SAÇLARIMIZ NEDEN DOKULUYOR?
Erkeklerin kadınlara kıyasla, saç dökülmesinden daha çok şikayetçi olduğu doğrudur. Dökülmeyi engelleyen ürünler ya da cerrahi müdahaleler genelde erkeklere ve erkek tipi saç dökülmesine yöneliktir. Öte yandan saçın zayıflaması ve dökülmesi kadınlar arasında da yaygın bir sorundur. Günde 100–200 tel dökülen saçlar, önlem almanız için sinyaldir.
Erkek tipi saç dökülmesi: Erkeklerin üçte ikisinin 60 yaşından itibaren saçları dökülür ve bunun nedeni genellikle erkek tipi saç dökülmesidir. Bu tipte hormonlar ve genler etkilidir. Şakakların açıldığı ve M şeklinde bir saç çizgisinin belirgin olarak ortaya çıktığı görülür. Geri döndürmesi epey zor olan bu durumda dökülmeyi geciktirici ürünler ya da saç ektirme benzeri yöntemler düşünülebilir.
Kalıtım: Kadın tipi saç dökülmesi yukarıda söz ettiğimiz erkek tipi saç dökülmesinin kadın versiyonudur. Belli bir yaşta saç kaybı yaşayan kadınların bulunduğu bir aileden gelenler bu tip saç dökülmesi riskiyle karşı karşıyadır. Kadınlarda M şeklinde saç çizgisi ortaya çıkmaz, daha çok ayrım yeri genişler ve saç telleri gözle görülür şekilde incelir.
Fiziksel stres: Fiziksel travma, ameliyat, kaza ya da ciddi bir hastalık, geçici olarak saç dökülmesine yol açabilir. Saçın bir yaşam döngüsü vardır; uzar, biraz bekler ve ardından dökülür. Stresli bir dönem geçirdiğinizde, bu döngü bozulabilir. Fiziksel travmadan sonra 3-6 ay içerisinde saç dökülmesi belirgin şekilde fark edilebilir. Neyse ki eğer böyle bir nedenden ötürü saçınız dökülüyorsa, vücudun iyileşmesiyle birlikte saçlar yeniden gürleşir.
Duygusal stres: Ölümler, boşanma ve iflas gibi duygusal anlamda kişileri zorlayan dönemlerde, stres nedeniyle saçlar dökülebilir. Stresle baş etmeyi öğrenmek sadece saçlarınız için değil genel sağlık durumunuz için her anlamda faydalı olacaktır.
Anemi: Demir eksikliğinden kaynaklanan kansızlık, aslında çok kolayca düzeltilebilecek bir saç dökülme nedenidir. Kansızlığın halsizlik, baş ağrısı, soluk cilt rengi, el ve ayaklarda soğukluk gibi başka belirtileri de vardır. Doktorunuzdan basit bir test isteyebilir ve demir takviyesi alarak hem saç dökülmesini hem de diğer belirtileri ortadan kaldırabilirsiniz.
Hamilelik: Hamilelikte hormonal faktörler devreye girer. Hamilelikle ilgili saç dökülmeleri aslında daha çok bebek doğduktan sonra ortaya çıkar. Bu konu üzerinde fazla durmanıza gerek yok çünkü birkaç ay içerisinde saçlar yeniden normale dönecektir.
Polikistik over sendromu: Bu sorunda, kadınlık ve erkeklik hormonlarında dengesizlik söz konusudur. Androjen hormonunun fazlası yumurtalık kistlerine, kilo kaybına, regl döngüsünde değişikliklere ve saçların zayıflamasına neden olabilir. Bu rahatsızlığın tedavisiyle hormon dengesizliği giderilir ve vücuttaki olumsuz değişiklikler ortadan kalkar.
Hipotiroidi: Tiroid beziniz gerektiğinden az çalıştığında buna hipotiroidi denir. Tiroid bezi, vücut için çok önemli hormonlar üretir. Bu hormonların eksikliği saç dökülmesini de etkiler. Hipotiroidi sorununuz olup olmadığını bir doktora danışarak öğrenebilirsiniz. Eğer böyle bir sorununuz varsa doktorun vereceği ilaçlarla hormon seviyeleri de saçlarınız da normale dönecektir.
Fazla A vitamini: Çok fazla A vitamini desteği ya da A vitamini içeren ilaç kullanmak saç dökülmesini tetikleyebilir. Bu, geri döndürülebilir bir sorundur. A vitamini alımı normale döndüğünde, saçlar da yeniden sağlıklı şekilde uzar.
B vitamini eksikliği: Balık, et, çeşitli meyve ve sebzeler doğal B vitamini kaynaklarıdır. Her konuda olduğu gibi saç konusunda da sağlıklı beslenmek, sebze-meyve ve iyi yağları tüketmek faydalı olacaktır.
Protein eksikliği: Eğer beslenmenizde proteine yeteri kadar yer vermiyorsanız, vücudunuz kendisine gereken proteinden tasarruf etmek için saç uzamasını kesecektir. Protein alımının eksilmesinden 2-3 ay sonra saç dökülmesi ortaya çıkabilir. Böyle bir tabloyla karşılaşmamak için yumurta, balık ve et gibi protein kaynaklarını beslenmeye dahil etmekte fayda var. Et yemeyenler için baklagiller, tahıllar, kabuklu yemiş ve fasulye benzeri gıdalar protein kaynağı olabilir.
Bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemi fazla aktif olduğunda saçkıran diye bildiğimiz dökülme görülebilir. Vücudu korumakla görevli bağışıklık sistemi, bazı kişilerde saçı vücuda yabancı olarak görür ve yanlışlıkla hedef alarak dökülmesine yol açar. Daha çok yuvarlak yamalar şeklinde görülen bu dökülmeler için çeşitli ilaçlar bulunur.
Ani kilo kaybı: Kilo kaybetmeniz sağlığınız açısından yararlı olsa da saç dökülmesine zemin hazırlayabilir. Bazı bilinçsiz diyetlerde ise kilo kaybı vücudu strese sokar, vitamin ve mineral eksiklikleri ortaya çıkar ki, bunların hepsi de saç dökülmesi nedenidir.
Bu ilaçlar saç döküyor
Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları
Kan yağları olan kolesterol ve lipid düşürücü ilaçlar
Kan inceltici ilaçlar
Gut ve tiroit hastalıklarında kullanılan ilaçlar
Tansiyon ilaçları ve idrar söktürücüler
Çok fazla oranda A vitamini ilacı kullanımı
Diyet sırasında alınan ilaçlar
Duygu durumunu etkileyen ilaçlar
Nasıl tedavi edilir?
Öncelikle saçlarınızın gerçekten dökülüp, dökülmediğini tespit etmelisiniz. Saç dökülmesi belirtileri konusunda her yaşanan saç teli kaybının dökülme olmadığından bahsetmiştik. Dökülme varsa, türünü tespit etmek gerekir. Bu konuda baz alınacak ilk faktör ise cinsiyettir.
Ailesel dökülmelerde, erkeklerde yüzde 90, kadınlardaysa yüzde 50 oranında genetik geçiş etkilidir. En büyük sebebi, bilimsel çalışmalarla da ortaya konan DHT (Dehidrotestosteron) hormonudur. Bu hormonu engellemek, en önemli tedavi yoludur. Kullanılan çeşitli ilaçlar işe yaramazsa, saç ekim işlemlerine başvurulabilir.