Yatırımın en parlak yıldızı

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile birlikte İzmir Aliağa’da Türkiye’nin en büyük yatırımlarından biri olan STAR Rafineri’yi açtı.

Erdoğan, “Dünyanın krizlerle sarsıldığı dönemde birer birer açılışını yaptığımız projelerin ülkelerimizi kendi ve ortak gayelerine yaklaştırdığına inanıyorum. 6.3 milyar dolarlık bir yatırım... Konteynır limanı, petro kimya tesisleri, hepsini ele alınca 10 milyar dolarlık yatırım söz konusu” dedi.

Aliyev de Azerbaycan’ın yurtdışındaki en büyük yatırımın STAR Rafineri olduğunu ifade ederek, “Türkiye Erdoğan’ın liderliği sayesinde dünya çapında bir güç oldu. Bölgede ve dünyada Türkiye belirleyici rol oynuyor ve bu bizi sevindiriyor. Türkiye’nin gücü bizim gücümüz” dedi.

Azerbaycan devlet petrol şirketi SOCAR’ın iştirakı SOCAR Türkiye tarafından Aliağa’da inşa edilen ve reel sektörün 6.3 milyar dolarlık yatırımla tek noktaya yaptığı en büyük proje olma özelliğini taşıyan STAR Rafineri, Petkim Rüzgar Enerjisi Santrali, Petlim Konteyner Limanı dün Erdoğan ve Aliyev tarafından açıldı.

Bölgesel güç vasfı

“Böyle yatırım olunca bizim de üzerimize düşen görev var” diyen Erdoğan, yatırımı yapan SOCAR’a destek verileceğini ifade ederek, “Teşviklerden de istifade edilmiş olacak” ifadesini kullandı. Erdoğan rafineri yatırımıyla her yıl 1.5 milyar dolar tasarruf edileceğini ve petrolde dışa bağımlılığın azalacağını söyledi.

Azerbaycan ile dünyaya örnek olan ilişkilerin bir adım daha ileriye taşındığını belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

“Bu tesis ekonomik ilişkileri güçlendirmek için yapılan çalışmaların en somut örneklerinden. Bakü - Tiflis - Ceyhan boru hattı ve Bakü - Tiflis - Erzurum doğalgaz boru hattı projelerini hayata geçirmiştik. Ayrı öneme sahip stratejik projelere bölgesel ve küresel etkiye sahip olacak TANAP’ı da ekledik. Bu açılışla da rafineri ile de kardeşlik ilişkilerimizin stratejik boyutunu da güçlendiriyoruz. Her proje bölgesel güç olma vasfını tahkim etmektedir” diye konuştu.

Ege’de refah arttı

Ege bölgesinin refahının yükseltileceğini de söyleyen Erdoğan, şunlar kaydetti:

“Kendi ülkelerimiz yanında bölgedeki tüm halkların güvenliği, istikrarı ve zenginliği için de çalışıyoruz. Gönül bölgedeki herkeste bu samimiyeti görebilmeyi isterdi. Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon kaynaklarına yönelik tek taraflı oldu bittiler gibi başarısızlığa mahkum çeşitli girişimlerden üzüntü duyuyoruz. Bu tesis bu kazançlı işbirliğinin en güzel örneğidir.”

‘Türkiye dünya çapında bir güç’

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, törende, “Türkiye - Azerbaycan’ın kardeşlik tarihinde çok güzel ve önemli bir gündeyiz. Erdoğan kardeşim ile temelini atmıştık. Bütün hedeflere uğurlu ulaşıyoruz. Dev projeler için iki ülkede de güçlü siyasi irade var. Bu yıl 3 kere Türkiye’ye geldim, kardeşim Erdoğan 2 kere geldi. İlişkilerimiz en yüksek seviyede” dedi. Ekonomik alanda da büyük adımlar atıldığını ifade eden Aliyev, şöyle devam etti:

“Türkiye Erdoğan’ın liderliği sayesinde dünya çapında bir güç oldu. Dünya çapında artık Türkiye söz sahibidir. Bölgede ve dünyada Türkiye belirleyici rol oynuyor ve bu bizi sevindiriyor. Türkiye’nin gücü bizim gücümüzdür, gücümüz birliğimizdedir. İkinci bir ülke tanımıyorum ki; dünyada bizim gibi iyi ilişkileri olsun. Bu kardeşlik sayesinde bu yatırımlar ortaya çıkıyor. Yurtdışındaki en büyük yatırımız bu olmuştur.”

Uluslararası topluma çağrı

Türkiye ve Azerbaycan’ın bölgenin güvenliği ve istikrarının olmazsa olmaz aktörleri olduğunun herkes tarafından kabul edildiğini kaydeden Erdoğan, “Bu iki ülkenin içinde yer almadığı, rıza göstermediği, destek vermediği hiçbir proje hedefine ulaşamaz” dedi. Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sinin çeyrek yüzyıldır hâlâ işgal altında olduğunu belirten Erdoğan, şunları söyledi:

“Bu kabul edilebilir durum değildir. Girişimlere uluslararası toplum daha fazla sessiz kalamaz. BM başta olmak üzere bölgesel ve küresel sorunların çözümü için kurulan yapılar sessizliklerin bedelini kendi içlerini boşaltarak varlıklarını çürüterek ödüyorlar. Adalet ve hakkaniyet duygusundan uzak içi boş uluslararası sistemin hiçbir toplumda itibarı kalmaz. Karabağ başta olmak üzere ortaya çıkan haksızlıklara dur denmesini bekliyoruz. Kurallar uygulanmaz ise kimse geleceğine güvenle bakamaz.”

‘Damla’lı açılış

Açılış töreninde sahnede yer alan kırmızı ‘damla’nın projenin simgesi olduğu kaydedildi. Proje sunumunda, “Her bir damla bütün yaşamdır” ifadelerine yer verildi. Erdoğan ve Aliyev, sahnedeki bu damlaya dokunarak açılışı gerçekleştirdi.

Üçlü sohbet

İzmir Aliağa’da gerçekleştirilen ‘STAR Rafineri’nin açılış törenine Demirören Holding Yönetim Kurulu Başkanı Yıldırım Demirören de katıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Demirören Holding Yönetim Kurulu Başkanı Yıldırım Demirören selamlaşıp, bir süre sohbet etti. Törenin ardından Erdoğan ve Aliyev yaklaşık 1,5 saat ikili görüşme gerçekleştirdi. İki lider görüşme ile ilgili herhangi bir açıklama yapmadı ve tesislerden ayrıldı.

Dalgalanma geride kaldı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, açılış töreninde şunları söyledi:

“Karşılıklı sağduyu ile ortak hedeflere, dayanışma içinde yüründüğünde bölgesel ve küresel huzura, istikrara ne denli büyük katkılar sunulabildiği bu fotoğrafla çok net bir şeklide görünüyor. Bu güçlü fotoğraf, dünyaya ülkelerin çıkarlarını, ekonomik istikrarlarını korumalarının yolunun, korumacılığı artırmaktan, ticaret savaşları çıkarmaktan değil dayanışmadan, rekabetçilikten, güçlü iş birliklerinden geçtiğini çok net ortaya koyuyor.”

Ekonomide pozitif performans

Bakan Albayrak, “Ekonomide yaşadığımız spekülatif atakları ve dalgalanmaları geride bıraktık. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hayata geçirdiğimiz aksiyon planları ve ilan ettiğimiz Yeni Ekonomi Programımız ile birlikte makroekonomik göstergelerde dünyada en pozitif performansı sergileyen ülkelerin başında geliyor Türkiye. İşte STAR Rafinerisi, yeni dönem yatırım önceliklerimizin de önemli bir örneğini oluşturuyor” diye konuştu.

Rafinaj kapasitesi % 33 arttı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, STAR Rafineri’nin Türkiye’nin işlenmiş petrol ihtiyacının dörtte birini karşılayacağını belirterek, “Bu da cari açığımızın yıllık 1.5 milyar dolar azalmasına katkı sağlayacak. STAR Rafineri devreye girdikten sonra toplam rafinaj kapasitemiz yüzde 33 artarak yıllık yaklaşık 40 milyon tona ulaşacak. Bu da kendi öz yeterliliğimiz anlamında oldukça önemli” dedi. Dönmez, “STAR Rafineri 5 milyon ton dizel üretimiyle bu alandaki ithalatımızın yüzde 35 oranında azalmasını sağlayacak” diye konuştu.

Yılda 10 milyon ton petrol işleyecek

6.3 milyar dolara mal olan dev yatırım Türkiye’nin işlenmiş petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25’ini tek başına karşılayacak olan STAR Rafineri, aynı zamanda Türkiye’nin ilk Stratejik Teşvik Belgesi alan şirketi de oldu.

10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesine sahip olan STAR Rafineri, yılda 4.8 milyon ton dizel ve 1.6 milyon ton naftanın yanı sıra cari açığa önemli etki yapan jet yakıtı ve LPG’nin üretimini de gerçekleştirecek.

Jet yakıtının tümü

7 yılda tamamlanan rafineri, Türkiye’nin ithalat oranını dizelde yüzde 35, LPG’de ise yüzde 70’lere düşürecek. STAR Rafineri, Türkiye’nin jet yakıtı ihtiyacının ise tamamını karşılayacak. Tesiste bin 100 kişi istihdam edilecek. 63 tankıyla yaklaşık 1 milyon 640 bin metreküp depolama kapasitesine sahip rafineri, petrol ürünleri ithalatında her yıl 1.5 milyar dolar civarında ekonomiye katkı sağlayacak.

STAR Rafineri’nin yüzde 60 hissesi SOCAR’a yüzde 40’ı da Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı’nın olacak.

‘Çevreci bir eser’

TBMM Başkanı Binali Yıldırım konuşmasında, tesisin çevre dostu olarak inşa edildiğini ifade ederek, “Çevreci yanıyla da ödüle layık bir eserdir” dedi.

“Bu yatırım ne ilk, ne de sondur” diye Yıldırım, “Karşılıklı yatırımlarımız daha da artacaktır. İki ülke ekonomisi de daha güçlü hale gelecektir. Türkiye’nin Azerbaycan yatırımı 10 milyar, Azerbaycan’ın Türkiye yatırımları da 9 milyar doları aşmıştır. Bu rakam 20 milyar doları aşacaktır” değerlendirmesinde bulundu.