Sevgili 8. Sınıf öğrencileri, heyecanla ve merakla beklediğiniz, LGS sınavı bu hafta Pazar günü gerçekleşiyor. Pandemi süreci içinde neredeyse 1,5 yıldır çok sevdiğiniz okul ve sınıf ortamınızdan uzak kalmanız, yaşanan belirsizlik süreci sizlerin sınav sürecinizi bazen zorlaştırmış ve bu süreçte kaygınızı da arttırmış olabilir. Zaten sınav bir kaygı yaratırken, pandemi sürecinde bu kaygıyı yönetmek bazılarınız içinde zorlaşmış olabilir. Bu yazı dizisinde LGS sınavı öncesinde sınav kaygınızı düzenleyebilmeniz için sizlere birkaç bakış açısı kazandırmak ve rehberlik etmek istemekteyim. Keyifli okumalar dilerim.
Kaygı: daha çok geleceğe yönelik konular hakkında, tehlike olarak algıladığımız şeyler sonucunda, hem bedensel, hemde ruhsal olarak problemlere yol açan bir duygudur. Tüm duygularımız gibi doğaldır ve faydalıdır. Çok yüksek olmayan, orta seviyedeki kaygı duygusu her zaman işlevseldir ve bizi bir şeyler yapmamız için bizi güdüler. Sınavımız varsa çalışmamız için bizi tetikler, daha dikkatli olmamız için bizi uyarır. Fakat kaygı düzeyimizin yükselmesi ve bizim kaygı seviyemizi dengelemede yaşadığımız sorun sonucunda yapmamız gereken şeyleri yapamayız, elimiz ayağımıza dolaşır, gösterebileceğimiz bir performansı gösteremeyeceğimize sebep olabilir. İşte burada kaygıyı kontrol altına almak önemli ki gösterebileceğimiz performansı engellemesin.
Sınav süreçleri; öğrencinin bilgi seviyemizin nerede olduğunu bize gösteren bir sonuçtur. Fakat bazı öğrenciler için sınav sadece bilgi seviyemizi ölçen bir durum olmaktan çok daha farklı anlam taşımaktadır ve bu yüzden sınav kaygısını daha yoğun yaşar ve kontrol etmekte oldukça zorlanır. Peki nedir bu sınav kaygısını daha çok arttıran ve sınav kaygısını düzenlemekte zorluk yaratan düşünceler?
1. Öncelikle pandemi döneminde bir çok belirsizliğe karşı bazen yapamamak, derslere karşı isteksizliğin olması, hatta bazen derslere devam etmekte zorluk yaşamak bir çok öğrencilerin yaşadığı bir problem olduğu için ‘’ ah keşke derse girseydim, kesin kötü alacağım’’ gibi düşüncelerin senin kaygını daha çok arttıracağını unutma!
2. Bu sınavda kesin başarısız olacağım. (Sınava girmeden, sınav sonucunu bilmemiz mümkün değildir.)
3. Sorular kesin zordur ve çalışmadığım yerden gelecektir (Sınava girmeden, sınav soruları hakkında kesin bilgi sahibi olamayız. Bunlar felaket senaryolarıdır ve bizim daha olumsuz hissetmemize neden olacaktır.)
4. Ya başarısız olursam, kesin rezil olurum. Herkes benimle dalga geçecek. (Sınavlar sadece bizim konular hakkındaki bilgi durumumuzu ölçen durumlardır. Karakterimizi, kişiliğimizi, sevilip sevilmememizle ilgili bir şeyi ölçmez.
5. Arkadaşlarıma, öğretmenlerime ne derim? (Sınav ve sınav sonucumuz sadece bizi ilgilendiren bir durumdur.)
6. Sınavda başarısız olursam, ailem, öğretmenlerim beni bir daha sevmeyecek. (Sevgi, herhangi bir sınavla ölçülecek veya bir sınav sonucunda sevilmekten vazgeçilecek bir durum değildir. İnsanlar bizi biz olduğumuz için sevmelidir.)
7. Her zaman kazanmalıyım. Hep başarılı olmalıyım. (Hayatta, her sınavda istediğimiz gibi performans gösteremeyebilir, bazen başarısızda olabiliriz. Her zaman başka seçenekler olabilir ve hiçbir şey hayatın sonu değildir.)
8. İstediğim liseye gidemezsem, geleceğim perişan olur. (İyi bir lise iyi bir üniversite kapısı olabileceği gibi yüzde yüz böyle olacak diye bir kaide yoktur. Lise hayatında daha doğru çalışarak istediğin üniversiteye gidebilirsin. Çalışabilir, sonradan da telafi edebilirsin.)
Tüm bu ve benzeri düşünceler; gerçekçi olmayan, aklımıza bir anda gelen ve genellikle olumsuz etkileyen düşüncelerdir. Bu düşünceler herkesi hemen etkisi alabilecek ve kaygıyı kat be kat arttıracak durumdadır ve dengelemek oldukça önemlidir çünkü sınava oldukça iyi hazırlanmış olabilirsiniz ancak bu düşünceleri düşünerek performansınızı engelleyebilirsiniz.
Sınav Stresi/ sınav Kaygısı konusunda hangi düşüncelerle kendimi sakinleştirebilirim?
1. Sınav beni endişelendirebilir, dozunda endişe benim için yararlıdır.
2. Pandemi dönemi herkes için oldukça zordu. Bu süreçte sınava hazırlanıp zorlanmam oldukça normal.
3. Mükemmeli değil, elimden gelenin en iyisini yapacağım.
4. Sınav için yeteri kadar, çalışabildiğim kadar çalıştım. Bunu sadece sınav ortamında uygulamak kaldı.
5. Henüz sınava girmedim. Olup olmayacağını bilmiyorum. Ya başarısız olursam diye düşünmek beni daha da olumsuz etkiliyor.
6. Sınavda gördüğüm ilk birkaç soru tüm sınavı belirlemez. İlk sorulara göre tüm sınavı değerlendirmem doğru olmayacaktır.
7. Yeni taktikler değil, kendimi en iyi hissettiğim ve her zaman yaptığım yöntemle soruları çözmeye çalışacağım.
8. Bu bir sınav. Sadece bir sınav. Benim sevilme durumumu veya karakterimi değerlendirmiyor.
9. Sınav benim tüm başarımı ölçmez. İstediğim başarıyı elde edememem benim başarısız biri olduğum anlamına gelmez. Sadece daha dikkatli, daha planlı çalışmam gerektiğini gösterir ve mutlaka iyi yaptığım farklı alanlarda vardır.
10. Hayatta tek bir yol, çıkmaz yol yok. Sınavda işler çok yolunda gitmese de bunun telafisi mutlaka var.
Sınav öncesi ve sınav günü; sakin sakin ama kendinizi rahatlatacak nefesler almaya çalışın. Hızlı nefes alış verişleri kalp ritminizi etkileyeceği için kaygınızı arttıracaktır.
Sınav gününde sabah çok zorlamadan birkaç kas hareketiyle bedeninizi açmaya ve rahatlamaya özen gösterin.
Sevgili aileler:
1. Çocuklarınıza farkında olmadan söylemiş olduğunuz ‘’biz sana güveniyoruz, sen başarırsın, sen çok zeki çocuksun, her zaman yaptın, bunu da yaparsın veya tabi ki başaracaksın başka yolu yok, sınavı kazanamazsan başına gelecekleri ben sana anlatayım, geleceğin yanar, sınavı kazanamazsan gözüme gözükme, bak komşu çocuğuna onda senin gibi imkanlarda yok, daha ne yapalım senin için, gibi cümleler çocukların yaşayacağı kaygıyı daha çok arttırdığı gibi üzerilerinde ki baskıyı da arttırmakta ve çocukların performansını etkilemektedir.
2. Çocukların başarılı olmasını tabiki istiyoruz ama bunu yapabilmesi için nelere ihtiyacı var onu bulmak lazım. Yanlışlarını mı bulamıyor, yeteri kadar mı çalışamıyor bunları fark etmek bir sonraki sınav için önemli oluyor.
3. Her zaman gelişebileceklerini, ikinci üçüncü seçeneklerin olabileceğini unutmayın.
4. Çocuğunuza düşünce, boşver, takma kafana demenin bir anlamı yoktur. Çocuklarla bu şekilde kurulan iletişim yerine, çocuğunuzu kaygılı şekilde gördüğünüzde çocuğunuzu dinleyin. Sırtını sıvazlayın, temas kurun. Sarılın.
5. ‘’Senin pandemi döneminde bir çok belirsizliğe, okula ve sınıfına okul ortamında devam etmeyişine rağmen ne kadar çalıştığını gözlemledik. Şimdi sadece bunu bu sınavda yapma zamanı. Elinden geleni yapıyor olman yeterli. Anne ve baban olarak seni her halinle seviyoruz ve seni hep destekleyeceğiz’’ gibi cümlelerin her zaman faydası çok daha yüksektir.
