Türkiye'nin batı kapısı: Edirne

Edirne, İstanbul'un fethinden önce Osmanlı'ya başkentlik bir kent. Hatta İstanbul'un fethinin başlangıç noktası. Günümüzde Türkiye'nin batıya açılan kapısı konumundaki Edirne, tarih boyunca stratejik bir öneme sahipti. Peki Edirne hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir?

Edirne nerede? Edirne kentine nasıl gidilir?
Edirne, Yunanistan'a 7, Bulgaristan'a 17 kilometre uzaklıkta bir kenttir. Ortalama yüksekliğin 41 metre olduğu Edirne çoğunlukla düzlükte kurulmuş bir şehirdir. 2016 verilerine göre Edirne'nin nüfusu 173.000'dir. Marmara bölgesinin batı ucunda yer alan Edirne, Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısıdır. İpsala, Kapıkule, Aziziye ve Hamzabeyli sınır kapıları Edirne il sınırları içinde yer almaktadır.

Edirne ile İstanbul arasındaki uzaklık 239 kilometredir. TEM kullanılarak yaklaşık üç saatlik bir yolculuk ile İstanbul'dan Edirne'ye ulaşmak mümkün.

Edirne hakkında bilinmesi gerekenler...
Edirne, Tunca, Arda ve Meriç nehirlerinin sınırları içinden geçtiği bir kenttir. Türkiye'nin kuzeybatısında bulunan kentin Saros Körfezi ile Ege Denizi'ne kıyısı vardır. Marmara bölgesinde bulunan Edirne'de karasal iklim hakimdir. Yazları sıcak, kışları da bir o kadar soğuktur. Engebeli bir coğrafyaya sahip olmayan Edirne özellikle Balkanlardan gelen soğuk hava dalgalarının etkisinde kalmaktadır. Yunanistan ve Bulgaristan ile sınırı bulunan Edirne, Selimiye Camii gibi simge yapılara sahiptir.

Kırklareli, Tekirdağ ve Çanakkale ile komşu olan Edirne 41 metrelik bir rakıma sahiptir. Tarımsal faaliyetler açısından ayçiçeği yetiştiriciliği kentte önemli bir yere sahiptir.

Edirne tarihi hakkında bilgiler...
Romalılar döneminde İmparator Hadrianus'un bölgeyi ele geçirmesinden sonra adı Hadrianopolis olan Edirne, milattan önce 14. yüzyıldan itibaren çeşitli kabilelerin yerleştiği bir yer oldu. Romalılar döneminde Hun, Peçenek, Kuman ve Bulgar akınlarına uğrayan Edirne, sonrasında Bizans İmparatorluğu'na bağlı bir kent oldu.

1361 yılında Osmanlılar tarafından fethedilen Edirne, devletin başkenti haline gelir. 2. Murat ve sonrasında da oğlu 2. Mehmet iktidarının ilk yıllarında Edirne Sarayı'nda yaşadı. Osmanlı'nın batı seferleri için bir üs olma özelliğini taşıyan Edirne aynı zamanda İstanbul'un fethi hareketinin de başladığı kent olma özelliğini taşıyor.

İstanbul'un fethinden sonra başkent olma özelliğini kaybeden Edirne, yine de önemini yitirmedi. Osmanlı hanedanına mensup pek çok kişi Edirne'de yaşamaya devam etti. Osmanlı için önemli bir kent olan Edirne, aynı zamanda Mimar Sinan'ın ustalık eseri olarak nitelendirdiği Selimiye Camii'ne de ev sahipliği yapmaktadır.

93 Harbi ve Balkan Savaşları sırasında büyük zararlar gören Edirne, kısa bir süre Bulgar işgali altında kaldı. Günümüzde Türkiye'nin karayolu ile batıya açılan kapısı olan Edirne'de beş adet sınır kapısı bulunmaktadır. Bunların içinde en önemlisi de Kapıkule'dir.

Selimiye Camii
Padişah 2. Selim döneminde Mimar Sinan'a yaptırılan Selimiye Camii, sadece Edirne'nin değil, dünyanın en ünlü camilerinden biridir. 1575 yılında ibadete açılan Selimiye Camii, kentin tam merkezinde yer almaktadır. UNESCO'nun Dünya Mirası listesinde yer alan Selimiye Camii, Mimar Sinan'ın ustalık eseri olarak nitelendirdiği bir yapıdır.

Edirne kentinde görülmesi gereken yerler...
Edirne'de özellikle Osmanlı döneminden kalma çok sayıda tarihi yapı hala ayaktadır. Selimiye Camii'nin yanı sıra Üç Şerefeli Camii, 2. Beyazıt Külliyesi, Edirne Kapalıçarşısı, Bedesten, Adalet Kasrı Kulesi ve Eski Saray kentte Osmanlı döneminde inşa edilmiş önemli yapılardır.

Sınır kenti olması nedeniyle Edirne'ye Yunanistan ve Bulgaristan'da da çok sayıda turist günübirlik ziyaret için gelmektedir. Hareketli bir çarşısı bulunan Edirne, Ali Paşa Çarşısı ve Kapalıçarşı günümüzde de faaldir.

Birkaç yıl önce geçirdiği kapsamlı bir tadilat sonrası yeniden ibadete açılan Büyük Edirne Sinagogu, Avrupa'nın en büyük sinagoglarından biri olma özelliği taşımaktadır. İlk olarak 1909 yılında açılan Büyük Edirne Sinagogu, Viyana'daki bir sinagogdan esinlenilerek inşa edildi.

Kırkpınar Güreşleri
Edirne ile özdeşleşmiş etkinliklerin başında gelen Kırkpınar Güreşleri, Osmanlı'nın ilk dönemlerinden bu yana düzenlenmektedir. İnanışa göre Orhan Gazi döneminde Rumeli'ye geçen Osmanlılar 1346 yılında bölgeye yerleşmeye başlayınca aralarında güreşmeye başlar. 40 cengaverin aralarında güreşmesi daha sonra bölgenin de bu isimle anılmasına yol açar. O dönemden bugüne geleneksellemiş bir şekilde düzenlenen Kırkpınar Güreşleri'nde verilen Başpehlivanlık oldukça prestijli bir unvandır.

Tarihi Edirne Tren İstasyonu kentte görülmesi gereken bir diğer önemli yapıdır. Karaağaç semtinde bulunan tarihi istasyonun içinde Lozan Anıtı ve Müzesi de bulunmaktadır. İstanbul'dan Paris'e uzanan Doğu Ekspresi üzerindeki duraklardan biri olan Edirne istasyonu, 1890 yılında açılmıştı.

Hazırlayan: İhsan Dindar