Zamane babaları bir başka

Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Özge Zeybekoğlu, eskisi gibi "Baba para kazanır, başka bir şeye karışmaz" düşüncesinin artık geçerliliğini yitirdiğini belirterek, "Yeni baba doğuma giren, bebeklik dönemlerinde de çocuklarıyla ilgilenen, yalnızca oyun oynamakla yetinmeyen, çocuk bakımına daha aktif bir şekilde katılan ve erkek çocuklarıyla olduğu kadar kız çocuklarıyla da ilgilenen bir baba modelidir" dedi.

Yrd. Doç. Dr. Zeybekoğlu, sanayileşmeyle hız kazanan değişim sürecinin, teknoloji ve bilim alanlarındaki gelişmelerle sınırlı kalmayarak, toplumsal yapı ve kurumları da etkisi altına aldığını söyledi.

Geleneksel aile yapısının çekirdek aileye dönüşmesi, bireylerin rol ve sorumluluklarının değişmesi, kadının eğitim düzeyinin yükselmesi ve dolayısıyla çalışan kadın sayısının artmasına bağlı olarak erkeklerin ev işi ve çocuk bakımıyla ilgili sorumlulukları paylaşmaya başlaması gibi sosyo-kültürel yapıda yaşanan değişmelere bağlı olarak, babalık olgusuna yeni anlamlar atfedildiğini vurgulayan Zeybekoğlu, şöyle konuştu:

"Erkeğin egemenliği üzerine kurulu geleneksel aile yapısı, babanın her konuda tek söz sahibi olmasından uzaklaşarak, daha eşitlikçi bir ilişkiler ağına sahip olan günümüz toplumlarının modern aile yapısına dönüşmektedir. Ailelerde çocuğa ilişkin konularda, anne ve baba birlikte karar vermekte, çocuğa verilen önem ve değer artmaktadır. Yaşanan toplumsal değişmeler sonucunda aile yapısındaki değişmelere yönelik tartışmaların bir boyutu da, babalığa özgü tutum ve davranışlar üzerine odaklanmaktadır."

"Yeni baba, eşiyle doğuma giriyor, bebeğini biberonla besliyor"

Zeybekoğlu, toplumsal cinsiyet rolleri arasındaki keskin sınırların kalkması ve kadının toplum içindeki konumunun yükselmesinin anne ve baba rollerinin değişmesini sağladığını dile getirerek, babalık kavramının da bu değişmelerden etkilendiğini belirtti.

Toplumun değer yargıları, geleneksel cinsiyet rolleri ve dolayısıyla annelik ve babalık rollerine ilişkin tanımlamalar değiştikçe, iyi bir anne ya da baba olmanın ve bunun getirdiği gerekliliklerin anlamının da değiştiğini ifade eden Zeybekoğlu, şöyle devam etti:

"Yeni baba doğuma giren, bebeklik dönemlerinde de çocuklarıyla ilgilenen, yalnızca oyun oynamakla yetinmeyen, çocuk bakımına daha aktif bir şekilde katılan ve erkek çocuklarıyla olduğu kadar kız çocuklarıyla da ilgilenen bir baba modelidir. 30-40 yıl öncesinde babanın bebeğini biberonla beslemesini, altını temizlemesini düşünmek bile garip, sıra dışı karşılanırken bugün birçok baba çok doğal bir şekilde bunları yapmakta, yapmasa bile bu tarz davranışlar en azından geçmişe oranla daha az garip karşılanmaktadır."

Alan araştırması

Zeybekoğlu, Prof. Dr. Esma Durugönül'ün danışmanlığında hazırladığı "Günümüzde Erkeklerin Gözünden Babalık ve Aile" başlıklı doktora tez çalışması kapsamında, Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bünyesinde görev yapan 5 öğretim üyesi babayla derinlemesine görüşme ve öğrenim gören 280 erkek öğrenciyle de anket çalışması gerçekleştirdiğini belirtti.

Anket sonuçlarında, geleceğin baba adayları olan erkek öğrencilerin aile kurumuna son derece önem verdiklerinin görüldüğünü aktaran Zeybekoğlu, baba adaylarının babalığa ilişkin tutum ve davranışlarının oluşması ve gelişmesi sürecinde annelerinin ve babalarının eğitim düzeylerinin etkili olduğunun saptandığını ifade etti.

Evin gizli reisi anne

Zeybekoğlu, "Anne aile içinde gizli reistir" ifadesinde yüzde 79,3 oranında "Katılıyorum", "Baba çocuklarına harçlık vermek suretiyle görevini yerine getirmiş olur" ifadesinde yüzde 78,2 oranında "Katılmıyorum" seçeneğinin işaretlendiğini aktaran Zeybekoğlu, şunları kaydetti:

"Eskisi gibi 'Baba para kazanır, başka bir şeye karışmaz' düşüncesi artık geçerliliğini yitiriyor. Hatta geleceğin baba adayı olan erkek öğrenciler, babalığı büyük oranda sorumlulukla bağdaştırıyorlar. 'Baba olmak her şeyden önce sorumluluk duygusuna sahip olmayı gerektirir' ifadesine yüzde 92,5 oranında 'Katılıyorum', 'Ailenin geçiminden sadece baba sorumlu değildir' ifadesine ise yüzde 87,5 oranında 'Katılıyorum' diyorlar. Artık, erkekler evlenecekleri kadınların çalışmasını istiyor ve bekliyorlar. Tek başına evin geçimini sağlamanın ve arzu ettikleri yaşam standartlarına ulaşmanın zor olduğunu belirtiyorlar."