Mimari: Zonguldak Mağaraları Ziyaretçi Merkezi

Mimari ve İç Mimari Tasarım

 Yalın Mimarlık

 İşveren

 Zonguldak Valiliği

Ana Yüklenici

 Yıldırım Yapı

Proje Yeri

Ceyhan, Adana

Tamamlanma Tarihi

2021

Toplam İnşaat Alanı

700 m²

Fotoğraflar

Egemen Karakaya, Murat Germen

Zonguldak, keşfedilen mağara sayısı ve bu mağaraların oluşum evrelerinde meydana gelmiş olan mağara içi karakterleriyle geniş bir yelpazeye sahip bir coğrafya. Kentin her alanına yayılmış olan mağaralar ağı, yerli-yabancı turistler, araştırmacılar ve mağara sporcuları için çeşitlilik içeren bir gezi ağını mümkün kılıyor. Zonguldak Mağaraları Ziyaretçi Merkezi (ZMZM) bu önemli potansiyeli erişilebilir ve görünür hale getirmeyi amaçlıyor.

Gökgöl Mağarası, Zonguldak’ın 5 km güneydoğusunda, Erçek Deresi’nin doğu yamacında bulunuyor. Gökgöl mağarası içinde yer alan çeşitli renk, doku ve büyüklükte sarkıt, dikit, sütun, bayrak ve perde oluşumları ile Zonguldak ve Türkiye’nin ziyaret edilebilen önemli mağaralarından biri. Güneyinden geçen, Zonguldak-Ankara karayolunun yapımıyla daha ulaşılabilir hale gelen Gökgöl Mağarası, karşılaştığı veya ilerleyen zamanlarda karşılaşabileceği yoğun ilgi potansiyeliyle, ziyaretçilerine daha gelişmiş bir deneyim yaşatmayı hedefliyor.

İnşa edilmesi planlanan ZMZM yapısıyla birlikte Zonguldak coğrafyasında keşfedilmeyi bekleyen diğer mağaralar için gelişmiş bir anlatı, bilgilendirme ve yönlendirme yapılması amaçlanıyor. Yalın Mimarlık, Zonguldak Mağaraları Ziyaretçi Merkezi ile tasarım sürecinin ilk aşamalarından itibaren, konumlandığı Gökgöl Mağarası’nın önü ve yakın çevresiyle mümkün olabildiğince doğrudan ve tek defalık yere özgü bir ilişki kurmayı ve milyonlarca yıllık doğal oluşum süreçleri sonunda günümüzdeki halini almış olan doğa parçasının şaşırtıcı varlığı ile yarışmadan var olabilecek tutarlı bir mimarlık dili kurgulamayı hedeflemiş.

Yalın Mimarlık’a göre bu tasarım fikri bir çeşit kamuflaj, gizlenme yapısı kurmak gibi okunabiliyor; ancak gizlenerek mağaranın ağzına, önüne sıkışarak oturan bu yapı aslında kendi varlığını bütünüyle gizleme yolunu da seçmiyor. Bu tavrı, daha çok varlığını belli ederek dağın ve mağaranın yamaçlarına doğru usulca ilişmek olarak tarif eden Yalın Mimarlık, kendi üst yüzeyi dağın eteklerinden kopup gelmiş bir çeşit peyzaj gibi okunan, iç yönlenmesini dağın kayalıklarına doğru kıstırılmış bir avluya-kesiğe doğru çeviren daha ketum bir tavır olduğunu vurguluyor.

Öte yandan mağaranın içinden devam ederek süren yaya hareket hattının dağın eteklerine bağlanarak ZMZM içinden dış mekana aktarıldığı bir süreklilik tasarımı olarak da okunabiliyor. Yapı, içerisinde barındırdığı mekanlarıyla, bu mekanların içeriğini oluşturan anlatılarıyla, ziyaretçilerini üç milyon yaşında bir mağarayla doğrudan temas edeceği fikrine duygusal olarak hazırlayabilecek mekansal altyapıyı hazırlıyor.