Suriye’de gözler güneye çevrildi

Uzun süredir ülkenin güneyinde muhaliflerin kontrolündeki bölgeleri geri almak için askeri yığınak yapan Şam rejimine bağlı güçler, büyük çapta bir saldırı başlattı. Rejim, ülkenin güneyindeki Dera’ya 750 kara ve hava saldırısı düzenledi. Saldırılarda 6 sivilin öldüğü, en az 7 sivilin de yaralandığı ifade ediliyor. Bölgedeki muhaliflere ve terör örgütü El Kaide bağlantılı Hayat Tahrir el-Şam’a yönelik saldırıların önümüzdeki günlerde de devam etmesi bekleniyor. Ancak bölgenin oldukça hassas bir yapıda olması endişeleri artırıyor.

Risk büyük

Uluslararası Kriz Grubu (International Crisis Group) araştırma merkezi tarafından hazırlanan raporda, güneye gerçekleştirilen operasyonun risklerine değinildi. Rejimin güneye saldırmasının yeni sivil ölümleri ve Ürdün sınırının istikrarsızlaşması gibi riskler doğurabileceğine dikkat çekilen raporda, en büyük tehlikenin, İsrail ile rejimi destekleyen İran arasında geniş çaplı çatışmalara yol açma ihtimali olduğu belirtildi.

Raporda, Suriye ordusunun geri almak için uğraştığı güney bölgesinin İsrail ile Ürdün sınırı yakınında bulunduğu anımsatılarak, rejimin askeri hamlesinin İran ile İsrail arasında kanlı bir çatışmaya dönüşebileceği uyarısı yapıldı. Grubun raporunda, İsrail’in son dönemde sınır bölgelerinde İran güçlerinin konuşlanmasından rahatsız olduğu ve buna karşılık bir dizi saldırı düzenlediği kaydedildi. İsrail’in İran güçlerini saf dışı etmeyi planladığı savunulan raporda, Golan Tepeleri yakınında yer alan İran destekli grupların İsrail’in ilk hedefi olduğuna dikkat çekildi.

Diplomasi tavsiyesi

Raporda, bölgede dahli olan aktörlerin 2015’teki çabasıyla sükunet sağlandığı hatırlatılırken, çatışmaların önlenmesi için aynı ülkelerin müzakere masasına oturması gerektiği ifade edildi. Uluslararası Kriz Grubunun raporunda, 2017’de ABD-Rusya-Ürdün’ün ilan ettiği ancak ucu açık kalan çatışmasızlık durumunun söz konusu aktörlerin desteğiyle sürdürülebilir hale gelebileceği değerlendirmesinde bulunuldu.

Saldırıların sürdüğü Dera, Astana süreci garantörleri Türkiye, İran ve Rusya’nın Mayıs 2017’de oluşturduğu dört gerginliği azaltma bölgesinden biriydi. Rusya ve ABD, iki ay sonra Dera’yı bu kapsamdan çıkararak, ayrı bir güvenli bölge ilan etmişti. Ardından ABD, bölgede desteklediği muhaliflere yardımlarını kesmişti. ABD’nin tüm uyarılarına rağmen, rejim ülkenin orta kesimindeki kazanımlarından sonra, güneyi de ele geçirmek için Dera’ya önceki gün operasyon başlatmıştı. Suriye’nin güneyi, 2015’ten bu yana bölgedeki muhalif grupları destekleyen ABD, rejimin garantörü Rusya ve Suriye’ye sınırdaş Ürdün arasındaki anlaşma ile ülkedeki en sessiz cepheydi.

Rusya’dan Han Şeyhun açıklaması

Rus Silahlı Kuvvetleri Kimyasal, Biyolojik ve Radyasyonel Koruma Birliği Komutanı Orgeneral İgor Kirillov, El Kaide ile bağlantılı Beyaz Miğferler grubunun, 4 Nisan 2017’de Suriye’nin Han Şeyhun bölgesinde Şam tarafından kimyasal silah kullanıldığı provokasyonunu gerçekleştirmek için hafif bomba kullandığını öne sürdü. Sputnik’e göre, Kirillov, Han Şeyhun’da saldırının gerçekleştiği iddia edilen yerde oluşan çukura yönelik analizlerin, Beyaz Miğferler tarafından provokasyon gerçekleştirildiğini ortaya koyduğunu söyledi. Kirillov, “El Latamina ve Han Şeyhun’daki numune örnekleri hemen hemen aynı. Bu, Beyaz Miğferler’in, numunelerin tahrifi için belli bir kimyasal karışım ve düşük tesirli bomba kullandığını gösteriyor” dedi.