BEYNİN HASTALIĞI “ŞiZOFRENi”
Biz doktorlar beynin bir rahatsızlığı olan şizofreniyle mücadele ederken, bu da olacak iş mi?
Tekirdağ’da şizofreni hastası Ali Çelebi’nin, polis dayağı sonrası hayatını kaybetmesine Şizofreni Dernekleri Federasyonu tepki gösterdi. Başkan Doç. Dr. Haldun Soygür, bu ölüm karşısındaki sessizliğin, şizofreni hastalarının, ailelerin ve hekimlerin acısını artırdığını söyledi. Dernek olarak emniyet görevlilerini, ruhsal hastalığı olanları tanımaları ve nasıl davranmaları gerektiği konusunda eğitim almaya davet ettiler.
Bazı ülkelerde hastalığı aile içinde ilaçsız tedavi etmeye yönelik programlar varken, bizde polisin hastayı dayakla öldürmesi, “Acaba polisler psikiyatrik hastalıklarla ilgili ne kadar bilgi sahibi?” sorusunu akla getiriyor. Bu hastalarda kişiye zarar verileceği hezeyanları olabiliyor ve karşı tarafa direnç gösterebiliyorlar. İşitsel halüsinasyonlardan, özellikle davranışları hakkında yorum yapanlardan rahatsız olabiliyorlar.
Beynin olgunlaşma süreci bozuluyor
Şizofreninin, 15-22 yaşları arasında beynin olgunlaşma sürecinin bozulmasıyla ortaya çıktığı çalışmalarda görülüyor. Şekilde, Thompson ve arkadaşları yüksek fMRI teknolojisiyle normal ergenle karşılaştırıldığında, şizofreni başlayan yaşıtında beynin gri maddesindeki hücrelerin azaldığı (kırmızımsı renkler) gösterildi. Elektrofizyolojik çalışmalarda, olgunlaşmanın bozulmasının sonucu yavaş veya hızlı beyin dalgalarında artış gözlendi. Bu nedenle beyin bağlantıları olumsuz etkileniyor.
Şizofreni, tamamen tedavi edilebilen bir hastalık olmamakla beraber kontrol altına alınabilir. “Klinik Antipsikotik Denemelerin Müdahale Etkinliği (CATIE)” araştırma programına göre, hastaların yüzde 74’ünün ilacı bırakmasıyla hastalık 1 yıl içinde tekrar ediyor. Şu anki tedavilerin yeterince etki etmediğini biliyoruz. Veriler, daha farklı yolların geliştirilmesine ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
Şizofreni tedavisinde yeni bir umut
Biz Neurofeedback (NF) tedavisiyle şizofreni semptomlarını en aza indirmeyi başardık. Yaşları 17-54 arasında değişen, daha önce şizofreni tanısı konulan ve ilaç kullanmalarına rağmen şikayetleri devam eden 25 erkek, 26 kadın hasta, tedavi öncesi ve sonrasında QEEG ile beyin elektrik akımı kayıtlaması yapılıp FDA onaylı Nx-Link Nörometrik veri tabanı kullanılarak analiz edildi. Hastaların Neurofeedback’ten önceki ve sonraki durumları değerlendirildi. 48 hastadan 47’sinde PANSS (Pozitif ve Negatif Semptomlar Skalası) puanlarına göre anlamlı olumlu değişiklikler kaydedildi. Tedavi olanlar arasında bu grupta NF eğitiminin etkili olduğu görüldü. Hastaların 40’ını (yüzde 83) çalışmadan sonra 22 aydan daha uzun süre takip ettik. Takipte, 27 hastaya ilaç verme gereği duymadık. İlaç alanların yüzde 91’iyse semptomlarını tek ilaçla idare edebilir duruma geldi. Bu çalışma, şizofrenide neurofeedback tedavisinin olumlu etkilerini gösterdi. “Şizofreni‘ye QEEG Rehberli Neurofeedback Tedavisi: Klinik Vaka Serisi” adlı makalemiz “Clinical EEG and Neuroscience” dergisinin Nisan 2012 sayısında yayımlandı ve Amerikan “Foundation for Neurofeedback and Applied Neuroscience: FNAN (Neurofeedback ve Uygulamalı Nörobilimler)” Vakfı tarafından ödüle layık görüldük.