Yüce Divan'da altı ay sınırı

Ak Parti’nin anayasa değişiklik teklifi ile, “vatana ihanet” dışındaki suçlardan da yargılanabilmesinin yolu açılan Cumhurbaşkanı için Yüce Divan’da, “jet” yargılama öngörüldü. Teklife göre Yüce Divan, Cumhurbaşkanı’nın yanı sıra, yardımcıları ve bakanları hakkındaki yargılamasını en çok 6 ayda tamamlamak zorunda olacak.

Cumhurbaşkanı hakkında suç işlediği iddiasıyla 301 milletvekilinin imzasıyla soruşturma önergesi verilebilecek, 360 milletvekilinin oyu ile soruşturma komisyonu kurulabilecek ve 400 milletvekilinin oyu ile Yüce Divan’a sevki mümkün olacak. Hakkında soruşturma açılan Cumhurbaşkanı görevine devam edebilecek ancak seçim kararı alamayacak. Cumhurbaşkanı seçilmesine engel bir suçtan hüküm giymesi durumunda görevi sona erecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar da görevleriyle ilgili suçlardan Yüce Divan’da yargılanacak.

Teklifle, Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve Bakanlar için “jet” hızıyla bir Yüce Divan yargılaması öngörüldü. Buna göre Yüce Divan yargılaması 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede tamamlanmazsa bir defaya mahsus olmak üzere 3 aylık ek süre verilecek. Bu sürenin sonunda da yargılama kesin olarak tamamlanacak.

Bakanlar yemin etmeyecek

3 Kasım 2019 itibarıyla tam anlamıyla yürürlüğe girecek yeni sistemde Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanı tarafından atanıp, görevden alınacak. Sorumlulukları da Cumhurbaşkanı’na karşı olacak. Cumhurbaşkanı dilediği sayıda Cumhurbaşkanı Yardımcısı atayabileceği gibi, bakanlarını parlamento üyeleri arasından ya da parlamento dışından seçebilecek. Teklifte, Cumhurbaşkanı’nın katılmadığı hallerde Milli Güvenlik Kurulu’na başkanlık da etmeleri öngörülen Cumhurbaşkanı yardımcıları ile dışarıdan atanacak bakanlar için herhangi bir “yemin” hükmüne yer verilmemesi dikkati çekti. Bakan ve cumhurbaşkanlarının yemin edip etmeyecekleri, edeceklerde nerede edecekleri de daha sonra bunlarla ilgili yayımlanması beklenen Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile netleşecek.

Erken seçim yolu açık ama...

Teklifte Cumhurbaşkanlığı ve TBMM 27. dönem milletvekili genel seçiminin 3 Kasım 2019 tarihinde birlikte yapılması öngörülürken, Cumhurbaşkanı seçiminin de yeni belirlenecek tarihte yapılması şartıyla Meclis’in erken seçim kararı alabilmesine imkan tanındı.

Ak Partili kurmaylar, teklifte erken seçim yolunun açık tutulmasının gerekçesini şöyle açıkladılar: “Biz her fırsatta erken seçim düşünmediğimizi vurguluyoruz. Bu anayasa teklifi kabul edilse de edilmese de seçim zamanında diyoruz. Nitekim bu çerçevede de Anayasa teklifimizde 3 Kasım 2019’u seçim tarihi olarak belirledik. Ama o tarihten önce ola ki seçimi zaruri hale getirecek gelişmeler yaşandı. Ne yapacağız? Anayasa’da seçim tarihi yazdığı için, Meclis kararı ile bunun değiştirilmesi de mümkün olmaz, anayasa değişikliği gerekir. İşte bu nedenle, şu anda düşünülmediği, arzu edilmediği halde tüm olasıkları düşünerek, Meclis’in bir anayasa değişikliği yapmadan da erken seçim kararı alabilmesi imkanı olsun diye, aynı tarihte Cumhurbaşkanlığı seçimi de yapılacak şekilde teklife bu hükmü koyduk.”