F-35 projesi 7.5 milyar dolarlık ihracat sağlayacak

F-35 savaş uçağının Türkiye’ye teslim töreni gelecek hafta perşembe günü ABD’de yapılıyor.

Dallas’taki Lockheed Martin firmasının Fort Worth tesislerindeki törene Türkiye’den davet edilen gazeteciler arasındayım.

Bazı Amerikalı senatörler engellemeye çalışsa da ilk uçak 21 Haziran’da Türkiye’ye verilecek.

Ülke olarak 9 ortaktan biri olduğumuz F-35 projesinde Türk şirketler ayrıca uçağın bazı bölümlerini de yapıyor.

Türk şirketler F-35 ile ilgili şu ana kadar 700 milyon dolarlık ihracat yaptı. Proje sonuna kadar da Türkiye’nin 7.5 milyar dolarlık ihracat yapması hedefleniyor.

Türkiye bu ortaklık projesi için 800 milyon dolarlık bir kaynak ayırdı.

100 adet F-35 alımı planlanıyor

F-35 müşterek taaruz uçağı projesinde Türkiye 100 tane F-35 alımı planlıyor. Yıllara sari olarak tedarik edilecek uçakların ilk 30 adeti için Savunma Sanayii İcra Komitesi tarafından tedarik kararı alındı.

2018 yılında teslim edilecek ilk 2 uçak (AT-1 ve AT-2 uçakları) pilotların eğitimi için 2020 yılı sonuna kadar ABD’de yer alan Luke Hava Üssü’ne konuşlandırılacak.

AT-1 uçağının tüm kabul test uçuş işlemleri tamamlanmış ve DD250 belgesi (uçağın mülkiyetinin Türkiye’ye geçişini resmileştiren belge) Türkiye adına kabul işlemlerini gerçekleştiren DCMA tarafından 11 Nisan 2018 tarihinde imzalandı.

AT-2 uçağı ise ilk uçuşunu 11 Haziran 2018 tarihinde gerçekleştirdi.

2019’da Malatya’da konuşlandırılacak

Proje kapsamında tedarik edilecek uçakların ise Kasım 2019’dan itibaren Malatya 7. Ana Jet Üs Komutanlığı’na konuşlandırılması planlanlanıyor. Bu kapsamda Malatya Üssü’nün uçakların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde inşası ve modernizasyonuna yönelik çalışmalar da sürdürülüyor.

Malatya 7. Ana Jet Üs Komutanlığı uçakların konuşlandırılacağı ilk üs olmanın yanı sıra pilot ve bakımcı eğitimlerinin gerçekleştirileceği Entegre Eğitim Merkezi’ne (EEM) de ev sahipliği yapacak.

Malatya’daki EEM’de 2019 yılı sonunda başlayacak bakımcı personel eğitimlerini 2020 yılı başından itibaren pilot eğitimleri izleyecek.

Luke AFB’deki pilot eğitimleri 2020 yılında son uçakların ABD’den Türkiye’ye intikali ile son bulacak.

Malatya’da faaliyet gösterecek EEM’nin ilgilenen diğer F-35 kullanıcısı ülkelere hizmet vermesi de planlanıyor.

İşte F-35’in bazı bölümlerini yapan Türk firmalar

F-35 projesinde yer almanın sağladığı en önemli katkılarından biri de sanayi katılımı. Projede yer alan Türk firmalar ve yaptıkları bölümler şunlar:

ALP HAVACILIK

İniş Takımı Parçaları üretimi

- Rear Hub üretimi

- Titanyum IBR üretimi

- NI IBR üretimi

- Yapısal parçalar üretimi

- Fren Sistemi parçaları üretimi

- Yakıt Pompası Parçaları üretimi

ASELSAN

- Komünikasyon, Navigasyon ve Tespit (CNI) Sistemi’ne ait Aviyonik Arayüz Kontrol (CAIC) Modülü üretimi

AYESAŞ

- PCD (Panaromik Cockpit Display) Projesi kart üretimi

- MRIU (Missile Remote Interface Unit) Projesi kart üretimi

HAVELSAN

- LMRMS training IPT mühendislik desteği.

KALEHAVACILIK

- Gövde ve Kanat yapısal parça üretimi

- Uplock (Kapı Kilit Mekanizmaları) üretimi

- Orta Gövde parçaları üretimi

KALE PRATT&WHITNEY (KPW) MOTOR SANAYİİ A.Ş

- Muhtelif motor parçaları üretimi

TUSAŞ

- Orta Gövde üretimi

- Orta Gövde kompozit parka üretimi

- Orta Gövde metalik parka üretimi

- Pylon ve Adaptor üretimi

- Hava Alığı üretimi