Türkiye ile Rusya İdlib’e çözüm arıyor

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Esad rejiminin İdlib’e yönelik saldırılarının durdurulması ve bölgede terörle mücadelenin nasıl yapılacağı konusunu Rusya ile görüştüklerini belirterek, “Terörist var diye tüm İdlib’i bombalamak, hastaneleri, okulları bombalamak, sivilleri bombalamak, öldürmek bir katliam olur ve ciddi bir kriz yaratır” dedi.

Çavuşoğlu, dün 10. Büyükelçiler Konferansı çerçevesinde Ankara’ya gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la ortak basın toplantısı düzenledi. Çavuşoğlu, Türk Akımı, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali gibi projeleri hayata geçirmek için çalışmaların sürdüğünü belirterek, Türk vatandaşlarının Rusya’yı ziyaretlerinde vize sorunu yaşamamaları konusunda da çalıştıklarını kaydetti.

‘Katliam olur’

İdlib’e çözüm bulunması amacıyla yoğun çalışmalar yürütüldüğünü belirten Çavuşoğlu, iki ülke liderlerinin de bu konuda telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğini aktardı, “Askerlerimiz, istihbaratımız ve tüm ilgili kurumlarımız da kendi arasındaki çalışmaları sürdürüyor. Bu işbirliği içinde İdlib sorununa da bir çözüm bulacağımızı umut ediyorum” dedi. İdlib’te 3 milyondan fazla sivilin yaşadığının söylendiğini belirten Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“Ama İdlib bölgesinde bazı terör grupları da var. Bunlar Halep’ten, Doğu Guta’dan ve Humus’tan geldi. Özellikle daha önce kuşatılmış bölgelerden açılan koridorlar sonrasında silahlarıyla beraber geldiler. Bu terörist gruplar sadece başkalarına veya İdlib bölgesinin dışına değil ama özellikle İdlib içindeki sivillere ve muhalif gruplara da tehdit oluşturuyor. Dolayısıyla yapılacak iş basit. Biz sonuç alıcı bir stratejiyle Rusya ile beraber, diğer ortaklarımızla beraber, istihbaratlarımız, askeri güçlerimiz bu teröristleri tespit edip onları etkisiz hale getirmemiz lazım. Yani terörist var diye tüm İdlib’i bombalamak, hastaneleri, okulları bombalamak, sivilleri bombalamak, öldürmek bir katliam olur ve ciddi bir kriz yaratır.”

Prensipte karşı

Bakan Çavuşoğlu, ABD’nin yaptırım politikasına ilişkin soruya da, Türkiye’nin ABD’nin veya herhangi bir ülkenin yaptırımlarına prensip olarak karşı olduğunu söyledi.

BM yaptırım kararlarına herkesin uyduğunu ve bunun bağlayıcı olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, “Biz AB’nin de Rusya’ya yönelik yaptırımlarına hiçbir zaman katılmadığımız gibi karşı olduğumuzu da net bir şekilde söyledik. İran’a yönelik yaptırımlara da katılmayacağımızı söyledik” dedi. Bir ülkenin tek başına karar alıp bu kararını diğer ülkelere empoze etmeye çalışmasının kabul edilemez olduğunu belirten Çavuşoğlu, “Artık böyle bir dünya yok bunu kabullenmeleri gerekiyor” diye konuştu.

ABD’nin tutumunun, “kelebek etkisi” yaratmaya başladığını belirten Çavuşoğlu, ABD’nin parasını ve gücünü sadece Türkiye’ye değil, Avrupa’nın özellikle önemli ülkelerine de saldırmak için kullanmaya başladığını söyledi.

ABD’nin bir an önce bu hatalı politikalarından vazgeçmesi gerektiğini de dile getiren Çavuşoğlu, “Avrupa’daki tepki ve endişenin iki boyutu var: Birincisi istikrarlı ve ekonomisi güçlü bir Türkiye Avrupa için ve tüm komşuları için önemlidir. İkincisi, bugün Türkiye, yarın herhangi bir AB ya da Avrupa ülkesi olabilir. Zaten NATO Zirvesinde de bunu tüm liderler gördü” değerlendirmesinde bulundu.

‘Bağımsız politika izliyoruz’

Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısında konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, Türkiye ile Rusya’nın bağımsız dış politika izleyen iki ülke olduğunu vurguladı. Lavrov, iki ülkenin ulusal parayla ticaret yapmayı hedeflediklerini belirterek, “ABD’nin yaptığı son derece kaba, doları bu şekilde kaba istismar etmeleri doların nüfuzunun eninde sonunda azalmasına yol açacak. Bir çok ülke dolardan vazgeçmeye başlayacak. Bir şekilde daha güvenilir ortaklara yönelecek” dedi.

Lavrov, ABD’nin Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlara değinirken, “Ortaklarımızın Rusya’ya karşı uygulanan yatırımlara katılmamasını olumlu değerlendiriyoruz” dedi. Küresel meselelerin ortaklaşa çözüme bağlanması gerektiğinin önemine işaret eden Lavrov, Türkiye ve Rusya’nın, Suriye dahil sorunların çözümünde daima bu yolu tercih ettiğini dile getirdi. Lavrov, Suriye’de Esed rejiminin, İdlib’e operasyon düzenleyeceğine yönelik haberler konusunda ise, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nin diğer tüm bölgeler gibi belli şartlarla oluşturulduğuna dikkati çekti. Bu şartlardan birinin ateşkes rejiminin teröristleri kapsamaması olduğunun altını çizen Lavrov, “Terörist olarak kalmak istemeyen silahlı gruplar, teröristlerden kendilerini ayırmalı” dedi. Türkiye’nin de bölgede gözetim noktaları kurduğunu ve bunlarla durumun biraz yatışmaya başladığını söyleyen Lavrov, şunları kaydetti:

Rejimin hakkı

“Özellikle Nusra Cephesi tarafından Suriye ordusu çeşitli saldırılara maruz kalıyor. İnsansız hava araçları ve Rus Hımeymim hava üssü de bunlara maruz kalıyor. Bu tarz birçok harekete başvuruyorlar. Tabii ki Suriye ordusu bu tarz hareketlere karşı mücadele etme hakkına sahiptir. Suriye ordusu kendi toprağındadır. Teröristlere karşı 2254 sayılı Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararına uygun olarak bunu yapıyor. Bizim de Suriye ordusuna bu hareketleri noktasında destek sağlama hakkımız var.”

Lavrov, ABD’nin Rusya, Türkiye ve İran’a yönelik yaptırımlarına karşı ülkesinin alacağı pozisyonun sorulması üzerine, yaptırım uygulanan ülkelerin Astana sürecinin katılımcı ülkeleri olduğuna dikkati çekti. Lavrov, “(Batı ve ABD) Astana sürecinin somut neticeler elde etmesini engellemek istiyorlar. Barışçıl olmayan bir format diye dünyaya telkin etmeye çalışıyorlar” diye konuştu. Söz konusu ülkelerin daha önce de bu yönteme başvurduğunu hatırlatan Lavrov, Türkiye, Rusya ve İran’ın Suriye krizinde somut meseleleri çözme konusunda irade gösterdiğine işaret etti. Lavrov, ABD’nin yaptırım uygulama siyasetini gayrimeşru olduğunu belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

“ABD genelde her şeyde öncü olmak istiyor. Parayı verip dünya meselelerinde düdüğü çaldırmaya çalışıyor. Uluslararası piyasalarda adil rekabet değil, tek taraflı korumacı yaptırım ve tedbirler uyguluyor. Adil olmayan bir rekabete başvuruyor ve böylelikle kendi iş adamlarına uygun zemin hazırlamak için kendi müttefiklerini cezalandırıyor. ABD’nin yaptırımları uluslararası ticaretin tüm ilkelerine aykırıdır. Bu, BM’nin ilke ve kararlarına da aykırıdır. Bu ilke ve kararlara göre, tek taraflı ekonomik yaptırımlar gayrimeşrudur. Bu gayrimeşru engelleri nasıl ortadan kaldırabileceğimize gelince, milli paralarla ticaret birkaç senedir önümüzdeki hedeflerimizden biri.”

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu hedeflerden bahsettiğini belirten Lavrov, “Doları böyle kaba bir şekilde istismar etmeleri, doların nüfuzunun eninde sonunda azalmasına yol açacak. Bir çok ülke dolardan vazgeçmeye başlayacak. Bir şekilde daha güvenilir ortaklara yönelecek” dedi.