatında o kadar “yoktur” ki daima başkalarını eleştirir, akıl verir, dedikodu yapar. Elinden çevresindeki diğer insanların gündemleri alınınca konuşacak derin bir konu bulamaması kişinin kalitesizliğinin göstergesidir.
Yoğun negatif olmak ve daima şikâyet etmek
Hayat bu, her an pozitif olmak imkânsız. Bununla beraber daima pozitif olamasak bile illaki bardağın dolu olduğu zamanlar da vardır. Her an sadece dertli, kederli halde olmak, tüm çevreyi bu negatifle harmanlamak, her durumdan şikâyet etmek ve hiçbir şeyden memnun olmamak kalitesiz davranışlardan biridir. Üstelik bu durum, en yakınlarının bakış açılarını pozitife çevirmelerini de zorlaştırır, zamanla çevresinin enerjisini düşürür.
Kalitesiz davranışlar listemiz daha da uzayabilir. Burada dikkat edilmesi gereken asıl nokta kalitesiz davranışlara maruz kalmanın kişiyi yetersiz hissettirmesidir. Kişi, kendi içindeki doğru ile karşı tarafın davranışları arasında sıkışır. Bu sebeple hayatınızdaki kişilerin duygusal zekâları, empati yetenekleri ve size neler kattıkları önemlidir. Kıyafet alırken dahi kalitesine önem veriyorsak çevremizdeki insanlarda da belli standartlar aramalıyız.
Bütüne ve size kalitesini sorgulamak durumunda kalmayacağınız ilişkiler dilerim.
Sevgi KELEŞ
Kişisel Gelişim Dersleri Eğitmeni - Yazar
