İŞE GİDİŞİNİZİ KÜLTÜR TURUNA ÇEVİRİN

İstanbul! İki kıtaya yayılmış, dünyanın en büyük iki imparatorluğuna toplamda 16 yüzyıl başkentlik yapmış, 119 imparatora ev olmuş kadim şehrin sahip olduğu kültür hazinesi o kadar zengin ki! Sadece başımızı kaldırıp çevremize bakabilsek, sıkıcı ve rutin iş yolculuğumuzu eğlenceli bir geziye dönüştürmek ve her mahallede bir kültür turu düzenlemek mümkün.

Yıllar önce İstanbul kültür yürüyüşlerine başladığımızda “Şişli’de, Sarıyer’de kültür turu mu olurmuş canım?” demişlerdi. Bugün hâlâ “Ay buralar, bu kadar önemli yerler miydi? Hep önünden geçerim, hiç fark etmemişim…” dendiğine göre daha çok çaba göstermemiz lazım. Gelin sizi bugün aklınıza gelmeyecek bir yerde, mesela Şişli’de bir kültür turuna çıkarayım.

Şişli’nin tarih kokan sokakları

Bugün kaçımız Kurtuluş’un geçmişinin 16’ncı yüzyıla uzanan Tatavla olduğunu ve buradaki Ayios Haralambos Ayazması’nı, Ayios Dimitrios, Ayios Athanasios ve Evangelistrias Kiliseleri’ni bilir?

Bomonti’nin bir zamanlar bir sanayi bölgesi ve ilk fabrikanın da Bomonti Bira Fabrikası olduğunu kaç Bomontili biliyor mesela? Aynen bir zamanlar burada bulunan Bomonti Bira Bahçesi’nin İstanbul’un önemli eğlence mekanlarından olduğunu, hemen ilerisinde Gürcü Katolik Kilisesi’ni, 19’uncu yüzyıl sonlarında Şişli’den bugünkü Teşvikiye’ye kadar olan alanda yerleşimin teşvik edilmesi sonucu semtin adının Teşvikiye kaldığını bilmediğimiz gibi...

Halaskargazi Caddesi üzerindeki apartmanlara kafa tutan tek bahçeli evin Bulgar Kilisesi Eksarhlığı olduğunu ya da biraz ilerisinde yer alan kapısında müze yazan binanın Atatürk’ün 1919 öncesi Anadolu’ya geçme çalışmalarını sürdürdüğü ev olduğunu pek çok İstanbullu’nun bilmediğini de söylersem sanırım sizi şaşırtmış olmam.

Başka neler mi var?

II. Abdülhamid’in sekiz aylıkken ölen kızı Hatice Sultan’ın anısına çocuklara hediye olarak D’Aranco ve Pellini’ye yaptırdığı, saat kulesi ve mescidiyle ilgi çeken Etfal Hastanesi, ünlü İtalyan Mimar Mongeri’nin inşa ettiği, bugün Bozlu Art Project’in bulunduğu konak... Ulusal Mimari Akımı’nın önemli temsilcilerinden Mimar Vedat Tek’in kendine ev olarak yaptığı ve bugün Yekta Restoran’ın bulunduğu bina, eski İngiliz şimdiki Nişantaşı Anadolu Lisesi, Türkiye’nin ilk ulusal anıtı Mimar Muzaffer Bey’in yaptığı Abide-i Hürriyet, Abdülmecit’in yaptırdığı Teşvikiye Camii ve Teşvikiye Karakolu sevdiğim örneklerden. Bunların yanı sıra İtalyan Elçilik Binası olmak üzere inşasına başlanan, bugünkü Maçka Akif Tuncel Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, 20’nci yüzyıl başı erken dönem lüks konut projesi örneklerinden Maçka Palas ve yanındaki İzmir Palas da dikkat çekiyor. Öte yandan yine D’Aranco imzalı Maçka Çeşmesi, Dame de Sion’un arkasında yer alan ünlü mimar Gaspard Fossati’ye yaptırılmış Saint Esprit Kilisesi ve daha onlarcası... Farkına varmadan her gün
önünden geçtiğimiz, başka bir ülkede olsalar binlerce insanın gezmekten, görmekten mutluluk duyacağı eserlerden sadece bazıları...

Hikayeleri unutmamalı

Örneğin, İhsan Raif Hanımefendi’nin güftesini yazdığı ve Müzeyyen Senar’ın muhteşem sesinden dinlediğimiz “Kimseye etmem şikayet, ağlarım ben halime”nin yazılmasına yol açacak talihsiz hadisenin bugün Şişli Kaymakamlığı olan Taş Konak’ta yaşandığını kaç kişi bilmekte? “Kimseye etmem şikayet, ağlarım ben halime Titrerim mücrim gibi baktıkça istikbâlimePerde-i zûlmet çekilmiş, korkarım ikbâlimeTitrerim mücrim gibi baktıkça istikbâlime”Haydi yaşadığınız semtin sokaklarında tarih avına çıkın! İki bina arasına sıkışmış, gökdelenlerin gölgesinde mahzun kalmış, her biri nadide bir mücevher parçasına bedel güzellikleri keşfedin. Sadece keşfetmekle kalmayın, hikayesini araştırın ve bana yazın. Bir sonraki seminer ya da gezide onu anlatırken sizin de kulaklarınızı çınlatayım. Unutmayın, onlar siz sahip çıktığınız sürece var olacaklar…