Sporcu sakatlanmalarında PRP tedavisi

PembeNar Özel

Platelet Zengin Plazma (PRP) tedavisi, bir tür hücre tedavisi olup diş implantlarıyla kazandığı ünü estetik tıp ve ortopedi alanlarında yaygınlaşarak artırdı. Düşük maliyetli, alerji riski taşımayan ve yok denecek kadar az yan etkisi ile bilinen bu tedavi, günümüzde yardımcı tıp metodu olarak önemli bir yere sahip oldu. Özellikle kronik tendon yaralanmaları ve burkulan dizleri tedavi etmek için sporcular arasında da popüler hale geldi.

PRP'nin ortaya çıkmasından önce, bu gibi sağlık sorunları ancak fizik tedavi, ilaç ve daha ciddi vakalarda ameliyat gerektiriyordu. Tenis yıldızı Rafael Nadal, golfçü Tiger Woods gibi dünyaca ünlü sporcuların PRP’den destekleyici bir tedavi metodu olarak yararlanmaları yöntemin popülaritesini artırdı. Bazı sporcular, PRP'nin geleneksel ilaç ve tedavi yöntemlerine kıyasla oyunlarına daha hızlı geri dönmelerine yardımcı olduğunu bile iddia ediyor.

Peki, PRP nasıl çalışıyor?

Kan plazması, üç mikroskobik katı haldeki bileşenden oluşur: Beyaz kan hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve trombositler. Kırmızı kan hücrelerinin vücudumuza oksijen verdiği bilinir, beyaz kan hücreleri bağışıklık sistemimizin önemli bir parçasıdır ve trombositler kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur. Trombositler ayrıca yaraların iyileşmesi için gerekli bir bileşen olan büyüme faktörü adı verilen protein maddelerini de içerir. Büyüme faktörleri, aynı zamanda canlı hücrelerin büyümesini teşvik etmekten de sorumludur. PRP bileşimi, kanda normalde bulunandan 5 ila 10 kat daha fazla trombosit içeren kan plazmasıdır. PRP bileşimini hazırlamak için, olası yan etki şansını sınırlayarak hastadan önce kan alınır. Trombositler daha sonra konsantrasyonları artırılarak bir santrifüj yardımıyla kanın diğer bileşenlerinden ayrılır. Daha sonra plazma ile karıştırılır ve doğrudan hastanın yarasına veya uygulama bölgesine enjekte edilir.

PRP’nin diz artritine etkisi konusunda pek çok bilimsel çalışma var

Trombosit Zengin Plazma Tedavisi, osteoartrit dahil olmak üzere birçok sağlık sorununa yönelik destekleyici bir tedavi olarak karşımıza çıkıyor. Diz artritleri, bireylerde gözlenen en kronik osteoartrit hastalığı türüdür. Yaygın olarak aşınma ve yıpranma artriti olarak bilinen bu hastalık, eklemler arasında bir sıkışma etkisi gösteren kıkırdak parçalandığında, bölgede şişmeye, ağrıya ve sertliğe neden olur.

Diz artriti olan hastalarda, Platelet Zengin Plazma tedavisi, etkili bir destekleyici tedavi yöntemi olarak kabul görüyor. Nitekim, Platelet Zengin Plazma terapisinin osteoartrit ve kıkırdak hasarı tedavileri için kullanımı ile ilgili araştırmalar 2000'den beri sürüyor.

Örneğin uluslararası tıp dergisi Arthroscopy, 2015 yılında, PRP enjeksiyonlarının diz artritinden muzdarip hastalar için plasebo veya hyaluronik asit tedavisine kıyasla daha üstün semptomatik rahatlama sunduğunu iddia eden bir makale yayımladı. Bu makalede, osteoartrit tedavisi için PRP tedavisi alanında yapılan önceki araştırma sonuçları doğrulandı.

Son olarak Kasım 2017 tarihli Amerikan Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi’nde, PRP tedavisinin diz eklemlerinde ve diz osteoartritinde kas kuvveti azalması üzerindeki faydalarını belirten bilimsel bir rapor yayımladı. Çalışma, normal plasebo tedavisine kıyasla PRP tedavisinin, diz osteoartritinden muzdarip olan hastaların yaşadığı sertliği, ağrıyı ve sakatlığı önemli ölçüde iyileştirdiğini gösteriyordu.

Yine Kasım 2017’de Uluslararası Romatizmal Hastalıklar Dergisi’nde diz artritinde Platelet Zengin Plazma tedavisinin etkinliği hakkındaki en son bulguların kapsamlı bir özeti yayımladı. Buna göre, araştırmacılar PRP'nin herhangi bir ters sağlık riski göstermeden diz artritinin tedavisinde etkili olduğunu belirtiyor.

Sonuç olarak, Platelet Zengin Plazma tedavisinin çeşitli derecelerde diz artritinin tedavisinde etkili olduğunu gösteren birçok bilimsel kanıt ortaya konmuş durumda. Elbette bu çalışmalar ve kanıtlar, tamamlayıcı tedavi yöntemlerini denemek isteyen hastalar arasında PRP’nin popüler olmasını sağlayan önemli bir etken. Bununla birlikte, bir kişinin Platelet Zengin Plazma tedavisi (PRP) tedavisine girmeye karar vermesinden önce elbette bunun için doktorundan onay alması gerekiyor…