Bugün bir Podcast dinledim. Avukat arkadaşım Kardelen Ateşçi’nin başlattığı hukuki sohbet içerikli bu serinin ilk konusu “HPV Aşısı Neden Ücretsiz Olmalı?” idi. Konu ilgimi çekti. Çünkü (özellikle kadınlarda rahim ağzı kanserini engellediği bilinen) HPV aşısının Türkiye’de ücretli olmasını aklım mantığım zaten almıyordu.
Ülkemizde HPV aşısını kolaylıkla yaptırabiliyorsunuz. Aşının ücretini ödüyorsunuz ve sonra ödeme belgeniz ile ancak yasal yollara başvurarak ödediğinizi iade alabiliyorsunuz. Ki bunda da net konuşamıyorum. Bu konuda davalar yeni yeni açılmaya başladı. Mahkemeler ödeme taleplerini kabul eder yönde kararlara son dönemlerde imza atmaya başladılar.
Dava açmadan önce tabii ki öncelikle kuruma başvuru yapılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’na yaptığımız başvurularda ödeme talebimiz tabii ki en başta reddediliyor. Gerekçe ise kurumca ödenebilecek ilaçlar ve aşıların bulunduğu liste içerisinde HPV aşısının olmaması. HPV aşısının sosyal sigortalarca karşılanmaması karşısında yasal yollara başvurmak gerekiyor. Durumun bu kadar çetrefilli olması oldukça üzücü… Üstelik kanser sebebiyle ölen insanların oranı bu kadar yüksekken… Oysa aşı ücretsiz olsa bu ölümlerin büyük ölçüde önüne geçebilecek…
Yasal yollara başvurabiliyoruz ve aşı ücretlerinin vatandaşa iadesi yönünde kararlar verilmeye başlandı demiştik. Mahkemeler bu kararlarında anayasal haklarımızdan yaşam hakkı ve sağlık hakkına değiniyor. Önüne geçilebilecek bir hastalığın aşılarının ücretli ve üstelik pahalı olması yaşam hakkına ve sağlık hakkına da tehdit oluşturuyor doğal olarak…
Konuyla ilgili olarak Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanı Dr. Arzu Doğru ile özellikle konuşmak istedim. Özellikle konuşmak istedim diyorum – çünkü bu aşı sadece kadınlar için değil erkekler için de gerekliymiş. Erkekler rahim ağzı kanserine sebep olan mikroorganizmaları taşıyıcı olabildiği gibi bazı ağız, yutak, anüs ve penis gibi kanser türlerine kendileri de yakalanabiliyormuş. Dr. Arzu Doğru konuyla ilgili olarak “HPV her iki cinsiyette de karşımıza çıkan bir sağlık sorunudur. Cinsel aktif kişilerin hayat boyu HPV ile karşılaşma riski en az %50’dir. Genç yaşlarda daha sık görülmekle birlikte her yaş grubunda karşılaşılabilir. Erkeklerde ağız, yutak, anüs ve penis kanserine neden olabilir. Aşı, hastalıktan korunmada önemli oranda etkilidir. Özellikle bazı hastalık gruplarında aşılamayı önermekteyiz. Aşılamayla etkin korunma için yüksek ve kalıcı antikorlara gereksinim vardır” diyor.
Görüldüğü üzere bu konu sadece kadınlarda sık rastlanan rahim ağzı kanseriyle değil; kadınlarda ve erkeklerde görülen birçok kanser türünü azaltmayla da ilgili… Bu sebeple aşılamanın etkin ve ücretsiz bir şekilde yapılmasının halk sağlığını yakından ilgilendirdiğini düşünüyorum. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bu temel sağlık erişiminde ücreti kaldırması artık şart oldu, öyle değil mi? Kanser olduktan sonra tedavi zor, pahalı, meşakkatli; aşı ücretini karşılamak bu kadar zor olmamalı. Evet sadece bu sebeplerle bile HPV aşısı ücretsiz olmalı…
Oğuz Kara
(kara@oguzkara.av.tr)
